ROBERTO AUSSEL
Συνέντευξη στην Τίνα Βαρουχάκη
Αυτές τις μέρες που η πολιτική ειδησεογραφία απασχολείται με την επίσκεψη της Τρόικας και σκιαγραφεί με δραματικούς τόνους την «επόμενη μέρα», η μουσική ειδησεογραφία έχει λόγους να είναι ιδιαιτέρως αισιόδοξη: χάρη στις ενέργειες του Συλλόγου «οι Φίλοι της Μουσικής» του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, κιθαριστές και λοιποί μουσικόφιλοι θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν ένα μοναδικό-με τη διττή έννοια του όρου- ρεσιτάλ στο ΜΜΑ, το Σάββατο, 9 Μαρτίου από τον σημαντικότερο εν ζωή Αργεντίνο σολίστ κιθάρας: τον Roberto Aussel.
Στο πλαίσιο της ίδιας διοργάνωσης, εντάσσεται και το πενθήμερο masterclass, που θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα διδασκαλίας της Μουσικής Βιβλιοθήκης «Λίλιαν Βουδούρη», 11-15 Μαρτίου με τη συμμετοχή προχωρημένων σπουδαστών κιθάρας.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Roberto Aussel μας κάνει τη χαρά και την τιμή να έρθει στη χώρα μας. Είχε πρωτοεμφανιστεί και τον ακούσαμε για πρώτη φορά στην αίθουσα "Παρνασσός" μετά από πρόσκληση του Νότη Μαυρουδή και του έντυπου TAR το 1985, με τον Juan Jose Mosalini στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το 1993 αλλά και μετέπειτα στην αίθουσα συναυλιών του ωδείου Φ. Νάκας, πάντα με μεγάλη επιτυχία και με μεγάλη προσέλευση του κιθαριστικού κοινού.
Με αφορμή την επικείμενη εμφάνιση του Roberto Aussel μετά από πολλά χρόνια στην Αθήνα, o διεθνούς φήμης σολίστ κιθάρας παραχώρησε με ιδιαίτερη προθυμία μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη για το TaR που είναι χορηγός επικοινωνίας του ρεσιτάλ και του masterclass.
* * * * * * * * * * * *
«Πιστεύω ότι στην Ελλάδα η κλασική κιθάρα έχει φτάσει σε ένα πολύ υψηλό μουσικό και τεχνικό επίπεδο. Νομίζω ότι το γεγονός ότι στην Ελλάδα έχετε μια τόσο πλούσια και όμορφη παραδοσιακή μουσική παρακινεί τους μουσικούς να παίζουν με φαντασία και ελευθερία έκφρασης»
Τ.Β. Στη συναυλία που θα δώσετε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στις 9 Μαρτίου 2013, θα ερμηνεύσετε μεταξύ άλλων και έργα συνθετών, οι οποίοι δεν είναι ευρέως γνωστοί στη χώρα μας: Jana Obrovská, Antonio Ruiz-Pipó και Atahualpa Yupanqui. Για ποιους λόγους επιλέγετε να μας παρουσιάσετε έργα τους;
R.A. Τα έργα που πρόκειται να ερμηνεύσω στις 9 Μαρτίου, στο πρόγραμμα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, ανήκουν στο ρεπερτόριό μου και είναι κομμάτια που επέλεξα, γιατί μου επιτρέπουν να εκφράζομαι σύμφωνα με τα συναισθήματα και την μουσική μου αντίληψη.
Το έργο της Jana Obrovská είναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες συνθέσεις του τελευταίου τέταρτου του 20ου αι.: Από τεχνικής πλευράς φέρνει νέους τρόπους παιξίματος, ο τρόπος της είναι πολύ ακριβής. Πρόκειται για σύνθεση με τη μορφή του καθρέπτη [forma de espejo (miroir)] και η μουσική ιδέα είναι έντονη. Είναι ένα πραγματικό κόσμημα της σύγχρονης μουσικής για κιθάρα.
Η Jana Obrovská ήταν περκασιονίστα. Παντρεύτηκε τον Τσεχοσλοβάκο κιθαρίστα Milan Zelenka, ο οποίος την επηρέασε σημαντικά τόσο, ώστε να αρχίσει να συνθέτει έργα για κιθάρα.
Τον Antonio Ruiz Pipo τον γνώρισα στο Παρίσι της δεκαετίας του '80. Η μουσική του μεταδίδει μια πολύ βαθιά αίσθηση των μουσικών ριζών της λαϊκής ισπανικής μουσικής. Το να παίζω τα κομμάτια του στην κιθάρα αποτελεί για μένα πραγματική απόλαυση.
Τ.Β. Ακούγοντας κανείς τη δισκογραφία σας, παρατηρεί ότι έως τη δεκαετία του΄90 ηχογραφείτε δίσκους με έργα συνθετών που ποικίλουν ως προς το ύφος και τη γεωγραφική τους προέλευση (Buxtehude, Scarlatti, Ponce, Vila Lobos, Tansman, Rodrigo, Walton, Constant, Obrovská, Takemitsu, kleyjans, Dyens, κ.ά.) σε αντίθεση με τη δεκαετία του 2000, όπου ηχογραφείτε κυρίως έργα συνθετών από Αργεντινή, Βενεζουέλα και Μεξικό.
Αυτό είναι τυχαίο ή θελήσατε να αφοσιωθείτε περισσότερο σε λατινοαμερικάνους συνθέτες;
R.A. Στα προγράμματά μου παίζω κομμάτια διαφόρων περιόδων, από την Αναγέννηση μέχρι τη σύγχρονη μουσική. Από το 2000 θέλησα να ηχογραφήσω ξανά τα 5 κομμάτια του A. Piazzolla και συνέθεσα ένα δίσκο με λατινοαμερικάνικη μουσική γύρω από αυτά τα 5 κομμάτια. Το 2008 ηχογράφησα ένα Cd προς τιμή του Atahualpa Yupanqui για την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννησή του. Είναι κάτι που ήθελα να κάνω εδώ και πολύ καιρό. Πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα δουλειά, δεδομένου ότι τα περισσότερα κομμάτια τα έγραψα από τις ερμηνείες των Cd του Atahualpa Yupanqui.
Την ίδια περίοδο, το 2006, ηχογράφησα και ένα Cd εξ ολοκλήρου αφιερωμένο στον Doménico Scarlatti, στην ίδια δισκογραφική εταιρεία.
Τ.Β. Τόσο από τη δισκογραφία, όσο και από τις μεταγραφές έργων για κιθάρα που έχετε εκδώσει, είναι σαφής η προτίμησή σας στα έργα του 20ου και 21ου αιώνα. Ποια στοιχεία σας γοητεύουν στα έργα των σύγχρονων συνθετών;
R.A. Μου αρέσουν όλες οι μουσικές περίοδοι, αλλά προτιμώ τα κλασικά πρωτότυπα έργα για κιθάρα του 20ου και 21ου αιώνα. Μου αρέσει να δουλεύω με τον συνθέτη, να τον κάνω να ανακαλύπτει τις ακουστικές (ηχοχρωματικές) δυνατότητες του οργάνου, καθώς και τους διάφορους κρουστικούς ήχους που βγαίνουν από το όργανο ως αποτέλεσμα της έρευνας των δυνατοτήτων του. Τα στοιχεία αυτά σε συνδυασμό με τις διάφορες τονικές περιοχές του οργάνου μπορούν να φτάσουν να δημιουργούν ορισμένα φανταστικά ακούσματα. Μου αρέσει να μαθαίνω τις καινούργιες τεχνικές σύνθεσης. Ο ερμηνευτής χρειάζεται το συνθέτη όπως και ο συνθέτης τον ερμηνευτή για την δημιουργία του έργου και την μετάδοσή του στο κοινό.
Τ.Β. Σας ικανοποιεί τόσο από άποψη ποσότητας, όσο και από άποψη ποιότητας το ρεπερτόριο των έργων για κλασική κιθάρα;
R.A. Το ρεπερτόριο της κιθάρας αναπτύσσεται όλο και περισσότερο, όλο και καλύτερα. Η διαδικασία είναι αργή, αλλά ικανοποιητική. Για να δημιουργούνται περισσότερα και καλύτερης ποιότητας έργα, θα έπρεπε στη μουσική εκπαίδευση να καλλιεργείται όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον για τη μουσική του σήμερα, ώστε οι μαθητές όταν ακούν ένα έργο να μπορούν να αποφασίσουν εάν αυτό είναι καλό ή όχι. Όμως εμείς οι ερμηνευτές θα πρέπει να ερχόμαστε σε επικοινωνία με τους συνθέτες και να τους παρακινούμε να συνθέσουν για το όργανό μας. Θα πρέπει να συνεχίσουμε τη δουλειά που άρχισαν ο Andrés Segovia και ο Julian Bream.
Τ.Β. Λέγεται ότι την πρώτη φορά που ο διάσημος Αργεντίνος συνθέτης Astor Piazzolla (ο οποίος έγραψε για σας το μοναδικό αυθεντικό έργο του για την κιθάρα "Cinco Piezas para Guitarra") επισκέφτηκε ως υπότροφος σύνθεσης στο Παρίσι την καθηγήτριά του Nadia Boulanger, ντρεπόταν να αποκαλύψει ότι έπαιζε μπαντονεόν σε καμπαρέ. Εκείνη, προς μεγάλη του έκπληξη, όχι μόνο δεν απογοητεύτηκε όταν έμαθε την αλήθεια, αλλά αντιθέτως τον ενθάρρυνε να αφοσιωθεί στο τάγκο. Κατά την άποψή σας πρέπει να ενθαρρύνονται μαθητές να ασχοληθούν και με ρεπερτόριο άλλο από εκείνο της αμιγώς κλασικής κιθάρας;
R.A. Όλα τα είδη της μουσικής διαθέτουν έναν πλούτο. Πιστεύω ότι για ένα μουσικό το πιο σημαντικό είναι να είναι ανοιχτός σε άλλα είδη μουσικής και να ξέρει να ακούει ώστε να διευκολύνει τη σύνδεση μεταξύ του ενός στυλ και του άλλου. Ναι, θεωρώ ότι δεν υπάρχει ένα μόνο είδος μουσικής και ότι δεν πρέπει να κλεινόμαστε σε μια μουσική ελίτ. Από κάθε στυλ μπορούμε να μάθουμε ενδιαφέροντα πράγματα και το κάθε μουσικό είδος μπορεί να εμπλουτιστεί μέσα από ένα άλλο.
Τ.Β. Στην ιστορία της κιθάρας από την εποχή του Segovia έως σήμερα, θεωρείτε ότι έχουν γίνει ανάλογης σημασίας τομές σε ό,τι αφορά την τεχνική του οργάνου; Aν ναι, ποιες. Αν όχι, νομίζετε ότι θα έπρεπε να γίνουν;
R.A. Ναι, από την εποχή του Segovia μέχρι τις μέρες μας υπήρξαν κάποιες αλλαγές. Η τεχνική του Abel Carlevaro ξεκαθάρισε πολλά σημαντικά σημεία αναφορικά με τη μελέτη της κιθάρας. Ιδού μερικά από αυτά:
· Η θέση του οργάνου ως προς το ανθρώπινο σώμα.
· Η ισορροπία του οργάνου σε σχέση με τα χέρια και τα πόδια.
· Η μετακίνηση του αριστερού χεριού με τη βοήθεια του αγκώνα.
· Το παίξιμο χωρίς θορύβους.
· Η μετακίνηση του δεξιού χεριού από την ταστιέρα μέχρι τον καβαλάρη με τη βοήθεια του αγκώνα.
· Τα διάφορα είδη παιξίματος με το δεξί χέρι για να εμπλουτιστεί το κείμενο ανάλογα με την εποχή στην οποία ερμηνεύεται.
Και πολλά άλλα ακόμη....
Τ.Β. Σε ποια στοιχεία επικεντρώνετε την προσοχή σας όταν αξιολογείτε το επίπεδο δεξιοτεχνίας κλασικών κιθαριστών που συμμετέχουν σε masterclasses;
R.A. Για μένα είναι σημαντικό να είναι πρόθυμος ο μαθητής να ακούσει και να λάβει καινούργιες πληροφορίες που (ίσως) αργότερα θα αναπτύξει στην προσωπική του δουλειά με το όργανο (κιθαρα)
Τ.Β. Ποιος είναι ο κύριος εκπαιδευτικός στόχος σε ένα masterclass και πότε θεωρείτε ότι έχει πετύχει;
R.A. Σε ένα masterclass όλα γίνονται πάρα πολύ γρήγορα. Προσπαθώ να βοηθήσω το μαθητή δίνοντάς του πληροφορίες, ώστε να αναπτύξει μουσικές και τεχνικές πλευρές της ερμηνείας του. Εάν στο τέλος του μαθήματος είναι σε θέση να αφομοιώσει κάποιες από αυτές τις πληροφορίες, θεωρώ ότι η δουλειά αρχίζει να γίνεται ικανοποιητική.
Τ.Β. Πολλοί Έλληνες σολίστ κλασικής κιθάρας είχαν την εμπειρία να παρακολουθήσουν masterclass κατά καιρούς μαζί σας στην Ελλάδα ή το εξωτερικό. Τι γνώμη έχετε σχηματίσει για το επίπεδο της κλασικής κιθάρας στην Ελλάδα;
R.A. Πιστεύω ότι στην Ελλάδα η κλασική κιθάρα έχει φτάσει σε ένα πολύ υψηλό μουσικό και τεχνικό επίπεδο. Νομίζω ότι το γεγονός ότι στην Ελλάδα έχετε μια τόσο πλούσια και όμορφη παραδοσιακή μουσική παρακινεί τους μουσικούς να παίζουν με φαντασία και ελευθερία έκφρασης.
Τ.Β. Ο Αργεντίνος συγγραφέας Χόρχε Μπουκάι, ο οποίος είναι πολύ αγαπητός στη χώρα μας, ανέφερε πρόσφατα σε μια συνέντευξή του ότι η Ελλάδα και η Αργεντινή έχουν πολλά κοινά σημεία. Συμφωνείτε;
R.A. Ναι, νομίζω ότι οι δυο λαοί έχουν κοινά πράγματα, όπως για παράδειγμα : η ομοιότητα στις συνήθειες της καθημερινής ζωής, η αυθόρμητη αντίδραση απέναντι στα πράγματα, ο πλούτος της παραδοσιακής μουσικής ... και φυσικά, καλούς κιθαρίστες...
Με την ευκαιρία αυτής της συνέντευξης θα ήθελα να χαιρετίσω και να ευχαριστήσω τον Νότη Μαυρουδή, ο οποίος με κάλεσε για πρώτη φορά να παίξω στην Ελλάδα πριν από πολλά χρόνια. Το κοντσέρτο αυτό θα μείνει χαραγμένο στη μνήμη μου για πάντα. Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω τους «Φίλους της Μουσικής» για την πρόσκλησή τους να παίξω φέτος στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και για τη συμβολή όλων των υπευθύνων για τη διοργάνωση του masterclass.
Διαβάστε επίσης: ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΙΘΑΡΙΣΤΗ ΡΟΜΠΕΡΤΟ ΑΟΥΣΈΛ (του Νίκου Παναγιωτίδη)
ΥΓ. Ευχαριστούμε πολύ την κυρία Σταματοπούλου Μαρία, από το Ινστιτούτο Θερβάντες, για την μετάφραση της συνέντευξης από τα Ισπανικά.
Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας 
Τίνα Βαρουχάκη
varouchaki@gmail.com
Μάρτιος 2013
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ MASTERCLASS: http://www.tar.gr/content/content.php?id=4196
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΡΕΣΙΤΆΛ: http://www.tar.gr/content/content.php?id=4199
- Ακούστε στο TaR-radio.com
ΑΦΙΕΡΩΜΑ στον ROBERTO AUSSEL
με αφορμή το Recital & Masterclass του στην Αθήνα ( Μάρτιος 2013)
Χορηγός Επικοινωνίας TaR
-
Επιλογή μουσικής Δημήτρης Παππάς
Επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
_1.jpg)
