ΣΟΛΙΣΤ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΠΑΡΟΜΟΙΑ...
Γράφω αυτό το σχολιασμό σε μια εποχή στην οποία νιώθω πως οι λέξεις έχουν χάσει την έννοιά τους. Για παράδειγμα, αναφέρομαι στην «ελευθερία έκφρασης» και έρχονται τα… πέη του Φαμπρρρρ και ανατρέπουν την ίδια τη λέξη. Λέω «ελευθερία των μουσικών φράσεων» και έρχονται οι υπερβολικές άτεχνες τενούτες, κορώνες, οι ακατάσχετες αναπνοές που χρησιμοποιούνται ως… άλλοθι μιας δήθεν «ελευθερίας». Παρατηρούμε, στην εποχή των ταχυτήτων, το παλαιότατο «παν μέτρον άριστον» μα καταστρατηγείται από τις εξωφρενικές ταχύτητες των ρυθμολογιών των νέων κιθαριστών μουσικών…
Επί του θέματός μου τώρα: Παρατηρώ τη λέξη solist ή soloist, να δεσπόζει στη συντριπτική πλειοψηφία των προσωπικών βιογραφικών απάντων των ελλήνων κιθαριστών και αυτό έχω ανάγκη να το σχολιάσω…
Θαρρείς και υπάρχει μια ερωτική (ή… σεξιστική) έλξη με τη λέξη και, ξαφνικά, όλοι μεταμορφώθηκαν με το πέπλο μιας… αριστοκρατικής απόχρωσης τέτοιων τίτλων- λέξεων, μιας υποβόσκουσας αξιακής έννοιας η οποία σου ανεβάζει τις μετοχές για να εισαχθείς στα σαλόνια των πιο υψηλών καλλιτεχνικών απαιτήσεων… Ο/η solist από πολύ νωρίς έχει αυτοανακηρυχτεί και φαντάζομαι πως θα είναι συχνότατες οι στιγμές που θα έχει ανάγκη να θεάται με το είδωλό του-της στον καθρέφτη!
Μια λέξη, ένα επίθετο, ένας προσδιορισμός, μπορεί να αλλάξει μια προσωπική πορεία. Ποιος ξέρει;.. Ένας-μια solist κιθάρας ηχεί καλύτερα από το απλό «κιθαριστής», «κιθαρίστρια». Το «solist» είναι από τους προσδιορισμούς που εύκολα μπορείς να γράψεις εσύ για εσένα. Ουδείς μπορεί να σε εμποδίσει όταν σου το επιτρέπει η κουλτούρα σου και η αυτοεκτίμησή σου. Παλαιότερα η «υπηρέτρια σπιτιού» δεν ακουγόταν καλά και όσο η κοινωνία δυνάμωνε την αστική της υπόσταση, η «υπηρέτρια σπιτιού» μετονομάστηκε σε «οικιακή βοηθός»… Ο συγχωρεμένος πατέρας μου που μπάλωνε σόλες και τακούνια και ήταν τσαγκάρης, μετονομάστηκε σε «υποδηματοποιό» απορημένος τότε με την αλλαγή του επαγγελματικού του λεξιλογίου. Ο φίλος μου ο Θανάσης Πολυκανδριώτης που είναι από τους έξοχους μπουζουκτσήδες, έχει βαλθεί να επιβάλει την μετονομασία του «μπουζουκτσή» σε «μπουζουκίστα» όπως «κιθαρίστα», «βιολονίστα», «πιανίστα», εν πάση περιπτώση, μια κάποια διεθνοποίηση της λέξης για τα ευρωπαϊκά σαλόνια βρε αδερφέ... Επιθυμεί δηλαδή ο Θανάσης να… λειάνει τη λέξη «μπουζουκτσής» γιατί τη νιώθει υποτιμητική, βολγκάρε, άγαρμπη, σκληρή στον ήχο της, εγκλωβισμένη στο περιθώριο… Δεν θέλει και δεν αντέχει οι λέξεις και τα επίθετα να στραγγίζουν από μόνες τους το νόημά και την καταγωγή τους.
Ας επιστρέψω όμως στον κιθαριστή «solist». Με απασχολεί ο αρχοντοχωριατισμός πολλών από τους ομότεχνούς μου οι οποίοι από πολύ νωρίς και από μόνοι τους, γέμισαν την αγορά της κιθάρας με το… solistιλίκι ως τιμής ένεκεν στον εαυτό τους και με την έπαρση του φτασμένου, του κορυφαίου, του δοξασμένου, του top!!! Τόση ματαιοδοξία πια; Να βρεθούμε στο επίπεδο του Καβάκου, του Γουίλιαμς, του αντίστοιχου Σεγκόβια, του Ιβρί Γκίτλις κα.; Κι αυτοί «solist» είναι και υπήρξαν εμβληματικοί στο είδος τους. Μήπως κάποιος απ’ αυτούς θεωρείται εφάμιλλος;
"Μπορείτε να σταματήσετε τις άρπες. Έχουμε πια τον Σεγκόβια."
Γελοιογραφία του Paul Rigby για το θάνατο του σολίστ Andres Segovia (1987)
Η ενόχληση μου με το φλέγον αυτό ηθικό ζήτημα παίρνει σάρκα και οστά αφού αυτή η… μεγαλομανία παρατηρείται στα αυτοβιογραφικά τους και σε φεστιβαλικά φυλλάδια, όπου εκεί διαβάζουμε για «solist» (με εισαγωγικά), για «διεθνούς φήμης», «ο παγκόσμια γνωστός», οι οποίοι αυτοανακηρύσσονται με πρόωρη έπαρση. Σε κιθαριστές που δοκιμάζονται να κατακτήσουν μια θέση στον δύσκολο και δύστροπο χώρο της ελλαδικής γεωγραφίας. Δεν είναι εξ’ αρχής κακό αυτό. Όμως, πριν ακόμα η ίδια η ζωή μας καθιερώσει έστω στη δική μας γειτονιά, δεν αυτοδοξαζόμαστε… Πλημμύρισε ο τόπος με τζαναμπέτηδες κιθαριστές, πολλές φορές ανάξιους να διεκδικήσουν δάφνες από το σινάφι της κιθαριστικής ομήγυρης. Το χαρακτηριστικό τους είναι πως οργανώνονται σε συντεχνίες, φτιάχνουν τις δικές τους ομαδούλες με κόκκινες γραμμές και συνήθως λυμαίνονται τη μικρή αγορά της κιθάρας, αποτεινόμενοι σε κοινό που αγνοεί το βάθος και την ιστορία τής κιθαριστικής τέχνης. Πιθανόν να μην έχουν ρίξει έστω μια ματιά στο παρελθόν της πορείας του οργάνου με τα παραδείγματα των προσώπων που απαρτίζουν την ιστορία μας.
Θα αποφύγω την παγίδα στην οποία με φέρνει η προσπάθεια διατύπωσης αυτής της παραπλανητικής σημερινής πραγματικότητας, που έχει ως αποτέλεσμα (προσωρινό;) να συσσωρεύεται το solistικό αυτό κοινό στα αμέτρητα πλέον Φεστιβάλ-Διαγωνισμούς, τα οποία έχουν διαχυθεί σε όλη τη χώρα με διάτρητες πολλές φορές διαδικασίες και είναι πρόπλασμα πελατειακών σχέσεων... Αυτό το «σύστημα» δεν αφορά όλους τους κιθαριστές ανεξαιρέτως! Ούτε συγκεκριμένα ονόματα θα παραθέσω για να δώσω παραδείγματα. Όλοι γνωρίζουμε όλους σε αυτή την μικρή αγορά των ελλήνων κιθαριστών. Παρακαλώ, αυτή η… συνεννόηση να θεωρηθεί αυτονόητη. Διαθέτω σχέσεις με ικανότατους ακούραστους εργάτες της κιθάρας οι οποίοι δικαιούνται τον τίτλο του solist δίχως εισαγωγικά και δικαιολογούν πολλές από τις πρωτοβουλίες τους, έχοντας την άνεση να καυτηριάζω μαζί τους τα κακώς κείμενα στην κακοφορμισμένη ελληνική αγορά των έξη χορδών.
Θεώρησα ως κάτι που χρωστάω στη συναδελφική μου συνείδηση αυτό το επιθετικό κείμενο. Είμαι εξήντα χρόνια κιθαριστής και έχω παρακολουθήσει στενά και ακατάπαυστα τη διαδρομή και τα πρόσωπα της κιθάρας στη χώρα μου. Η παρατήρηση των συμπεριφορών μερίδας κιθαριστών με ανησυχεί βαθύτατα και με φέρνει στη θέση να διατυπώνω την ανησυχία μου για το μέλλον της ηθικής υπόστασης του κλάδου…
Νότης Μαυρουδής
Απρίλιος 2016
http://mavroudistar.wordpress.com/
Eπιλογή εικόνων & τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου)
