Η ΠΡΩΤΟΦΑΝΗΣ ΠΑΡΑΚΜΗ ΤΟΥ ΤΡΙΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΡΤ
Ανοικτή επιστολή του ιστορικού και πανεπιστημιακού καθηγητή Αλέξιου Γ.Κ. Σαββίδη προς:
κ. Διονύσιο Τσακνή, πρόεδρο της ΕΡΤ,
κ. Λάμπη Ταγματάρχη, διευθύνοντα σύμβουλο της ΕΡT,
κ. Νικόλαο Παππά, Υπουργό Επικρατείας και αρμόδιο για τα ΜΜΕ και
κ. Πάνο Χρυσοστόμου, Συντονιστή του Τρίτου Προγράμματος.
Αξιότιμοι κύριοι,
Ενδεχομένως να γνωρίζετε ότι τα τελευταία χρόνια έχω επανειλημμένα αρθρογραφήσει σχετικά με το Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΑ (και της ΝΕΡΙΤ), όχι μόνο σε περιοδικά του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου (π.χ. «Πολύτονον» ΄Ενωσης Ελλήνων Μουσουργών και “tar” [βλ. www.tar.gr ]), αλλά και στο πλαίσιο βιβλίων μου σχετικών με θέματα κλασσικής μουσικής (π.χ. στα «Δοκίμια κλασσικής μουσικής παιδείας», εκδόσεις Παπαζήσης, 2η έκδοση, Αθήνα 2013 και στον εκτενή πρόλογο του λεξικού μου «Μεγάλοι μαέστροι», εκδόσεις Πατάκης, 2η έκδοση 2009). Παρακολουθώ το Τρίτο, με μεγάλη πυκνότητα ακρόασης και με πραγματική αφοσίωση από δεκάχρονο παιδί, από τα μέσα της δεκαετίας του 1960, και έχω «ζήσει» όλες τις μεταβατικές του περιόδους, υπό τις επάλληλες διευθύνσεις του. Γι’ αυτόν το λόγο επικοινωνώ μαζί σας για να σας ζητήσω να σκύψετε με ενδιαφέρον σε όσα θα ήθελα να σας εκθέσω με την παρούσα ευκαιρία, που κατά την άποψή μου το Τρίτο βρίσκεται στη μεγαλύτερη κρίση της ιστορίας του. Βασικό επιχείρημά μου, ιδιαίτερα στην πιο πρόσφατη αρθρογραφία μου, είναι το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι το Τρίτο πάσχει πρώτα απ’ όλα από οργάνωση και συντονισμό –μας δίνει την εντύπωση ότι δεν υπάρχει κεντρικός έλεγχος (έστω από έναν ελεγκτή και «γνώστη» του αντικειμένου) για ό,τι ετοιμάζεται και μεταδίδεται. Επίσης, μια παράμετρος που θα πρέπει πλέον να αρχίσει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη από όλους σας είναι οι εκφραζόμενες απόψεις πολλών ακροατών του Τρίτου (όπως θα διαπιστώσετε στο τέλος αυτής της ανοικτής επιστολής μου), που –να είστε σίγουροι- και υπάρχουν, και διαμορφώνουν άποψη και δεν είναι διατεθειμένοι να αφήσουν το Τρίτο, που γι’ αυτούς αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής τους, να πάει «στα αζήτητα» …
Με θλίψη και οργή παρακολουθούμε τους τελευταίους μήνες την πρωτοφανή παρακμή – η μάλλον καταστροφή/κατάρρευση - του Τρίτου Προγράμματος, η οποία φοβούμαστε ότι οφείλεται όχι μόνο σε έλλειψη οργάνωσης και αδιαφορία των «υπευθύνων», αλλά ίσως (αυτή η αίσθηση πλανάται και ανάμεσα σε άλλους ακροατές/φίλους του Τρίτου) και σε λόγους πιθανόν κάποιας πολιτικής αντεκδίκησης, λόγω των γνωστών γεγονότων που είχαν οδηγήσει στο «σήριαλ» με τις ομαδικές απολύσεις, που ακολούθησε την διακοπή λειτουργίας του (και όλης της ΕΡΤ, βέβαια), το καλοκαίρι του 2013! Δεν ακούμε πια δεκάδες παραγωγούς εκπομπών μουσικής και λόγου που εργάζονταν από την επαναλειτουργία του Τρίτου, τον Μάρτιο του 2014 (στο πλαίσιο της ΝΕΡΙΤ), έως τα τέλη Ιουλίου 2015. Πολλές από αυτές ήταν εξαιρετικές και ζωντανές, με δυνατότητα άμεσης τηλεφωνικής επικοινωνίας με τους ακροατές, ορισμένοι δε ανάμεσα στους εν λόγω παραγωγούς ήταν οι ίδιοι εξαίρετοι μουσικοί και μάλιστα με δισκογραφία!. Καθ’ όλη τη διάρκεια του Αυγούστου μεταδίδονταν μόνο επαναλήψεις των εκπομπών τους. Στερηθήκαμε μεταξύ άλλων την ενημέρωση για τη μουσική επικαιρότητα και κυρίως τις ζωντανές μεταδόσεις συναυλιών από όλη την Ευρώπη, σε αντίθεση με το καλοκαίρι του 2014, καθ’ όλη τη διάρκεια του οποίου μεταδίδονταν δύο ή και τρεις συναυλίες ημερησίως, από τα σημαντικότερα φεστιβάλ. Τα κόκκαλα του Μάνου Χατζιδάκι –που υπήρξε εκ των επιφανεστέρων διευθυντών του, προσφέροντας ανεκτίμητο έργο – θα τρίζουν από τον τάφο!
Παράλληλα, το φετινό καλοκαίρι επανήλθαν στο δυναμικό του σταθμού - μετά από δύο έτη - μουσικοπαραγωγοί, οι οποίοι, με λύπη μας διαπιστώνουμε ότι συχνά αποδεικνύονται αστοιχείωτοι, έχοντας υποπέσει σε πολλά σοβαρά και απαράδεκτα λάθη. Να με συγχωρήσετε λοιπόν, αν τα όσα σας γράφω δίνουν την εντύπωση «βιβλιοκρισίας». Θα σας μιλήσω με παραδείγματα και όχι με αοριστολογίες. Ενδεικτικά, θα ήθελα να μνημονεύσω τα ακόλουθα για τρεις από αυτούς τους παραγωγούς (για ευνόητους λόγους δεν αναφέρω ονόματα, αλλά θα είναι στη διάθεσή σας, εφόσον μου ζητηθούν από εσάς):
Λίγο μετά τη λήξη του φεστιβάλ του Bayreuth, στις αρχές Αυγούστου, σε αυτόνομη εκπομπή με σκηνική μουσική του Richard Wagner, μετά την αναγγελία της εισαγωγής της όπερας Rienzi, ακούστηκε το κλείσιμο της εισαγωγής και η «bacchanale του όρους της Αφροδίτης» από την όπερα Tannhäuser! Στην ίδια εκπομπή μετά την εκφώνηση της εισαγωγής του Ιπτάμενου Ολλανδού ακολούθησε ο …Rienzi! Αφού ο εν λόγω παραγωγός στη συνέχεια αποφώνησε λανθασμένα και τα δύο έργα, μας προετοίμασε για την εισαγωγή του Tannhäuser, για να ακολουθήσει αμέσως «ασθμαίνων» ο δύσμοιρος …Ιπτάμενος Ολλανδός! Πρόσφατα στο 72ο τεύχος του «Πολύτονου» σχολίασα την κωμικοτραγική αυτή κατάσταση, αλλά ενδεχομένως να μην έγινε αντιληπτό από εσάς, γιατί είμαι σίγουρος ότι αν το γνωρίζατε κάτι θα είχατε κάνει γι’ αυτό. Πάντως, το σίγουρο είναι ότι «κανένα αυτί δεν ίδρωσε» (τουλάχιστον ακόμη) με την περίπτωση αυτή βάναυσης κακομεταχείρισης ενός κορυφαίου μουσουργού …
Μία άλλη παραγωγός θα πρέπει να μάθει πρώτα ελληνικά και μετά μουσική/μουσικολογία, αφού μεταξύ άλλων «μαργαριταριών» λέει μονίμως ότι «θα ακούσετε το «πιάνο-τρίο» ή το «πιάνο-κουαρτέτο», ή το «πιάνο-κουιντέτο», αντί των ορθών «τρίο με πιάνο», «κουαρτέτο με πιάνο» και «κουιντέτο με πιάνο», αντίστοιχα! Όλα έχουν τη σημασία τους, αγαπητοί κύριοι, για την εύρυθμη λειτουργία ενός ραδιοφωνικού σταθμού –και μάλιστα με τέτοιο περιεχόμενο καθώς και με ακροατές με μέσο όρο μουσικής παιδείας αρκετά αυξημένο!
Με αφορμή την επαναλειτουργία της ΕΡΤ τον περασμένο Ιούνιο, ένας άλλος παραγωγός, στην πρώτη εκπομπή του μετά από δύο έτη, προέβη σε ακραία υβριστική συμπεριφορά, αποκαλώντας «φασιστικά ανδρείκελα» εκείνους που την έκλεισαν, πρωτίστως δηλαδή τον τέως πρωθυπουργό κ. Aντώνη Σαμαρά. Ανεξάρτητα από το αν συμφωνεί κανείς ή όχι με αυτόν τον χαρακτηρισμό, προκύπτει το ακόλουθο ερώτημα: δικαιούται ένας μουσικοπαραγωγός του Τρίτου Προγράμματος (ούτε καν δημοσιογράφος), να εκτοξεύει δημοσίως – και μάλιστα δίχως δυνατότητα δημοκρατικού αντίλογου - απαξιωτικούς και υβριστικούς χαρακτηρισμούς προς κορυφαία πολιτικά πρόσωπα της χώρας; Αν ναι, μήπως τότε το Τρίτο έχει εκτροχιαστεί τελείως από την επιμορφωτική αποστολή του; Στην ίδια εκπομπή ο κύριος αυτός- υπερήφανος για την επάνοδό του στο Τρίτο - έκανε μια «ιστορική αναδρομή», μεταδίδοντας τα ίδια έργα που ακούστηκαν στην τελευταία εκπομπή του προ του κλεισίματος της ΕΡΤ, τον Ιούνιο του 2013.
Σε άλλη πρόσφατη εκπομπή που περιελάμβανε το κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα του Beethoven ο ίδιος παραγωγός μνημόνευσε τον αυστριακό βιολιστή Franz Clement (που έδωσε την πρεμιέρα), προφέροντας το όνομά του Κλεμώ, αντί του ορθού Κλέμεντ! Ο ίδιος παραγωγός, σε άλλη εκπομπή του, μετέδωσε την πέμπτη συμφωνία του Beethoven υπό τον μυθικό ούγγρο αρχιμουσικό Artúr Nikisch, προφέροντας το όνομά του Αρτίρ Νικίς! Το ορθό όμως είναι Άρτουρ Νίκις, αφού όλα τα ουγγρικά ονόματα τονίζονται στην πρώτη συλλαβή. Αν ο εν λόγω παραγωγός έζησε στη Γαλλία, αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να προφέρει τα ονόματα όπως τα άκουγε εκεί! Φαίνεται όμως πως δεν γνωρίζει καλά ούτε γαλλικά, διότι πρόφερε το όνομα του βέλγου συνθέτη Henri Vieuxtemps λέγοντας Χένρι, αντί του ορθού Ανρί!
Τα χειρότερα όμως με αυτόν τον ανεκδιήγητο «παραγωγό» συνέβησαν εφέτος, στις 25.7 και 1.8, όταν «παρουσίασε τηλεγραφικά» - σαν να τον υποχρέωσαν σε αγγαρεία - τις ζωντανές πολύωρες μεταδόσεις από το Φεστιβάλ του Bayreuth, με τις όπερες του Wagner Τριστάνος και Ιζόλδη και Το λυκόφως των θεών, αντίστοιχα. Ενώ οι άλλες μεταδόσεις του ίδιου φεστιβάλ παρουσιάστηκαν ευπρόσωπα, όπως και στο παρελθόν, από άλλον παραγωγό, ο συγκεκριμένος «παραγωγός» πραγματικά έδειξε ότι λίγο τον ενδιέφερε η δουλειά του. Εκ μέρους πολλών ακροατών – μουσικών, μουσικολόγων και φανατικών φίλων της όπερας ειδικότερα, με τους οποίους συζήτησα το θέμα – διαμαρτύρομαι εντόνως για τα ακόλουθα:
α) Στην αρχή κάθε εκπομπής, ενώ υπήρχε η χρονική άνεση, αντί να εκφωνήσει την υπόθεση της πρώτης πράξης προτίμησε να αναφέρει μόνο τις χώρες στις οποίες μεταδίδονταν οι όπερες. Η πληροφορία αυτή – που ακούστηκε τουλάχιστον τρεις φορές σε κάθε μετάδοση – είναι ασήμαντη και αδιάφορη. Πως είναι δυνατόν να ακούει ο κόσμος μουσική επί 85 λεπτά ανελλιπώς στην πρώτη πράξη του Τριστάνου, δίχως οδηγό ακρόασης στην αρχή;
β) Τόνιζε διαρκώς ότι «Τη Χορωδία του Φεστιβάλ του Bayreuth διευθύνει ο Α, ενώ την Ορχήστρα του Φεστιβάλ του Bayreuth διευθύνει ο Β». Για όνομα του Θεού, μόνο σε έργα σύγχρονης μουσικής υπάρχουν ταυτόχρονα δύο μαέστροι (π.χ. στην 4η Συμφωνία του Charles Ives). Το σωστό που έπρεπε να πει είναι ότι «Τη Χορωδία και την Ορχήστρα του Φεστιβάλ του Bayreuth διευθύνει ο Β» και ότι «την προετοιμασία της χορωδίας επιμελήθηκε ο Α». Η ασχετοσύνη σε όλο της το μεγαλείο! Έτσι θα «προχωρήσει» το Τρίτο; Με αυτούς τους «ειδήμονες»;
γ) Κάθε εκπομπή περιελάμβανε δύο διαλείμματα διάρκειας 55 λεπτών περίπου το καθένα. Ο εν λόγω παραγωγός έκανε το ευκολότερο για τον ίδιο και παράλληλα το πιο εκνευριστικό για τους ακροατές, σε μια μεγάλη «μουσική γιορτή»: αντί για συζήτηση με προσκεκλημένο (όπως κατ’ επανάληψη έχει γίνει στο παρελθόν), αντί για ιστορική πληροφόρηση, ανάλυση και σχόλια, αντί για αποσπάσματα των ίδιων σκηνικών έργων από διάφορες ερμηνείες (παλαιότεροι αλλά και πρόσφατοι παραγωγοί του συγκεκριμένου φεστιβάλ μας έχουν δώσει πολύ επιμελημένες παρουσιάσεις του), εκείνος μετέδωσε εκτενή έργα άσχετα με τον Wagner και την όπερα, όπως λ.χ. μια γελοία μεταγραφή για σαξόφωνο μίας σουίτας του Bach για βιολοντσέλλο! Μάλιστα, ούτε καν είπε πως η σουίτα είναι γραμμένη για βιολοντσέλλο, απλώς ανέφερε την αρίθμηση στον κατάλογο έργων του Bach!
δ) Και τις δύο ημέρες ανέγνωσε επί λέξει «σύνοψη της σύνοψης» της υπόθεσης με βάση ένα άθλιο βιβλίο με απαράδεκτα λάθη, παραποίηση πολλών γεγονότων και παράλειψη πολλών άλλων σημαντικών συμβάντων που είναι αδιανόητο να απουσιάζουν: την ελληνική «μετάφραση» ενός προπολεμικού βιβλίου του Felix Mendelsohn (δεν είναι βέβαια ο γνωστός συνθέτης του πρώτου ημίσεως του 19ου αιώνα, πρόκειται περί συνωνυμίας και συνεπωνυμίας) υπό τον τίτλο The story of one hundred operas. Κυκλοφόρησε στα ελληνικά υπό τον τίτλο Ο κόσμος της όπερας: εκατό όπερες. Φαίνεται εδώ πως ο «παραγωγός» μας μάλλον δεν γνωρίζει αυτές τις όπερες, δεν τις είδε να ανεβαίνουν ποτέ και δεν διάβασε τα λιμπρέτα! Για παράδειγμα στο Λυκόφως των θεών ο θεός της φωτιάς Loge (Λόγκε), αναγράφεται στο βιβλίο ως Λόκι, όπως ακριβώς τον εκφώνησε! Στη «σύνοψη» της πρώτης πράξης του Τριστάνου το βιβλίο αναγράφει λανθασμένα πως «η Ιζόλδη αγαπάει και μισεί ταυτόχρονα τον Τριστάνο», όταν τα συμβάντα είναι τελείως διαφορετικά! Στην τρίτη πράξη το βιβλίο αναγράφει πως «η άφιξη της Ιζόλδης αναγγέλλεται από τις επάλξεις του κάστρου». Ο παρουσιαστής αντί να διαβάσει έστω αυτό (που είναι τελείως λανθασμένο), είπε παραπλανημένος πως «η άφιξη της Ιζόλδης αναγγέλλεται επισήμως»!!! Στην πραγματικότητα την άφιξη αναγγέλλει ένας ποιμένας μέσω εύθυμης μελωδίας, ο οποίος πρωτύτερα έπαιζε διαρκώς μια θλιμμένη μελωδία! Ακούγοντας αυτήν την άθλια παρουσίαση θυμήθηκα τα λόγια κάποιου παλιού σπουδαίου μουσικού της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, που κάποτε είχε πει ότι δεν είχε ακούσει κάποιο ρεσιτάλ, αλλά μάλλον ένα «ρεζιλι-τάλ»!!!
Toν Σεπτέμβριο του 2015 μεταδόθηκαν αποκλειστικά επαναλήψεις εκπομπών του παρελθόντος από το αρχείο του Τρίτου Προγράμματος. Το αφιέρωμα – με γενικό τίτλο Η κιβωτός του Τρίτου – συμπεριελάμβανε πράγματι ενδιαφέρουσες εκπομπές λόγου και μουσικής, όπως οι Ιδανικές φωνές και αγαπημένες και Με τον ήχο των για μια στιγμή επιστρέφουν –εκπομπές υψηλού επιπέδου, κάτι που φυσικά οφείλεται στο υψηλό επίπεδο κατάρτισης των συντελεστών τους, όπως και αρκετές από αυτές που δεν ακούμε πιο στο … νέο Τρίτο. Μεταδόθηκαν όμως και πολλές μέτριες, ανούσιες ή και βαρετές εκπομπές, δίχως καν μουσειακό ενδιαφέρον, όταν το αρχείο του Τρίτου βρίθει από θησαυρούς που παρέμειναν στην αφάνεια. Είναι προφανές πως εκείνοι που επέλεξαν τις εκπομπές δεν έχουν την παιδεία για να εκτιμήσουν τι είναι σημαντικό και τι όχι. Για παράδειγμα ποια μουσειακή αξία έχει η δίωρη εκπομπή Λύρα μεσημεριού, η οποία μεταδιδόταν καθημερινά; Αυτή την εκπομπή θα μπορούσε να την κάνει ο καθένας: καμία ιστορική πληροφόρηση, σχόλια ή αναλύσεις, παρά μόνο συνεχής παράθεση συνθέσεων, η μια μετά την άλλη, με εκνευριστικό τρόπο: όλοι οι ακροατές ενός έργου προσμένουν, όχι μόνο στην αρχική εκφώνηση, αλλά και αμέσως μετά τη μετάδοσή του, πληροφόρηση ως προς την επωνυμία, τον συνθέτη, καθώς και την ταυτότητα των ερμηνευτών. Εδώ όμως αυτό γινόταν μόνο μετά από πολλή ώρα, κατόπιν συνεχούς παράθεσης πολλών συνθέσεων, τις οποίες ο ακροατής δεν είναι εύκολο να θυμάται. Τα ίδια χάλια υπάρχουν και στο μεταμεσονύκτιο «Νοττούρνο» (1 με 7 π. μ.), όπου συχνά-συχνότατα αναγγέλλονται έργα χωρίς αναφορά των συντελεστών, που άλλοτε παραλείπονται και στο τέλος … Για να μην αρχίσουμε να απαριθμούμε λάθη (ων ουκ έστιν αριθμός …) σε παρεχόμενα στοιχεία έργων ή ερμηνευτών …
Ατυχής υπήρξε σε αρκετές περιπτώσεις και η «επιλογή» παλαιών συναυλιών της Εθνικής Συμφωνικής της ΕΡΤ (ή Συμφωνικής του ΕΙΡ, παλαιότερα) –σε ορισμένες η ορχήστρα πραγματικά «δεν ακουγόταν» και μας θύμισε τα φαντάσματα του παρελθόντος, με την παντελή έλλειψη συγχρονισμού στα ξεκινήματα, τα φάλτσα στα έγχορδα και τα στραβοφυσήματα στα πνευστά! Κρίμα!! Δεν «άκουγε» όποιος τις επέλεξε, ώστε να κάνει πιο σωστή επιλογή; Δεν είναι όλες οι παλαιές ηχογραφήσεις για να ακούγονται! Ευτυχώς που την «παρτίδα» έσωσαν κάποιες μεμονωμένες πολύ αξιοπρεπείς συναυλίες της ραδιοφωνικής μας ορχήστρας, όπως εκείνες υπό την μπαγκέτα των Ιονέλ Πέρλεα, Σερζ Μπωντό και Μιλτιάδη Καρύδη, ενώ τουλάχιστον ακούσαμε και κάποιες ηχογραφημένες (ευτυχώς –δεν υπάρχουν και άλλες;) συναυλίες σημαντικών ξένων ορχηστρών στο πλαίσιο του (αναντικατάστατου, φεύ!) Φεστιβάλ Αθηνών της χρυσής δεκαετίας του 1960, όπως εκείνης της Γαλλικής Ραδιοτηλεόρασης υπό τους Κλυτάνς και Χωραφά και εκείνης της Ρωμανικής Ελβετίας υπό τον Ανσερμέ.
Σε άλλες εκπομπές της «κιβωτού» ακούστηκαν πολλά λάθη σε προφορές ονομάτων, αλλά και αστοχίες: ενδεικτικά αναφέρουμε τον παραγωγό της εκπομπής Ιερή και βέβηλη μουσική o οποίος προτιμούσε μονίμως τον ατυχέστατο (συναντώμενο σε παλαιολιθικά λεξικά) όρο «οργανοκρούστης» αντί του ευνόητα αναμενόμενου «οργανίστας». Μία άλλη παρουσιάστρια σε εκπομπή της σειράς Η μουσική στο πέρασμα των αιώνων μετέδωσε το κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα αριθμός 13 του Giovanni Battista Viotti, τονίζοντας πως έγραψε 21 κοντσέρτα για βιολί και ορχήστρα. Ο Viotti όμως συνέθεσε 29 κοντσέρτα για βιολί και ορχήστρα. Το λάθος φαίνεται ασήμαντο, αλλά δεν είναι: αποδεικνύει την ελλιπή ενημέρωση της παρουσιάστριας, διότι το γνωστότερο κοντσέρτο του ιταλού συνθέτη - ιδιαίτερα δημοφιλές και καθιερωμένο διεθνώς στην ωδειακή εκπαίδευση - είναι το 22ο!
Στο πλαίσιο του μηνιαίου αφιερώματος με γενικό τίτλο Η κιβωτός του Τρίτου προβλήθηκαν σε υπερβολικό βαθμό διάφορα είδη μουσικής σε βάρος της κλασσικής (κλαρίνα και τραγούδια ελληνικής δημοτικής μουσικής, ελαφρά κτλ., σε καθημερινή βάση). Δεν έχουμε τίποτα εναντίον της υπέροχης και πλούσιας δημοτικής μας παράδοσης, ή της ελαφράς μουσικής, όμως το Τρίτο, αξιότιμοι κύριοι, δεν είναι σταθμός ποικίλης μουσικής, είναι σταθμός κλασσικής μουσικής! Όπως πολύ ορθά τονίζει μια ακροάτρια στο facebook του Τρίτου «αυτό που ακούμε δεν είναι αυτό που είχαμε αγαπήσει. Το περιεχόμενο κατάντησε ελαφρολαϊκό! Πού είναι οι καλοί παρουσιαστές, η καλή κλασσική μουσική; Δεν θέλουμε να ακούμε το πρωί ποικιλία από κοινότοπες μουσικές και σαχλά σχόλια. Αυτό το καλύπτουν οι υπόλοιποι σταθμοί της ΕΡΤ. Μπορείτε να καταλάβετε την ποιοτική διαφορά; Δεν είναι καινοτομίες αυτές. Ασχετοσύνη και βόλεμα φίλων είναι. Συνέλθετε!»
Στις 29.9.2015 πληροφορηθήκαμε μέσω του facebook του Τρίτου πως «το πρόγραμμα θα επανέλθει σταδιακά στην κανονική του ροή από την Πέμπτη 1.10», με επικείμενη ανακοίνωση αναλυτικού ημερήσιου προγράμματος. Ακόμη όμως και τις πρώτες ημέρες του Οκτωβρίου ακούσαμε (σε επανάληψη της επανάληψης …), ακριβώς τις ίδιες εκπομπές που μεταδίδονταν τις πρώτες ημέρες του Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο της «κιβωτού»!
Στις 3.10 αναρτήθηκε στο facebook του Τρίτου αναλυτικό ημερήσιο πρόγραμμα με ισχύ από τις 5.10. Ήδη από τις πρώτες μέρες δεκάδες ακροατές διαμαρτυρήθηκαν εντόνως μέσω του facebook: πρόκειται για ελλιπέστατο έκτρωμα με πολλές επαναλήψεις (και πάλι υπό τον γενικό τίτλο Η κιβωτός του Τρίτου), καθημερινές εκπομπές για τη τζαζ και το θέατρο, ωριαίο playlist νωρίς το πρωί (07.00-08.00), στη θέση άκρως ενδιαφερόντων πρωινών ωριαίων ή ημιώρων προγραμμάτων μέχρι πριν από μερικούς μήνες, και ημίωρο το βράδυ (00.30-01.00), ηχηρές απουσίες, αλλά περιέργως με δεσπόζουσα παρουσία αστοιχείωτων μουσικοπαραγωγών.
Το καταπληκτικό όμως είναι πως το «νέο» πρόγραμμα περιλαμβάνει καθημερινή δίωρη εκπομπή (από Δευτέρα μέχρι και Πέμπτη μεταξύ 08.00-10.00), η οποία διαπιστώσαμε πως προέρχεται από το Πρώτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας! Τα δύο πρόσωπα που την παρουσιάζουν αλλά και ο τίτλος της εκπομπής είναι απολύτως ίδια: Αρμονία αφανής με την κα Όλγα Παππά και τον κ. Γιώργο Παπαζαχαρίου. Ενδεχομένως η εκπομπή να είναι εξαιρετική για τις προδιαγραφές του Πρώτου Προγράμματος, αλλά το περιεχόμενό της (ένας «αχταρμάς» με πολλή ελαφρά μουσική, αναγνώσεις ποιημάτων και εκνευριστικά σχόλια για τον πλανήτη Αφροδίτη « … που είναι ορατός με γυμνό μάτι από τη γη» …), είναι άσχετο με τις απαιτήσεις των ακροατών της πρωινής ζώνης του Τρίτου!
Η απάντηση της διεύθυνσης του Τρίτου μέσω του facebook ήταν η ακόλουθη: «Εάν δεν αποφασιστεί αρμοδίως ποιος θα είναι ο προϋπολογισμός της ΕΡΤ και πόσα χρήματα αντιστοιχούν στο Τρίτο Πρόγραμμα, δεν μπορούν να συναφθούν συμβάσεις με συνεργάτες. Υπάρχουν διαβεβαιώσεις ότι το ζήτημα θα επιλυθεί σύντομα».
Αγαπητοί κύριοι, ενδεχομένως να μην μπορούσατε να προβλέψετε αυτή την κατάσταση από το καλοκαίρι όταν αναλάβατε τη διοίκηση της ΕΡΤ, όμως πιστεύω ότι γνωρίζατε ότι οι συμβάσεις των περισσοτέρων συνεργατών έληγαν στα τέλη Ιουλίου. Ενδεχομένως εδώ να υπάρχει κάποια (καθυστερημένη) αντίδραση εκ μέρους σας Προσμένουμε το συντομότερο δημόσια τοποθέτησή σας και επαναπρόσληψη συνεργατών, με αξιοκρατικά επιτέλους κριτήρια!. Εάν επικαλεστείτε οικονομικούς λόγους, σκεφθείτε ότι το κόστος λειτουργίας ενός ραδιοφωνικού σταθμού είναι πάρα πολύ χαμηλό σε σύγκριση με τα προκλητικά ποσά που δαπανώνται για τα τηλεοπτικά προγράμματα. Δεν θέλουμε άλλες πολιτικές σκοπιμότητες, θέλουμε αξιοκρατία, ειδάλλως αυτός ο τόπος δεν θα πάει ποτέ μπροστά! Όπως πολύ ορθά τονίζει μια ακροάτρια στο facebook «αυτό το Τρίτο ΔΕΝ ακούγεται! Κάντε κάτι για να δικαιωθεί ο αγώνας σας (και γιατί όχι και «μας»), γιατί σε λίγο θα μας φαίνονται καλύτερες οι μέρες της ΝΕΡΙΤ… Μαυσωλείο κατάντησε ο σταθμός… Κρίμα! Κάντε κάτι… Δεν θέλουμε κιβωτό, θέλουμε ζωντανό πρόγραμμα!»
Χωρίς αμφιβολία ή δισταγμό, προσυπογράφουμε την εναγώνια αυτή τοποθέτηση και αναμένουμε λύσεις από εσάς, τους υπευθύνους. Αντιδράστε σωστά και κάντε τις σωστές επιλογές, για να ξαναγίνει το Τρίτο όπως θα έπρεπε να είναι με βάση και το καταστατικό της αρχικής του ίδρυσης. Οι καιροί ου μενετοί.-
Με τιμή,
Αλέξιος Γ.Κ. Σαββίδης, Καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
Πρόεδρος Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας & Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών
Συγγραφέας «Μεγάλων μαέστρων» (Πατάκης), «Δοκιμίων κλασσικής μουσικής παιδείας» (Παπαζήσης) και «Μαέστρων στο διαδίκτυο» (Ηρόδοτος)
Συνεργάτης-αρθρογράφος στο «Πολύτονον» και στο “tar”
Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου)
