Ο Πολιτισμός, η Παιδεία και η ΚΙΒΩΤΟΣ του υπουργού!
(Πίνακας του Εγγονόπουλου)
Ο νέος υπερυπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού κος Αρβανιτόπουλος δήλωσε πως ”ο Πολιτισμός και η Παιδεία αποτελούν την κιβωτό του ελληνισμού”.
Προφανώς έπρεπε να διατυπώσει κάποια άποψη που να δικαιολογεί την συγχώνευση των δύο υπουργείων, Παιδείας και Πολιτισμού, σε ένα και το έκανε χρησιμοποιώντας τον εξόχως βαρύ συμβολισμό της Κιβωτού. Προφανώς έτσι αντιλαμβάνεται ο κος υπουργός τα πράγματα. Μπορεί μεν το επίμαχο επίθετο “εθνικής “, που αναφερόταν στην παιδεία επι των ημερών της Νέας Δημοκρατίας, να μην παλινορθώθηκε, αλλά εικόνα που επελέγει εμπεριέχει τον ίδιο συμβολισμό, αν όχι βαρύτερο.
Διότι Κιβωτός είναι το ιερό κιβώτιο μέσα στο οποίο φυλάσσονται τα ιερά και εκ Θεού δοσμένα κείμενα, οι υπέρτατες αλήθειες της φυλής οι οποίες ενισχύονται από τους νόμους του αίματος. Κατά συνέπεια και σύμφωνα πάντα με τη λογική του κου υπουργού υπάρχει ένας σκληρός πυρήνας, η Παιδεία και ο Πολιτισμός μας, τα οποία χρήζουν προστασίας, εξ ου και η ανάγκη της κιβωτού, προκειμένου να μην αλλοιωθούν, να μην υποστούν μεταλλάξεις, χάσουν την ταυτότητά τους που καθορίζεται απο την έννοια του Ελληνισμού!
Παρόλο που δίνω στο κο Αρβανιτόπουλο το άλλοθι και το τεκμήριο του τετριμμένου πολιτικού λόγου, εντούτοις δεν μπορώ να αφήσω ασχολίαστη την επιλογή των εννοιών και των εκφράσεων που χρησιμοποίησε. “Ο καθείς και τα όπλα του”, λέει ο ποιητής.
Έτσι λοιπόν γυρίζουμε 41 χρόνια πίσω στο διοικητικό σχεδιασμό, πριν το 1971, τότε που η Χούντα απέκοψε τον Πολιτισμό από την Παιδεία και δημιούργησε χωριστό υπουργείο. Προφανώς η Χούντα το έκανε όχι από διάθεση εκδημοκρατισμού, αλλά το αντίθετο, για να ελέγξει το χώρο του πολιτισμού πιο αποτελεσματικά, αφού οι ελεύθερες φωνές ολοένα και φούντωναν και έπρεπε να υιοθετηθεί μια τακτική πιο περίτεχνη που να ξεπερνά τις πρωτόλειες και γελοίες προσπάθειες εντυπωσιασμού με τις γιορτές και τις φιέστες της πολεμικής αρετής, του τάματος του έθνους και τα συναφή. Ο Πολιτισμός ήταν χώρος στρατηγικής σημασίας.
Η 3η Ελληνική Δημοκρατία κράτησε την ιδέα του χωριστού Υπουργείου Πολιτισμού αλλά για άλλους λόγους. Σε συνθήκες επιπόλαιου εκδημοκρατισμού και ανοίγματος μιας κατά βάση συντηρητικής κοινωνίας, όπως αυτές που επικράτησαν στην μεταπολίτευση αλλά και μετά το 1981, συνθήκες που πρόκριναν το φαίνεσθαι αντί του είναι και της ουσίας, ο κρατικά υποστηριζόμενος Πολιτισμός ήταν πάντα ένα χρήσιμο εργαλείο διαμόρφωσης θετικού για την εκάστοτε κυβέρνηση κλίματος. Το αποκορύφωμα της επικοινωνιακής εξαπάτησης, που κατέληξε σε ιλαροτραγωδία μετά την “πτώση” του Γενικού Γραμματέα Ζαχόπουλου, ήταν ο “συμβολισμός” της διατήρησης της θέσης του Υπ.Πο από τον περαστικό πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή.
Φυσικά δεν ξεχνώ τον Πολιτισμό τα χρόνια της μεγάλης απελευθερωτικής πορείας του λαού μας το 1981-89 με μπροστάρισσα (λέξη κι αυτή…) την κατά τα άλλα συμπαθή Μελίνα και με τις χρηματοδοτικές πλάτες της ακόμα τότε ευημερούσης Ευρώπης.
Ελέω Ευρώπης άλλωστε μπορέσαμε και κάναμε τη Θεσσαλονίκη μας πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης 1997, αναδεικνύοντας έτσι την συμπρωτεύουσα, προικίζοντάς την ευτυχώς με δομές και υποδομές και δίνοντας παράλληλα την ευκαιρία να αποδείξουμε τι σημαίνει ενδελεχής έλεγχος του δημόσιου χρήματος, αφού ο Οργανισμός “Πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης, Θεσσαλονίκη 1997″ εκκαθαρίστηκε μόλις το 2012.
Προς αποφυγή κάθε παρεξήγησης δεν μηδενίζω το έργο που έγινε, ούτε τις αγαθές προθέσεις πολλών που ταυτίστηκαν με το εν λόγω υπουργείο. Ούτε πάλι επικροτώ την λόγω κακού σχεδιασμού και αβελτηρίας οικονομική και πολλές φορές διοικητική εγκατάλειψη δομών και υποδομών. Οι ορχήστρες της χώρας έχουν πολλά να πουν.
Πρέπει όμως να επισημάνουμε, πως αυτό που θεωρούσαμε σαν κρατική πολιτική για τον Πολιτισμό δεν ήταν απαλλαγμένο από σκοπιμότητες, επικοινωνιακές, πολιτικές και ακόμα χειρότερα ιδεολογικές. Οι κατά καιρούς υψηλού συμβολισμού πράξεις των κυβερνώντων έφερναν μαζί τους πάντα μια επικίνδυνη αντίληψη εθνικού, πατριωτικού, λαϊκού και γιατί όχι ενός απροσδιόριστου αντι- κάτι χαρακτήρα. Σε μια χώρα όπου το συναίσθημα ρέει άφθονο και ο ετεροπροσδιορισμός (δηλαδή το δεν είμαι) και το αντί κυριαρχούν, ο πολιτισμός είναι ένα πρώτης τάξης εργαλείο δημιουργίας συσπειρώσεων εθνικού σκοπού όπως τότε στους Ολυμπιακούς. Δυστυχώς η αυτοσυνειδησία μας άρχισε στη τελετή έναρξης, την καλύτερη ever, και τελείωσε όταν άρχισαν να φυτρώνουν τα πρώτα αγριόχορτα στις διάφορες Ολυμπιακές εγκαταστάσεις.
Επειδή όμως ”το χρήμα κάνει ρήτορα κι η φτώχεια κακομοίρη” σήμερα ο Πολιτισμός αντιμετωπίζεται σαν τεράστιο οικονομικό βαρίδι, εξ ου και η συγχώνευσή του με την Παιδεία. Το αν είναι βαρίδι ή κατέληξε να γίνει και γιατί (πράγμα που πιστεύουν πολλοί) δεν είναι του παρόντος άρθρου. Βέβαια δεν είναι λίγοι αυτοί που βλέπουν πρόθεση για υποταγή του στο ιδιωτικό κεφάλαιο, το οποίο όμως έχει περιορίσει τις χορηγίες του δραματικά, αλλά υποθέτω το κάνει βάσει σατανικού σχεδίου (κάτι θα ξέρουν αυτοί που καταγγέλλουν).
Μήπως όμως υπάρχει και ένα συμβολισμός στην διοικητική αυτή μεταρρύθμιση. Η κρατική μέριμνα (ο θεός να την κάνει τέτοια) του Πολιτισμού δεν θα σχεδιάζεται πλέον από την Μπουμπουλίνας, κτίριο με βαριά ιστορία, αλλά απο το νέο μεγάλο κτίριο αισθητικής Βωβού του Υπ. Παιδείας στο Μall.
Νά'ναι άραγε αυτό το μείγμα της πολιτιστικής πολιτικής της νέας κυβέρνησης του Αντώνη Σαμαρά με την υποστήριξη του κραταιού ΥΠ.ΠΟ (διαβάζεται και Hyppo) Βαγγέλη Βενιζέλου και του φωτισμένου Κουβέλη, εκφραστή των λαμπρών παραδόσεων της Επιθεώρησης Τέχνης; Θα μου πείτε, που την θυμήθηκες; Ετσι κι αλλιώς απʼ ότι φαίνεται προσπαθούμε να ξεφύγουμε από τα μεταπολιτευτικά αδιέξοδα πηγαίνοντας πίσω στο χρόνο.
Ο αταβισμός ήταν πάντα το δυνατό σημείο αυτής της κοινωνίας.
Οψόμεθα.
Γιώργος Λιγνός (Μαικήνας)
Ιούνιος 2012
http://lignostar.wordpress.com/