Όλα ξεκίνησαν μπροστά στην λευκή ηλεκτρονική σελίδα του pc μου.

Έχοντας ανεβάσει το τελευταίο σημείωμά μου στις 4 Αυγούστου, βασάνιζα τον εαυτό μου  προσπαθώντας να δώ τι θα μπορούσα να γράψω. Βλέπετε τα blogs ξεκινάνε στην αρχή σαν μια ελεύθερη σχέση, χωρίς άγχος και δεσμεύσεις,  όσο όμως προχωράς  κι αν φυσικά έχεις την τύχη να διαβάζονται, σιγά σιγά μετατρέπονται σε μια περίπου επίσημη σχέση, που αν και δεν έχει την έγκριση ή την ευλογία του αρχισυντάκτη, εντούτοις όλοι γνωρίζουν τη  σοβαρότητα του δεσμού.

Διανύοντας τις τελευταίες εβδομάδες του καλοκαιριού,  χωρίς ελπίδα για κάποια αναστροφή, μια αλλαγή της συλλογικής πορείας, μα περισσότερο της νοοτροπίας μας, βάλθηκα να κοιτάζω πίσω, προσπαθώντας να βρώ το χαμένο νήμα.  Στο μυαλό μου τριγύριζε η συνάντηση της μουσικής με άλλες τέχνες.

Η συνομιλία συνθετών με άλλους δημιουργούς είναι συχνή, κυρίως όταν αυτή έχει το χαρακτήρα έμπνευσης ή ακόμα  μελοποίησης λόγου (πχ στίχων). Μια άλλη κλασσική λειτουργία, δημιούργημα της εποχής μας,  είναι η μουσική του θεάτρου και του κινηματογράφου, μουσική που ενώ ιδεατά πρέπει να είναι οργανικά δεμένη με το έργο, εντούτοις δεν είναι λίγες  οι φορές,  που ξεχωρίζει και τραβάει τη δική της πορεία, όπως “Τα παιδιά του Πειραιά” και ο “Ζορμπάς”. Μην ξεχνάμε ότι  ένα μουσικό κομμάτι αναπαράγεται ευκολότερα καθιστώντας ενίοτε άχρηστη την εκτέλεση και θέαση όλου του έργου, η δε ακρόασή του είναι αυτή που συντηρεί τη σχέση μαζί με το δεύτερο, αφού τα κομμάτια αναφέρονται είτε σε ολόκληρο το έργο (μουσικό θέμα), είτε  σε συγκεκριμένες σκηνές.

Αφορμή μια μικρή και ασήμαντη προσωπική ανακάλυψη, πως ο πρόσφατα “αναχωρήσας” Κώστας Κλάββας είχε γράψει μια εξαιρετική bossa nova για την  ελληνική ταινία “Ο  Εμίρης και ο Κακομοίρης” , ο τίτλος μάλλον παραπέμπει σε κάτι ευτελές, την οποία μπορείτε να ακούσετε στον παρακάτω σύνδεσμο: bossa-nova-1964-philips.html. Αυτά φυσικά πέραν των πολλών τραγουδιών (πολλά εγιναν σουξέ) που είχε συνθέσει για άλλες ταινίες.

Αναρωτήθηκα λοιπόν αν υπάρχουν άλλες  γόνιμες συνέργειες μεταξύ συνθετών και άλλων δημιουργών. Φυσικά δεν αναφέρομαι  μόνο στις συνθέσεις για κινηματογράφο και θέατρο όπου έχουν διακριθεί πολλοί πασίγνωστοι και μη, αλλά ουδόλως κατώτεροι.

Ψάχνοντας  έφτασα σε μία κατα τη γνώμη μου ενδιαφέρουσα συνέργεια  δημιουργών απο διαφορετικούς χώρους.  Είναι κατά τη γνώμη  μου μία σπάνια περίπτωση ΣΥΝΑΣΤΡΙΑΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝ χαρακτηριστική μιας άλλης εποχής. Χρησιμοποιώ τον όρο συναστρία, όχι  κάνοντας αναφορά στον ξεφτισμένο όρο ” σταρ”, αλλά στην μοναδική εκείνη στιγμή όπου αξιόλογοι δημιουργοί απο διαφορετικές τέχνες  συνεργάζονται, αλληλοεπιδρούν και αλληλοτροφοδοτούνται, δημιουργώντας έτσι ένα μαγευτικό τοπίο, ιδιαίτερα αν αναλογιστούμε  το ειδικό βάρος του κάθε ενός  χωριστά. Μόνο που εδώ πηγαίνεις απο τον ένα  στον άλλο, αλλά στο τέλος όλοι μαζί υποστηρίζουν την αίσθηση της εύνοιας της τύχης που έχεις σαν ακροατής ή θεατής. Η εικόνα μου αποκαλύφθηκε σταδιακά.

Ξεκίνησα απο τον Αργύρη Κουνάδη που επίσης είχε γράψει μουσική για κινηματογράφο, όχι μόνο εμπορικό, και ειχε συνεργαστεί με αξιόλογους σκηνοθέτες όπως ο Τάκης Κανελόπουλος, στην πολυ καλή αντιπολεμική ταινία “ΟΥΡΑΝΟΣ”  (1962) αλλά και με τον Μιχάλη Κακογιάννη στην “ΕΡΟΪΚΑ” (1960)

Η μουσική στον “Ουρανό”  υποβλητική και υπηρετεί τους βαθύτερους στόχους της ταινίας  με την κιθάρα του Δημήτρη Φάμπα να ξαφνιάζει ευχάριστα.

Η Ερόϊκα όμως είναι μια μοναδική στιγμή συναστρίας δημιουργών αφού  η ταινία μας  φέρνει μπροστά στους :

Κοσμά Πολίτη, συγγραφέα του ομώνυμου βιβλίου.( Eroica 1937 ) Για τους φιλομαθείς παραπέμπω στο σύνδεσμο  eroica.html

Μιχάλη Κακογιάννη, σκηνοθέτη.  Η ταινία κυκλοφόρησε στο εξωτερικό με τον τίτλο “Our last spring”  και απέσπασε πολύ καλές κριτικές. 05times196009.jpg

Κώστα Κλάββα, συνθέτη, εδώ όμως συμμετέχει σαν διευθυντής ορχήστρας. Διευθύνει την ορχήστρα στο Βαλς της Μόνικας.  Τραγουδάει  ο Γιάννης  Βογιατζής  αξιόλογος κι αυτός τραγουδιστής που έμεινε αναξιοποίητος  όπως και πολλοί άλλοι καλλιτέχνες, κυρίως ηθοποιοί και τραγουδιστές, θύματα ενός απαίδευτου κοινού και μιας καχεκτικής κοινωνίας.

Ψάχνοντας βρήκα και μια κριτική που είχε γράψει ο Γ.Π.Σαββίδης  ο οποίος επαινεί την ταινία λέγοντας   ότι στην μεταφορά ενός λογοτεχνήματος στην οθόνη πρέπει να κρίνεται  ο σκηνοθέτης όχι για την πιστότητα της μεταφοράς, αλλά για το αν κατόρθωσε να δημιουργήσει “μία ταινία σύμμετρη πρός το λογοτέχνημα.” Την δε μουσική του Αργύρη Κουνάδη την επαινεί “όχι τόσο για τη μελωδική της ευρηματικότητα , αλλά για την υποδειγματική της  λειτουργικότητα”

Η  ανάγνωση αυτού του εύστοχου κριτικού σημειώματος απο τον λαμπρό φιλόλογο και μελετητή  συμπλήρωσε την εικόνα που είχα μπροστά μου.   Ακόμα και ο κριτικός συμμετέχει στην ευρύτερη εικόνα της συναστρίας . Ο πολιτισμός στα καλύτερά του.

Να που πολλές φορές, χωρίς φανφάρες και βεντετισμούς,  δημιουργοί με ανεξάρτητη πορεία ο καθένας συνεργάζονται δημιουργώντας όχι μόνο ένα ξεχωριστό αποτέλεσμα, αλλά μας παρουσιάζουν μια εικόνα πολλαπλής δημιουργίας, μία εικόνα πολιτιστικού πλούτου.

Είναι  αυτό που τόσο πολύ έχουμε ανάγκη σήμερα.

Γιώργος Λιγνός (Μαικήνας)
http://lignostar.wordpress.com/