RUGGIERO RICCI
(24.7.1918 - 6.8.2012)
.jpg)
Η πρόσφατη αναχώρηση του μεγάλου Ιταλοαμερικανού βιολονίστα Ρουτζιέρο Ρίτσι,
στο Παλμ Μπητς της Καλιφόρνιας από ανακοπή καρδιάς σε βαθύ γήρας (94), στερεί
τον κόσμο από έναν από τους τελευταίους εν ζωή βιρτουόζους του εικοστού αιώνα,
εκπληκτικού ερμηνευτή, μεταξύ άλλων, των έργων του Παγκανίνι, με μια από τις
πλουσιότερες δισκογραφίες σε πολλές σπουδαίες εταιρείες (Decca/London/ Ace of
Clubs, Everest, Turnabout κ.ά.).
Γεννημένος από Ιταλούς μετανάστες στο Σαν Μπρούνο της Καλιφόρνιας, μελέτησε
βιολί σε μικρή ηλικία αρχικά με τον πατέρα του και κατόπιν με τους Λούις
Πέρσιντζερ (1887-1966/ που υπήρξε επίσης εξαιρετικός πιανίστας και τακτικός
συνοδός του Ρίτσι σε ρεσιτάλ και δισκογραφήσεις) και Ελίζαμπεθ Λάκεϋ. Ο αδελφός
του, Τζωρτζ Ρίτσι (1923-2010), υπήρξε βιολοντσελλίστας και η αδελφή του ΄Εμμα
Ρίτσι βιολονίστρια στην Ορχήστρα της ΄Οπερας «Μετροπόλιταν» της Νέας Υόρκης.
.jpg)
Μετά το ντεμπούτο του το 1928 στο Σαν Φρανσίσκο σε έργα των Βιενιάφσκι και
Βιετάν, καθιερώθηκε ως «παιδί-θαύμα», ιδιαίτερα μετά την ερμηνεία του, στα
11 χρόνια του (1929) στο Κονσέρτο του Μέντελσσον με τη Συμφωνική του Σαν
Φρανσίσκο. Είχε τη μεγάλη τύχη να μαθητεύσει από το 1930 στον επιφανή Γερμανό
βιολονίστα Γκέοργκ Κούλενκαμπφφ (1898-1948), που τον εισήγαγε στο γερμανικό
στυλ της παράδοσης του μεγάλου Αδόλφου Μπους (1891-1952). Μετά τη θητεία
του στο στρατό των ΗΠΑ στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ξεκίνησε μια λαμπρή σολιστική
και δισκογραφική καριέρρα, πρωτο-ηχογραφώντας τα 24 Καπρίτσια του Παγκανίνι
(1947) και πραγματοποιώντας πλήθος εμφανίσεων (υπολογίζονται περίπου σε
έξι χιλιάδες, σε εξήντα πέντε χώρες!) και προωθώντας πρεμιέρες σημαντικών
συγχρόνων του βιολινιστικών Κονσέρτων του Αυστριακού Γκόττφρηντ φον ΄Αινεμ
(1918-1996), του Αργεντινού Αλμπέρτο Χιναστέρα (1916-1983) κ.ά. Χρησιμοποιούσε
κυρίως ένα σπουδαίο βιολί Γκουαρνιέρι του 18ου αιώνα (που προηγουμένως ανήκε
στον Πολωνοεβραίο βιολονίστα Μπρονισλάβ Χούμπερμαν [1882-1947]), ενώ για
την τέταρτη συνολικά δισκογράφηση των Καπρίτσιων του Παγκανίνι χρησιμοποίησε
το ίδιο το βιολί Γκουαρνιέρι του Παγκανίνι με πρωτοβουλία των δημοτικών αρχών
της Τζένοβα!
Δίδαξε βιολί στη Μουσική Σχολή Τζούιλλιαρντ και στα Πανεπιστήμια της Ινδιάνας
και του Μίσιγκαν, καθώς και στη Σχολή Μοτσαρτέουμ του Ζάλτσμπουργκ, ενώ
σημαντική θεωρείται η βιολινιστική του μέθοδος, που εκδόθηκε από τις εκδόσεις
Schirmer με τίτλο «Η τεχνική του αριστερού χεριού».
.jpg)
.jpg)
_1.jpg)
Από τη δισκογραφία του, που εκτείνεται σε πάνω από 500 ηχογραφήσεις, αξίζει
μνεία στα Κονσέρτα των Μπετόβεν (Σερ ΄Ειντριαν Μπόουλτ/ Φιλαρμονική
Λονδίνου), Μέντελσσον και Μπρουχ (1ο) (Πιερίνο Γκάμπα/ Συμφωνική Λονδίνου),
Παγκανίνι (1ο-2ο) (΄Αντονυ Κόλλινς/ Συμφωνική Λονδίνου/ το 2ο και με τον Μαξ
Ρούντολφ/ Συμφωνική Σινσιννάτι), Τσαϊκόφσκυ και Ντβόρζακ (Σερ Μάλκολμ
Σάρτζεντ/ Συμφωνική Λονδίνου), Γκλαζούνοφ (Ράινχαρτ Πέτερς/ Φιλαρμόνια
Ουγκάρικα), Σιμπέλιους (΄Οιβιν Φιέλντσταντ/ Φιλαρμονική ΄Οσλο), Προκόφιεφ
(1ο) , Χατσατουριάν, Ισπανική Συμφωνία του Λαλό και «Τσιγκάνα» του Ραβέλ
(Ερνέστ Ανσερμέ/ Ορχ. Ρωμανικής Ελβετίας). Επίσης στις διάφορες οπερατικές
παραφράσεις των Βιενιάφσκι, Σαραζάτε και Παγκανίνι-Ροσσίνι και Ερνστ-Βέρντι
(Λουί ντε Φρομάν/ Ορχ. Λουξεμβουργιανής Ραδιοτηλεόρασης), στα Καπρίτσια
του Παγκανίνι, στη 2η και 3η Παρτίτα του Γ.Σ. Μπαχ και σε Σονάτες του Υζάυ, στη
Σονάτα για βιολί και πιάνο του Φρανκ και στη 2η αντίστοιχη Σονάτα του Προκόφιεφ
(συνοδεία της Μάρτα ΄Αργκεριχ), στις 7 Σονάτες του Παγκανίνι με κιθάρα (συνοδεία
του Ερνέστ Μπιτέττι), καθώς και διάφορα μικρότερα έργα των Παγκανίνι,
Βιενιάφσκι, Σμέτανα, Σουκ, Σαραζάτε και ΄Ελγκαρ για βιολί και πιάνο (συνοδείες
των Καρλ Φύρστερ, Ερνεστ Λας/ Lush και Λουί Ράιζινγκερ), αλλά και στις βιολιστικές
μινιατούρες του Φριτς Κράισλερ (συνοδεία του Μπρουκς Σμιθ). Ακόμη, ιδιαίτερη
αναφορά πρέπει να γίνει στη δισκογράφηση των έξι σπάνια παιζομένων Σονατών
για βιολί και πιάνο του Βέμπερ (συνοδεία του Κάρλο Μπουσσόττι), αλλά και των
πολύ σημαντικών Σονατών για σόλο βιολί των Προκόφιεφ και Χίντεμιτ.
.jpg)
Τέλος, από τις τελευταίες δεκαετίες της πλούσιας σταδιοδρομίας του σώζονται στο
ιντερνετικό ‘You Tube’ βιντεοσκοπημένα αποσπάσματα μερών από Κονσέρτα των
Παγκανίνι (1984) και Τσαϊκόφσκυ, καθώς και τα 24 Καπρίτσια του Παγκανίνι, σε
βιντεοσκόπηση του Ιανουαρίου του 1987, όταν ήταν 69 ετών (δείτε παρακάτω).
Αλέξιος Σαββίδης
Οκτώβριος 2012
Επιμέλεια σελίδας - Επιλογή εικόνων και βίντεο: Κώστας Γρηγορέας