Roland Dyens
19 Οκτωβρίου 1955 – 29 Οκτωβρίου 2016
Η είδηση του πρόωρου θανάτου του Roland Dyens έχει συγκλονίσει το κόσμο της κιθάρας, μιας και υπήρξε μια από τις σημαντικότερες, δημοφιλέστερες και πιο χαρισματικές προσωπικότητες της σύγχρονης κιθαριστικής μουσικής, με εμβέλεια όμως που ξεπερνούσε κατά πολύ τον "ειδικό" χώρο μας.
Με τον τριπλό ρόλο του ως κιθαριστής, συνθέτης και διασκευαστής δημιούργησε έργα και συναυλιακές εμπειρίες που καθόρισαν σε σημαντικότατο βαθμό την αισθητική και την τεχνική εξέλιξη του οργάνου, γεφυρώνοντας τον 20ο με τον 21ο αιώνα.
Ο Roland Dyens ήταν, ήδη εν ζωή, ένας ολοκληρωμένος θρύλος για τους μουσικόφιλους και για τους κιθαριστές. Ο δραματικός θάνατός του -και μάλιστα σε μια δημιουργικότατη ηλικία- δεν έχει να προσθέσει τίποτε σε αυτόν τον θρύλο. Προσθέτει μόνο τη βαριά αίσθηση της απώλειας σε όσους τον αγάπησαν ως μουσικό και ως φίλο.
Το TaR πάντοτε θα ασχολείται διεξοδικά με το εξαιρετικό έργο του, όμως τώρα, ως ελάχιστο φόρο τιμής στην μνήμη του, θα φιλοξενήσει κείμενα Ελλήνων καλλιτεχνών που είχαν στενή σχέση μαζί του, αρχίζοντας με τον κιθαριστή και μουσικοπαιδαγωγό Ευάγγελο Ασημακόπουλο.
Για το TaR
Κώστας Γρηγορέας
(κιθαριστής-συνθέτης)
Roland Dyens (1955–2016)
(του Ευάγγελου Ασημακόπουλου)
Είναι απερίγραπτο το πόσο δυσάρεστα και άβολα αισθάνομαι τούτη την ώρα που θέλω να γράψω δυο λόγια για τον θάνατο του μεγάλου συνθέτη – κιθαριστή και φίλου μας Ρολάν Ντιένς.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, μετά το πρώτο σοκ στο άκουσμα του πρόωρου θανάτου, έχει σειρά εκείνη η παγωμάρα που καθηλώνει τη σκέψη, ενώ σιγά-σιγά απλώνονται και τα αναπόφευκτα ερωτήματα για το ‘πώς’ και το ‘γιατί’.
Σίγουρα την ίδια αμηχανία, άλλος περισσότερο – άλλος λιγότερο, θα ένοιωσαν αυτές τις ώρες και οι χιλιάδες φίλοι και θαυμαστές του σε όλο τον κόσμο, αφού ο Ρολάν Ντιένς με τους δίσκους, τις συναυλίες και ιδιαίτερα με τις πρωτοποριακές συνθέσεις και μεταγραφές του, είχε αποκτήσει παντού φανατικούς οπαδούς.
Δεν ήταν ωστόσο μόνον το υψηλό καλλιτεχνικό του επίπεδο χάρη στο οποίο κυριολεκτικά μαγνήτιζε το ακροατήριο στις συναυλίες του. Ήταν παράλληλα και η σεμνή, προσιτή και ανθρώπινη συμπεριφορά του για όσους τον πλησίαζαν και τον γνώριζαν από κοντά.
Η Λίζα κι εγώ είχαμε όλα αυτά τα χρόνια την τύχη να συνδεθούμε μαζί του, διατηρώντας μεταξύ μας μια αμοιβαία εκτίμηση που εξελίχθηκε σε φιλία.
2011: Masterclass Φεστιβάλ Κιθάρας Πάτρας
2016: Ρεσιτάλ στο Φεστιβάλ Κιθάρας στην Πάτρα
Το όνομά του Ντιένς άρχισε να γίνεται γνωστό μόλις στα μέσα της δεκαετίας του ’90 γι’ αυτό και η πρώτη του επίσκεψη στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε την Άνοιξη του 1997.
Πολλοί ίσως θυμούνται πως ως ‘υπεύθυνος’ τότε του τμήματος κιθάρας, στο ωδείο «Φ. Νάκας» και στα πλαίσια του “Κύκλου Συναυλιών Κιθάρας”, είχα την δυνατότητα όχι μόνο να παρουσιάζω σε ρεσιτάλ διακεκριμένους Έλληνες κιθαριστές αλλά και να μετακαλώ κάθε χρόνο δυο ή τρείς επώνυμους καλλιτέχνες από το εξωτερικό.
Έτσι, δεν δίστασα εκείνη τη χρονιά να προσκαλέσω – με κάποια επιφύλαξη ομολογώ – για πρώτη φορά στην Ελλάδα τον Ρολάν Ντιένς όταν μου το πρότεινε η Έλενα Παπανδρέου.
Ωστόσο αυτό που μας ξάφνιασε όλους ευχάριστα, ήταν το απρόσμενο sold out, η απίστευτη κοσμοσυρροή και η αποθέωση του καλλιτέχνη την αξέχαστη εκείνη βραδιά, ένας θρίαμβος από το κοινό της Αθήνας που του άνοιξε μια πελώρια αγκαλιά.
Έκτοτε, ο Ρολάν επισκέφθηκε πολλές φορές τη χώρα μας, χαρίζοντας μας τη μουσική του, τη φιλία και το χιούμορ του.
Θυμάμαι εκείνες τις υπέροχες τις βραδιές στο σπίτι μας μετά τα κονσέρτα του, βραδιές στις οποίες συμμετείχαν ένα σωρό απόφοιτοι μαθητές μας και φίλοι, βραδιές που απολαμβάναμε όλοι μαζί το παίξιμό του, τους αυτοσχεδιασμούς του, τις εμπνευσμένες μεταγραφές του και τις συνθέσεις του.
Θυμάμαι που μας ρωτούσε και μας ξαναρωτούσε λεπτομέρειες για την Ida Presti που θαύμαζε τόσο πολύ και την ατυχία του – όπως μας έλεγε –που δεν την συνάντησε ποτέ.
Ακούραστος εργάτης της Τέχνης ο Ρολάν μπορούσε μετά από το ρεσιτάλ του να χαλαρώνει μαζί μας μέχρι τις πρωινές ώρες παίζοντας και μιλώντας για μουσική!
Θυμάμαι μετά τις πρώτες επισκέψεις του στην Αθήνα, τα φαγητά που επέλεγε από την ελληνική κουζίνα την οποία λάτρευε: το λεμονάτο χταποδάκι, την τυροκαφτερή, την ταραμοσαλάτα, τον μουσακά.
Δέκα χρόνια αργότερα από την πρώτη του εμφάνιση στη χώρα μας, στο πρόγραμμα της συναυλίας που έδωσε στην Αθήνα τον Φεβρουάριο του 2007 είχα γράψει τα εξής:
“Ο Ρολάν Ντιένς είναι μια αστείρευτη πηγή έμπνευσης για κάθε κιθαριστή. Πρωτοεμφανίστηκε στην Ελλάδα με μετάκληση του Ωδείου «Φ. Νάκας» και αποθεώθηκε από σπουδαστές και ακροατές. Οι εμφανίσεις του, πριν από δέκα περίπου χρόνια, ήταν πέρα από κάθε προσδοκία. Και αυτό, πριν γίνει γνωστός στο ευρύ κοινό.
Σήμερα είναι ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα στον κιθαριστικό κόσμο, γεγονός που οφείλεται, εν πολλοίς, στις αυτοσχεδιαστικές τεχνικές του, στις συνθέσεις του και στον μοναδικό του τρόπο να ‘ανεβάζει’ τους ακροατές του στη σκηνή. Να τους κάνει συλλειτουργούς στο θαύμα που συντελείται σε κάθε του εμφάνιση. Το να ακούει κανείς τον Roland Dyens και πολύ περισσότερο, το να ‘παίξει’ γι’ αυτόν είναι μια ευκαιρία επικοινωνίας με έναν καλλιτέχνη που έχει να προσφέρει φαντασία, νέες ιδέες και πρωτοτυπία, σε ρεπερτόριο από την μπαρόκ μέχρι την τζαζ.”
Γνώρισε και έκανε πολλούς φίλους στη Ελλάδα ο Ρολάν, χωρίς να ξεχνάει μάλιστα τα ονόματά τους οσάκις συνέβαινε να τους ξανασυναντά την επόμενη φορά.
Για αρκετά χρόνια επισκεπτόταν και τη Θεσσαλονίκη τακτικά, κάνοντας σεμινάρια και συναυλίες ενώ στην Πάτρα, στο ετήσιο Φεστιβάλ που διοργανώνουμε εκεί ήταν και πάλι καλεσμένος φέτος τον Απρίλιο.
Ήταν και η τελευταία φορά που τον συναντήσαμε.
Ο Ρολάν Ντιένς έφυγε ξαφνικά στα 61 του χρόνια, κλείνοντας με πάταγο την πόρτα πίσω του…
2011: Ρεσιτάλ στο Φεστιβάλ Κιθάρας Πάτρας
Ευάγγελος Ασημακόπουλος
Οκτώβριος 2016
lizevas@yahoo.com
http://www.evangelos-liza.com/
Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου)
