Erik Satie
Γυμνοπαιδία Νο2
Το χειμώνα του 2004-5 διασκεύασα από πιάνο για κιθάρα τη Γυμνοπαιδία (Gymnopedie) Νο2 του Γάλλου συνθέτη Erik Satie.
Ο Satie φαίνεται ότι έτρεφε ιδιαίτερη αγάπη για την jazz του πρώτου τέταρτου του περασμένου αιώνα, πράγμα που διακρίνεται και στον αρμονικό του πλούτο αλλά και στο ιδίωμα της κάθε του ξεχωριστής μετατροπίας.
Το ζήτημα, από την άλλη, της ελληνικής αισθητικής εστιάζεται στην ευθύτητα του ρυθμού και στην απρόσμενη μελωδική του ευρηματικότητα, κυρίως σε ό,τι έχει να κάνει με την αρμονική μινόρε με τα τριημιτόνια και τον φρυγικό τρόπο, ή αλλιώς τον χρωματικό ήχο και τον… βαρύ. Μια εξιδανικευμένη πλευρά της αρχαίας μας παράδοσης.
Οι Γυμνοπαιδίες ήταν μια δεκαήμερη εκδήλωση που γινόταν στη Σπάρτη προς τιμή του θεού Απόλλωνα, αλλά και (σε ένα βαθμό) στη μνήμη των πολεμιστών που είχαν πέσει στη μάχη εκείνη την περίοδο. Στο πλαίσιο των Γυμνοπαιδιών οι νέοι της Σπάρτης εκτελούσαν γυμναστικής επιδείξεις και τελετουργικές κινήσεις από το παγκράτιο, ένα άθλημα που έχει πολλά κοινά με το σημερινό κινέζικο τάι τσι. Στις εκδηλώσεις αυτές, κατά έναν περίεργο και αξιοθαύμαστο τρόπο, έδεναν τόσο φυσικά τις πολεμικές ή μαχητικές τέχνες με τη μουσική, την ποίηση, το θέατρο κ.ά. επειδή όλα μαζί εξέφραζαν τους κανόνες της ίδιας αρμονίας, πράγμα που σήμερα θα φαινόταν αστείο ή, το πολύ, σαν μια καμπάνια εντυπώσεων με εμπορικές σκοπιμότητες.
Συνειρμικά επίσης μπορεί να συσχετιστεί με τον ποιητή Γιώργο Σεφέρη, σε ποίημά του με τον ίδιο τίτλο (“Γυμνοπαιδία”) που δημοσιεύει στο περιοδικό Νέα Γράμματα τη δεκαετία του 1930, κι αυτό όχι προς χάρη κάποιας τυχαίας συνεργασίας του με το συνθέτη (!), αλλά επειδή τα κομμάτια αυτά, καθώς και άλλα πολλά του Satie, είχαν αποτελέσει πηγή έμπνευσης γι’ αυτόν και το αντίστοιχο έργο του.
Η μεταγραφή (φαντάζει ως φυσική συνέχεια της ήδη υπάρχουσας μεταγραφής στη Γυμνοπαιδία Νο1, η οποία έχει ήδη διασκευαστεί από την Αμερικανίδα κιθαρίστα Liona Boyd και διατίθεται στην προσωπική της ιστοσελίδα προς τέρψη των απανταχού ερευνητών-κιθαριστών.
Αντίστοιχες πολύ καλά επιμελημένες μεταγραφές, ειδικά στις Gnossiennes του ίδιου συνθέτη, έχει κάνει και ο αγαπητός μας κιθαριστής και δάσκαλος Ευάγγελος Ασημακόπουλος.
Καλή εμβάθυνση και ενατένιση!
ΠΑΤΗΣΤΕ εδώ ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΤΕΒΑΣΕΤΕ ΤΗΝ ΠΑΡΤΙΤΟΥΡΑ
Δημήτρης Ζαφειρέλης
(Μάιος 2007)