Φώτο: Καίτη Μακρυμίχαλου
Homo musicalis
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΤΣΑΛΑΧΟΥΡΗΣ
Ο Φίλιππος Τσαλαχούρης είναι ένας αστείρευτος και πάντα ανήσυχος δημιουργός και δάσκαλος. Τα έργα του υπογραμμίζουν την προσωπικότητα ενός μουσικού και θεατρανθρώπου, αφού η ενασχόλησή του με τη θεατρική πράξη διαρκεί εδώ και χρόνια και στάθηκε κινητήριος δύναμη για τη δημιουργική του ανάπτυξη.
Ο συνεργάτης του TaR Γιώργος Παπαδόπουλος συναντήθηκε μαζί του και συζήτησαν για θέματα που έχουν πολύ ενδιαφέρον. Το TaR σας παρουσιάζει αυτή τη συνέντευξη.
Ας ξεκινήσουμε από την αρχή. Γεννηθήκατε στο Κονγκό το 1969. Πείτε μας περισσότερα πράγματα για τη παιδική σας ηλικία.
Ναι! Γεννήθηκα στη πόλη Καμίνα του Κονγκό τον Αύγουστο του 1969. Οι γονείς μου εργάζονταν εκεί. Έζησα πολύ λίγο στην Αφρική. Μεγάλωσα στην Αθήνα. Πήγα σχολείο στην Κηφισιά και τη Νέα Ερυθραία. Η παιδική μου ηλικία ήταν σύντομη. Ένιωσα «μεγάλος» πολύ νωρίς… Θα μπορούσα να πω πως μεταπήδησα στην ενήλικη ζωή χωρίς να περάσω από το στάδιο της εφηβείας. Συνέβαλε και η μουσική σε αυτό. Μπορώ να πω, όμως, με σιγουριά πως σε αυτά τα πρώτα χρόνια γεννήθηκε η αγάπη μου για την τέχνη, η ανάγκη μου για την ομορφιά, η περιέργεια για το «άλλο», η δίψα για την πλήρωση της μνήμης με βιώματα…
Η πρώτη σας επαφή με τη μουσική? Θυμάστε την πρώτη σας μέρα στο ωδείο;
Δύο δίσκοι που χάρισαν στον πατέρα μου ήταν το διαβατήριό μου για το μεγάλο ταξίδι. Τσαϊκόφκσι «Ρωμαίος & Ιουλιέτα» και Προκόφιεβ «Αλέξανδρος Νιέφσκι». Άκουγα και ένιωθα πως καταλάβαινα… Έπαιζα ερασιτεχνικά κιθάρα στο σχολείο, άκουσα και δύο έργα του Καλομοίρη: Μαγιοβότανα και Δαχτυλίδι της Μάνας. Συγκλονίστηκα… Αποφάσισα να εγκαταλείψω τα σχέδιά μου να γίνω ζωγράφος και έσπευσα στο Ωδείο.
Αλήθεια, θέλατε να γίνεται ζωγράφος;
Πολύ! Πάρα πολύ! Ζωγράφιζα με πάθος. Ακόμη αγαπώ τη ζωγραφική. Δεν παραλείπω να βλέπω εκθέσεις και ενημερώνομαι για τους νέους εικαστικούς καλλιτέχνες. Μπορεί σε κάποιο ταξίδι στο εξωτερικό να μην ακούσω συναυλία… δεν υπάρχει περίπτωση, όμως, να μην επισκεφθώ την πινακοθήκη της πόλης που βρίσκομαι… Έχω μάθει πολλά από τη ζωγραφική για τη μουσική.
Ας ξαναγυρίσουμε στην πρώτη ημέρα στο Ωδείο…
Ήταν Σεπτέμβριος του 1984. Ήμουν δεκαπέντε ετών. Πήγα στο Εθνικό Ωδείο με σκοπό να σπουδάσω πιάνο. Το Ωδείο, και συγκεκριμένα η κ. Καλομοίρη, γνωρίζοντας την αγάπη μου για το έργο του Καλομοίρη μου προσέφερε υποτροφία. Θα έπρεπε να πληρώνω, όμως, τον καθηγητή. Η υποτροφία αφορούσε στα δικαιώματα του Ωδείου. Μου πρότειναν να κάνω τσέλο ή φλάουτο που εκείνη τη χρονιά ήταν επιδοτούμενα όργανα και που το πιάνο θα ήταν δωρεάν σαν υποχρεωτικό διδασκαλείο. Είπα αμέσως τσέλο. Πήγα στην αγορά να βρω ένα τσέλο… το φθηνότερο κόστιζε τόσο που ήταν απαγορευτικό. Αντίθετα το φθηνότερο φλάουτο ήταν πιο κοντά στην οικονομική μου δυνατότητα. Έτσι το φλάουτο με επέλεξε. Το αγάπησα αργότερα… Και μάλιστα πολύ… Το ευγνωμονώ… Με έμαθε πολλά… Δεν ξεχνώ από εκείνη την ημέρα τη μυρωδιά του Ωδείου που παραμένει ακόμη ίδια, αλλά και την ταραχή μου… Άλλαζα ζωή! Έκανα το πρώτο βήμα για την υλοποίηση της απόφασής μου να γίνω μουσικός…
Ο Φίλιππος Τσαλαχούρης στα δεκαέξι του χρόνια.
Μπορείτε να περιγράψετε τη σχέση σας με τη μουσική;
Όχι. Η μουσική είναι τόσο στενά συνδεδεμένη με τη ζωή μου που θα έπρεπε να σας τη διηγηθώ για να απαντήσω στο ερώτημα. Κάθε μέρα της ζωής μου εδώ και πολλά χρονιά κυλάει με το ρυθμό που υπαγορεύει η μουσική. Δεν μπορώ να φανταστώ το χρόνο αρθρωμένο διαφορετικά. Μέσα από τις πέντε οριζόντιες γραμμές του πενταγράμμου βλέπω τον κόσμο. Η μουσική με διαμόρφωσε ως άνθρωπο και η επίδρασή στη ζωή μου, ή μάλλον καλύτερα, στην καθημερινότητά μου είναι τέτοια που χωρίς αυτήν απλά δεν είμαι εγώ. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως την έχω συνηθίσει. Νιώθω πάντα το ίδιο δέος και την ίδια ακριβώς συγκίνηση με την πρώτη φορά που άκουσα ζωντανή συναυλία, που πήγα στο Ωδείο ή που πρωτοδιάβασα μια παρτιτούρα ή που πρωτοέγραψα στο πεντάγραμμο ένα κακομούτσουνο κλειδί σολ. Ακολουθώ αυτό το δρόμο πολύ καιρό… Κι ακόμη πάω, ακόμη κατευθύνω τα βήματα του σώματος και της σκέψης μου προς το «κάτι»… Και σας βεβαιώνω πως ελπίζω το ταξίδι αυτό να κρατήσει πολύ. Ο αναγνώστης κατανοεί, πιστεύω, τη σχέση που έχω με τη μουσική από τα όσα είπα…
Και η σύνθεση πώς προέκυψε; …σας ενδιέφερε από την αρχή;
Από την αρχή… Δεν μπορώ να προσδιορίσω κάποιο γεγονός. Η σύνθεση ήταν από την αρχή ο σκοπός… Διάβαζα και άκουγα μουσική (ακόμη διατηρώ αυτή τη συνήθεια)… Θυμάμαι, πως αντέγραφα κομμάτια και έβαζα συμμαθητές μου στο Ωδείο να τα παίζουν για να νιώσω τη χαρά της ακρόασης που γεννήθηκε από το χέρι μου… Άρχισα να γράφω πολύ νωρίς… Έβαζα την πρώτη μου δασκάλα στο πιάνο να παίζει τις σημειώσεις μου λέγοντάς της πως ήταν κάποιου φίλου μου… Όταν ξεκίνησα τα μαθήματα στα θεωρητικά άρχισα να σχεδιάζω περισσότερο μέχρι που άρχισα να συνθέτω συστηματικά. Όλα τα κομμάτια που έγραψα τότε τα έβαλα σε έναν φάκελο με τον τίτλο Opus 1 και τα προσέφερα ως δώρο σε έναν αγαπημένο μου φίλο… Συμβολικό… Του προσέφερα καταγεγραμμένη την «αρχή»… Γράφτηκα μετά και στο ειδικό Αρμονίας, στην τάξη του Νικηφόρου Νευράκη και αργότερα στην τάξη του Δημήτρη Δραγατάκη για την Αντίστιξη… Υπέροχα χρόνια, ώρες αξέχαστες, μαγικές…
Ο Φ. Τσαλαχούρης με το συνεργάτη μας Γ. Παπαδόπουλο
Αναφέρεστε πολύ συχνά στον συνθέτη και δάσκαλο Δημήτρη Δραγατάκη. Γιατί ήταν τόσο καθοριστική η επίδραση του στην πορεία σας;
Ο Δραγατάκης ήταν ένας μαγικός άνθρωπος. Στην πρώτη συναυλία που παρακολούθησα στη ζωή μου άκουσα την 1η Συμφωνία του. Τον είδα που υποκλίθηκε στο κοινό. Από τότε έγινε για εμένα το πρότυπο του συνθέτη. Έγινε και το πρότυπο του δασκάλου. Το μάθημα είχε μεγάλο ενδιαφέρον ακριβώς διότι δεν είχε αποκλειστικό προσανατολισμό στις ασκήσεις και στο κυνήγι των λαθών. Οι φιλοσοφικές μας συζητήσεις γύρω από θέματα που είχαν σχέση με τη μουσική, με καθόρισαν ως άνθρωπο, όχι μόνον ως μουσικό… Θεμελιώδη θέματα που κρύβονταν πίσω από έννοιες όπως η πίστη, η θέληση, η ανάγκη, ο φόβος, η πρωτοτυπία, η ειλικρίνεια, η αφέλεια, η ποικιλία, η επιστροφή… Αλλά και ο θάνατος, το τέλος, η αρχή, Το τώρα και το τότε, το πάντα και ποτέ… Ακούγονται όλα αυτά λίγο σκόρπια, όταν, όμως, λέγονται όλα αυτά επάνω από ασκήσεις μουσικής και με ανοιχτό το χειρόγραφό του για την 6η του Συμφωνία, αποκτούν άλλες διαστάσεις… Δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου, και τον μουσικό μου εαυτό αλλά τον άλλο τον «γενικό» μου εαυτό χωρίς την παρουσία του Δραγατάκη… Κάτι περισσότερο από δάσκαλος, από ένα σημείο αναφοράς. Ήταν για εμένα ένα πρότυπο ζωής, ένα «μέτρο» για τα λίγα και τα πολλά του κόσμου…
Ο Δημήτρης Δραγατάκης
Το πρώτο έργο μου που παίχτηκε ήταν και το πρώτο έργο που έγραψα, το opus 2. Σας είπα πως το opus 1 δεν ήταν παρά η συλλογή όλων των νεανικών σχεδίων… Το opus 2 είχε τίτλο «Μικρή Λειτουργία εις Κεκοιμημένον, στον αδελφό της που δεν γνώρισα ποτέ». Ένα έργο για χορωδία a cappella με δύο σολίστες σοπράνο και βαρύτονο, παίχτηκε τον Ιούνιο του 1990 στη Μόσχα από τη Χορωδία της Ραδιοφωνίας. Πήγα στη Μόσχα για να παρακολουθήσω την ηχογράφηση της όπερας του Καλομοίρη «Ο Πρωτομάστορας» και βρέθηκα μπροστά στην εκτέλεση και ηχογράφηση του έργου μου. Θα σας διηγηθώ κάτι. Ένα πρωί, ο συνοδός που είχα με πήγε στο Θέατρο Στανισλάφσκυ όπου γινόντουσαν οι πρόβες της χορωδίας. Με άφησε στην πίσω είσοδο του θεάτρου και πήγε να παρκάρει το αυτοκίνητό του. Μου είχε πει να μπω στο κτήριο και να ακολουθήσω τον ήχο της χορωδίας για να βρω την αίθουσα της δοκιμής. Μπήκα στο κτήριο, άκουσα τη μουσική και άρχισα να βαδίζω… Άκουγα μια μουσική που την γνώριζα πάρα πολύ καλά αλλά που την άκουγα για πρώτη φορά στη ζωή μου. Ήταν το έργο μου. Αυτή ήταν η πρώτη μου εμπειρία ακρόασης μουσικής μου… Κάτι το μαγικό, κάτι που ανακαλώ κάθε φορά που ακούω ένα έργο μου ζωντανά. Από το χαρτί στο νου, και από το νου στο αυτί υπάρχει τεράστια απόσταση, αλλά και ελάχιστη. Και το ζητούμενο είναι πάντα ένα: αυτή την απόσταση να τη ζεις πραγματικά, ουσιαστικά… ¨Έτσι παίχτηκε το πρώτο μου έργο, λίγους μήνες μετά από τις εξετάσεις για το πτυχίο της Αρμονίας. Πήρα την ταινία με την ηχογράφηση και πήγα στον Χατζιδάκι να την ακούσουμε παρέα. Ήμουν τρομερά υπερήφανος. Την ακούσαμε μαζί… Εκείνος καθιστός στο γραφείο του κι εγώ όρθιος στο πλάι… Γύρισε και με κοίταξε σε δύο δύσκολα για τη χορωδία σημεία. Δεν έκανε κανένα σχόλιο. Κράτησε την παρτιτούρα και μου έδωσε την ταινία… Απλά…
Σονάτα για Βιολί & Πιάνο, Op.37 του Φίλιππου Τσαλαχούρη
Διαβάζοντας τον κατάλογο των έργων σας βλέπω πως σήμερα είστε περίπου στο οpus 60. Είχατε τη δυνατότητα να τα παρουσιάσετε ή κάποια παραμένουν στο συρτάρι. Ξεχωρίζετε κάποια έργα από αυτά;
Έχω περάσει πρόσφατα το 60… Η «Χορός των Μουσών» για φλάουτο και έγχορδα είναι opus 63. Τα περισσότερα είναι παιγμένα. Νιώθω πολύ τυχερός για αυτό. Υπάρχουν κάποια που περιμένουν και… και θα έλεγα πως καλώς περιμένουν… Είναι καλή η αναμονή, σιδερώνει την ποιότητα… Από τις τέσσερις συμφωνίες έχουν παιχτεί οι δύο, όλα τα συμφωνικά μου έργα είναι παιγμένα –Κοντσέρτα για βιόλα, για κοντραμπάσο, για αγγλικό κόρνο, για φλάουτο, οι 24 Ελληνικοί Χοροί, κ.α… Το Κοντσέρτο μου για πιάνο δεν έχει ακόμη παιχτεί και είναι έργο του 2000… Τα κομμάτια μουσικής δωματίου είναι όλα παιγμένα καθώς και τα χορωδιακά και τα τραγούδια, οι Λειτουργίες έχουν παιχτεί και οι τρεις! Η πρώτη που σας είπα για την εκτέλεσή της στη Μόσχα ευτύχισε να παιχτεί άλλες δύο φορές στη Βουδαπέστη, το 1996 και το 1999. Ακόμη δεν έχει παιχτεί στην Ελλάδα. Η αλήθεια είναι πως έχω αγωνιστεί για τις εκτελέσεις αυτές. Έχω οργανώσει και παρουσιάσει ο ίδιος πολλές εκτελέσεις έργων μου. Όπως συνθέτω χωρίς παραγγελία έτσι δεν περιμένω και από κανέναν να μου παρουσιάσει τα έργα. Δεν έχω αγωνία και δεν ασκώ πιέσεις για την παρουσίαση της μουσικής μου βοηθώ στην εκτέλεσή τους. Μου έχουν κάνει παραγγελίες, Συγκεκριμένα τέσσερις από τα 63 έργα τέσσερα, κι έχω ανεβάσει μόνος μου την όπερα μου Πούσκιν… Είχα την αρωγή της Ορχήστρας των Χρωμάτων, η οποία στέκεται πάντα πλάι μου, αλλά και του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης. Το πώς τα καταφέραμε είναι ένα μικρό μυθιστόρημα… Για να παίζεται ένας συνθέτης σήμερα δεν πρέπει να έχει γνωριμίες όπως πιστεύουν οι περισσότεροι. Πρέπει να έχει έργο…
Στο Μέγαρο Μουσικής Με το Κουαρτέτο Πατρών
Παράλληλα με όλα αυτά όμως εργαζόσασταν από πολύ μικρός...
Έπρεπε να εργαστώ. Έχω κάνει και κάποιες εργασίες εκτός μουσικής αλλά, ευτυχώς οι περισσότερες είχαν κάποια σχέση με τις σπουδές μου. Η πρώτη μου «καλή» εργασία ήταν στο Α΄ Πρόγραμμα της ΕΡΤ, στο ραδιόφωνο, όπου παρουσίαζα μαζί με την Γαλάτεια Πολιτοπούλου μια εκπομπή για κλασσικούς έλληνες συνθέτες. Ήμασταν τότε με την Γαλάτεια δεκαέξι-δεκαεφτά ετών… Ήταν πολύ όμορφα. Μετά έκανα, όπως και πολλοί άλλοι, τον αντιγραφέα. Εννοείται με το χέρι… Αργότερα έγινα γραμματέας στο Σύλλογο Καλομοίρη και άρχισα να διδάσκω, για να βρω μόνιμη εργασία για περίπου δεκαπέντε χρόνια στο Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν»…
Το ‘91 λοιπόν βρεθήκατε στο Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν». Θεωρείτε πως η «πανεπιστημιακή σας ζωή και η καλλιτεχνική σας συνείδηση διαμορφώθηκαν στο σκοτάδι, τις δοκιμές και τις παραστάσεις...»;
Αυτή τη φράση δεν την αναφέρω στο βιογραφικό μου ρητορικά. Είναι η αλήθεια. Δεν είχα τη δυνατότητα να σπουδάσω σε κάποιο μεγάλο μουσικό κέντρο στο εξωτερικό, όπως οι περισσότεροι από τους φίλους και συν-σπουδαστές μου στο Ωδείο… Έτσι το Θέατρο Τέχνης στάθηκε για εμένα ένα πραγματικό πανεπιστήμιο: σπουδαίοι δάσκαλοι, μεγάλος φόρτος εργασίας, καλλιτεχνική ατμόσφαιρα… Θα μπορούσα να μιλώ ώρες για το Θέατρο Τέχνης, έζησα τόσα γεγονότα, παραστάσεις και στα δύο θέατρα στην Αθήνα, η Επίδαυρος, η σχολή, περιοδείες, αγαπημένοι άνθρωποι. Η οικογένειά μου… Ακόμη και τώρα, τον Λαζάνη και τον Κουγιουμτζή, τους νιώθω σας δύο αγαπημένους συγγενείς που έφυγαν… Τους οφείλω πολλά, τόσα, που δεν χωρούν σε μία συνέντευξη… Ας αφήσουμε καλύτερα μια μακρά σιωπή…
Η εκτεταμένη ενασχόληση σας με την μουσική επένδυση θεατρικών παραστάσεων επηρέασε την άμεση σχέση σας με τη σύνθεση;
Ο πρώτος άνθρωπος που έμαθε πως με προσέλαβαν στο Θέατρο Τέχνης ήταν ο Μάνος Χατζιδάκις… Τον πληροφόρησα τηλεφωνικώς. Όταν τον συνάντησα μου είπε πως θα μάθω πολλά από το θέατρο και πως πρέπει να είμαι συγκεντρωμένος για να μην χάσω τίποτε. «Θα δεις…» μου είχε πει «…πως θα προχωρήσει η μουσική σου, θα μπορέσεις να χρησιμοποιήσεις μουσικές από το θέατρο για τη δική σου εργασία». Τα αναφέρω αυτά γιατί έχουν τη σημασία τους. Η αλήθεια είναι πως έμαθα πολλά και κυρίως μου δόθηκε η δυνατότητα να δοκιμάσω πολλά. Όταν από το 1991 μέχρι σήμερα έχω συνθέσει πρωτότυπη μουσική για περίπου τριάντα έργα, ενώ παράλληλα έχω ενορχηστρώσει, διδάξει, επιμεληθεί άλλα τόσα, είναι φυσικό να έχουν αφήσει τα σημάδια τους στη σκέψη και την πρακτική μου. Έχω επηρεαστεί πολύ, κυρίως, αισθητικά και μορφολογικά… πολλοί είναι εκείνοι που διακρίνουν στη μουσική μου μία «θεατρικότητα». Κάποτε το λένε θετικά και κάποτε «αρνητικά». Κάπως τα πράγματα ζωντανεύουν με τη «χειρονομία» όπως λέω εγώ, με κάτι εξωμουσικό. Κάτι που συνήθως κρατάει από το θέατρο… Η αλήθεια είναι πως η έννοια της δράσης στη μουσική με απασχολεί και συνήθως ξεπερνώ τους προβληματισμούς μου ανατρέχοντας στο θεατρικό λεξιλόγιο…
Συνθέτοντας στο πιάνο
Στην διάρκεια της καριέρας σας έχετε γνωρίσει πολλές μεγάλες προσωπικότητες από τον χώρο της Τέχνης και όχι μόνο. Μπορείτε να αναφέρεται κάποιες από αυτές και το πώς σας επηρέασαν;
Φυσικά και μπορώ να σας αναφέρω κάποιους, όπως έχω ήδη κάνει. Δεν θα ήθελα να μπω σε λεπτομέρειες… Θα αναφέρω μόνο ονόματα, όπως ο Τσαρούχης και ο Χατζιδάκις, ο Λαζάνης και ο Κουγιουμτζής. Άνθρωποι στο θέατρο όπως ο Καμπανέλλης και η Αναγνωστάκη και ηθοποιοί. Αμέτρητοι ηθοποιοί. Τον Θεοδωράκη τον συνάντησα πολύ αργότερα. Να αναφέρω και τη Δημουλά, αλλά και πολλούς μουσικούς που είχα την τύχη να συναναστραφώ, και πολλοί άλλοι που δεν αναφέρω διότι νιώθω σαν να καταλογογραφώ… Πάντα μου άρεσε να συναντώ ανθρώπους, πάντα επεδίωκα να πλησιάσω εκείνους που θαύμαζα. Είναι πολύτιμες αυτές οι αναμνήσεις… Είναι εφόδια για τους «πνευματικούς χειμώνες»…
Ας ξαναγυρίσουμε στο έργο σας. Διαβάζοντας τον κατάλογο σας εντοπίζουμε κλασικές φόρμες όπως Συμφωνίες, Κονσέρτα, Κουαρτέτα κ.α.. Έχει κάποια σημασία για εσάς η κλασική φόρμα;
Πιστεύω στις κλασσικές φόρμες. Νιώθω πως μου προσφέρουν την ελευθερία να εκφραστώ. Η απόλυτη ελευθερία έχει κάτι το ανελεύθερο στην έκφρασή της. Η κλασσική φόρμα εμένα που έχει προσφέρει πολλά. Πράγματι στον κατάλογό μου θα δει κανείς τέσσερις συμφωνίες, τρία κουαρτέτα εγχόρδων, σονάτες, κοντσέρτα, όχι μόνο στον τίτλο αλλά και στην ουσία, και στο περιεχόμενο εμπιστεύομαι τη φόρμα, για να το πω απλά: δεν τη φοβάμαι τη φόρμα. Εξάλλου, πιστεύω πως με συνδέει με το παρελθόν, συνεπώς, μου κρατά το χέρι για να βαδίσω προς το μέλλον… Η ιδέα πως προσθέτω μία ακόμη συμφωνία στο σύνολο των συμφωνιών που έχουν γραφτεί και που θα γραφτούν με συγκινεί, με συγκινεί βαθιά…
Φώτο: Καίτη Μακρυμίχαλου
Στη δράση
Πιστεύετε ότι οι νέες τεχνολογίες που έχει εισάγει ο 21ος αιώνας στην ζωή μας είναι σε θέση να επηρεάσουν την παγκόσμια μουσική παραγωγή;
Η ουσία είναι στην ορθή χρήση της λεγόμενης νέας τεχνολογίας. Νέες τεχνολογίες υπήρξαν σε κάθε εποχή και θα υπάρξουν κι άλλες και δεν είναι κακό να επηρεάζουν την εποχή τους, αυτός είναι ο βασικός τους ρόλος. Σημασία έχει, όμως, να υπηρετούν το δημιουργό και όχι ο δημιουργός να είναι υπηρέτης τους… Πρέπει να είναι το μέσον και όχι ο σκοπός, κάθε βήμα προς τα εμπρός, κάθε νέο επίτευγμα της τεχνολογίας όταν τίθεται στην υπηρεσία του δημιουργού και της πρόθεσής του γίνεται αυτόματα ένα σημαντικότατο εργαλείο. Όταν όμως είναι «υποκατάστατο» της σκέψης, όταν σκοπός της χρήσης της νέας τεχνολογίας είναι η απόκρυψη της πνευματικής γύμνιας, τότε υπάρχει πρόβλημα. Ευτυχώς στις περιπτώσεις αυτές αναλαμβάνει δράση ο «χρόνος» και ξεκαθαρίζει το τοπίο…
Φώτο: Καίτη Μακρυμίχαλου
Αγώνας στα πλήκτρα
Θα εντάσσατε το έργο σας σε κάποιο εκφραστικό κίνημα;
Όχι. Θα ενέτασσα τον εαυτόν μου στο σήμερα. Αφήνω ελεύθερες τις επιρροές μου. Πιστεύω πως κάθε δημιουργός είναι μοναδικός ως άθροισμα των επιρροών του. Όταν προσπαθεί να τις κρύψει, αμβλύνει τα χαρακτηριστικά του και κατατάσσεται στο ανώνυμο σύνολο. Με τι λογική αυτή ανήκω στο εκφραστικό κίνημα που αντλεί από παντού κάθε τι χρήσιμο και υγιές. Έχει όνομα αυτή η «σχολή»; υπάρχει τέτοιο «ρεύμα»; αν ναι, πως λέγεται; Σ’ αυτό ανήκω…
Ποία η σχέση σας με τη κιθάρα; Έχετε συνθέσει έργα για κιθάρα; Ξεχωρίζετε κάποιους συνθέτες ή εποχές του οργάνου;
Δεν μπορώ να πω πως η σχέση μου είναι ιδιαίτερα θερμή. Μόλις ένα μικρό κύκλο τραγουδιών έχω συνθέσει για κιθάρα και φωνή σε στίχους Ιβαν Γκολ. Έχουν γίνει και κάποιες μεταγραφές κομματιών μου για σύνολο από κιθάρες. Ο Νίκος Χατζηελευθερίου τις είχε επιμεληθεί και ήταν εξαιρετικές. Γενικά δεν γνωρίζω. Δεν αποκλείω στο μέλλον μία συνάντηση μαζί της. Δεν μπορεί; Τόσοι έχουν εκφραστεί μέσα από τις χορδές της…
Και τι ετοιμάζετε τώρα;
Γράφω ένα έργο, έπειτα από παραγγελία, για τα 150 χρόνια της πόλης της Κορίνθου. Θα ηχογραφήσω ένα CD με έργα μου με την Ορχήστρα των Χρωμάτων. Θέλω να ενορχηστρώσω μία όπερα που έχω σχεδιασμένη εδώ και δύο χρόνια. Τη σταμάτησα για να γράψω την τέταρτη Συμφωνία που ολοκληρώθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο. Ετοιμάζω και μία παράσταση για τον Nietzsche. Το ποιο κοντινό είναι η μουσική για την τελετή αφής της Ολυμπιακής Φλόγας στην Αρχαία Ολυμπία στις 24 Μαρτίου, όπου θα παίξω και ο ίδιος φλάουτο. Ας ελπίσουμε πως όλα θα πάνε καλά…
Ο Φ. Τσαλαχούρης με το συνεργάτη μας Γ. Παπαδόπουλο
Σας ευχαριστούμε πολύ για την ανταπόκριση προς το TaR γι αυτή τη συνέντευξη.
Διαβάστε το βιογραφικό και τον κατάλογο έργων του συνθέτη στο www.tsalahouris.net
Γιώργος Παπαδόπουλος