Τα Βραβεία του 40ου Διεθνούς Grand Prix Μαρία Κάλλας-Όπερα (Της Τίνας Βαρουχάκη)

40ό Διεθνές Grand Prix Μαρία Κάλλας-Όπερα

Τα Βραβεία

Ένα από τα σημαντικότερα μουσικά γεγονότα του 2017, το οποίο θεσπίστηκε ως  «έτος Μαρίας Κάλλας», ήταν η διοργάνωση του 40^ου  Διεθνούς Grand Prix Μαρία Κάλλας-Όπερα, το οποίο συμπίπτει με την επέτειο των 40 ετών από την απώλεια της παγκοσμίου βεληνεκούς ερμηνεύτριας.

Η διοργάνωση από το Διεθνές Καλλιτεχνικό Κέντρο Athenaeum σε συνεργασία με την Εθνική Λυρική Σκηνή, (ΕΣΛ) υλοποιήθηκε σε κλίμα συγκίνησης, λόγω της απουσίας της ιδρύτριας του Διεθνούς Καλλιτεχνικού Κέντρου Athenaeum και πρώτης Ελληνίδας  αρχιμουσικού, Λούλης Ψυχούλη. Η οραματίστρια αυτού του θεσμού, δυστυχώς δεν πρόλαβε να δει να υλοποιείται το διεθνές Grand Prix Μαρία Κάλλας-Όπερα στο νέο υπερσύγχρονο κτίριο της ΕΛΣ, που πλέον εδρεύει στο Κέντρο Πολιτισμού - Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

«Η Λούλη Ψυχούλη ήταν αυτή που είχε το όραμα των διεθνών μουσικών διαγωνισμών της Ελλάδας που άρχισαν το 1975 και μετά το θάνατο της Μαρίας Κάλλας, το 1977, αφιερώθηκαν στη μνήμη της. Είχε τη δύναμη, το θάρρος, την ικανότητα, το πείσμα, τη γνώση και την προσωπικότητα όχι μόνο να αρχίσει αυτούς τους διαγωνισμούς, αλλά και να τους εδραιώσει σαν ένα σπουδαίο διαγωνισμό στην Ελλάδα» επεσήμανε, μεταξύ άλλων, η Πρόεδρος του Athenaeum, κυρία Άννα Κουκουράκη.
Η Πρόεδρος, δεν παρέλειψε να εκφράσει θερμές ευχαριστίες σε όλους όσοι υποστήριξαν την υλοποίηση της  διοργάνωσης,  στον αναπληρωτή Υπουργό του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, κ Αλέξη Χαρίτση, καθώς επίσης και στην Υπουργό Πολιτισμού, κυρία Λυδία Κονιόρδου,  η οποία τίμησε με την παρουσία της τη διοργάνωση, απευθύνοντας σύντομο χαιρετισμό: «….Μέσα από την ποιότητα των καλλιτεχνών αυτών, το εύρος του ρεπερτορίου και την άρτια διοργάνωση, το  Grand Prix Μαρία Κάλλας, έχει καθιερωθεί ως το σημαντικότερο μουσικό γεγονός της χώρας» επισήμανε, μεταξύ άλλων, η Υπουργός Πολιτισμού, η οποία ολοκλήρωσε  τη σύντομη ανακοίνωσή της με τη δέσμευση ότι: «Το Υπουργείο Πολιτισμού θέτει υπό την αιγίδα του τον  διαγωνισμό Όπερας Grand Prix Μαρίας Κάλλας και υποστηρίζει έμπρακτα τους στόχος και τους σκοπούς του».

Με ιδιαίτερη έμφαση, η Πρόεδρος του Athenaeum, εξήρε τη συμβολή του  Καλλιτεχνικού Διευθυντή της ΕΛΣ, κ. Γιώργου Κουμεντάκη, αναφέροντας ότι «χωρίς τη συνεργασία του, το φετινό Grand Prix θα ήταν ένα άπιαστο όνειρο».
«Από δω και στο εξής τη διοργάνωση του διαγωνισμού “Grand Prix Μαρία Κάλλας-Όπερα” στο κομμάτι της όπερας αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου η ΕΛΣ»  ανακοίνωσε  στο χαιρετισμό του, ο Διευθυντής της ΕΛΣ, Γιώργος Κουμεντάκης, υπογραμμίζοντας: «Θεωρούμε ότι είναι καθήκον μας να δίνουμε βήμα στους νέους τραγουδιστές της Όπερας και να αναδεικνύουμε νέα ταλέντα. Είναι το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε για να τιμήσουμε τη μνήμη της Μαρίας Κάλλας, να συνεχίσουμε και να αναπτύξουμε περαιτέρω το διαγωνισμό που φέρει το όνομά της και που έχει καταξιώσει πολλούς  τραγουδιστές της Όπερας παγκοσμίως».
Η κυρία Κουκουράκη, δεν παρέλειψε να εκφράσει τις θερμές ευχαριστίες της στην  Ορχήστρα της ΕΛΣ και τον αρχιμουσικό
κ. Νίκο Βασιλείου «που παρά τον περιορισμένο χρόνο δοκιμών που είχαν αγκάλιασαν και συνόδευσαν τους νέους καλλιτέχνες με πάρα πολύ προσοχή, αγάπη και φροντίδα» ενώ συνεχάρη όλους όσοι έλαβαν μέρος στο 40ό Διεθνές Grand Prix Μαρία Κάλλας-Όπερα ως διαγωνιζόμενοι.

Η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, απένειμε και το Μεγάλο Βραβείο – Grand Prix, στην νικήτρια Σόνια Σάριτς, σοπράνο από τη Σερβία.

Ορισμένα στοιχεία για τον διαγωνισμό

 Ο διαγωνισμός διεξήχθη σε τρείς Κύκλους από τις 3 έως τις 10 Δεκεμβρίου 2017. Έλαβαν μέρος, 47 νέοι καλλιτέχνες και καλλιτέχνιδες, από ΗΠΑ, Αγγλία, Γαλλία, Βέλγιο, Πολωνία, Σερβία, Ρωσία, Ουκρανία, Αρμενία, Μογγολία, Κίνα, Ν. Κορέα, μεταξύ των οποίων και 13 Έλληνες,[1] οι οποίοι είχαν αξιοπρεπέστατη παρουσία, ωστόσο κανείς εξ αυτών δεν προκρίθηκε στην τελική φάση του διαγωνισμού. Το ειδικό βραβείο Έλληνα ερμηνευτή, απέσπασε η σοπράνο, Λήδα Δημητριάδη.

Οι προκριθέντες στον τελικό κύκλο, ερμήνευσαν τα έργα της γ΄φάσης του διαγωνισμού, ενώπιον της Διεθνούς Κριτικής Επιτροπής και του κοινού στο πλαίσιο συναυλίας που έγινε στην νέα αίθουσα της ΕΛΣ,  συνοδεία της Ορχήστρας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με τον εξαίρετο Αρχιμουσικό, κ. Νίκο Βασιλείου.
Στους δυο πρώτους κύκλους του διαγωνισμού, συνόδευσαν τους μονωδούς-διαγωνιζομένους οι σολίστ πιάνου, Σοφία Γελασβίλη-Τροϊζου, Γιάννης Τσανακαλιώτης και Σπύρος Σουλαδάκης.
Στην τελική φάση του διαγωνισμού, ο Δρ.Νίκος Ξανθούλης, με το ακαδημαϊκό προφίλ, αλλά αξιοποιώντας συγχρόνως το χιούμορ του, έφερε εις πέρας έξοχα το ρόλο συντονισμού – παρουσίασης  αυτής μουσικής βραδιάς. 

Λίγα λόγια για τη Μαρία Κάλλας

«Είναι δική μας η Κάλλας; ναι, στο βαθμό που έχουμε την ανάγκη του συμβόλου της τον τρόπο να συνδέει τη ζωή με την Τέχνη» ανέφερε, μεταξύ άλλων, στον ιδιαιτέρως γλαφυρό χαιρετισμό του, ο Γ.Γ. του Διεθνούς Καλλιτεχνικού Κέντρου Athenaeum και σολίστ κλασικής κιθάρας, Γιώργου Μουλουδάκης. Αναφερόμενος  στο σπάνιο μουσικό ήθος της Μαρίας Κάλλας, ο κ Μουλουδάκης  επεσήμανε: «είναι ο θησαυρός μια πατρίδας που ξαναβρίσκουμε, μιας Προσευχής που μας εξανθρωπίζει». 
Μετά την ολοκλήρωση της τρίτης φάσης του διαγωνισμού, έγινε ένα σύντομο διάλειμμα, όπου η επιτροπή συνεδρίασε για να αποφασίσει την απονομή των βραβείων.

Κατά τη διάρκεια του διαλείμματος, το κοινό είχε την ευκαιρία να ξεφυλλίσει το ιδιαιτέρως επιμελημένο πρόγραμμα του διαγωνισμού. Το έντυπο πρόγραμμα, εκτός από σύντομα βιογραφικά όλων των διαγωνιζομένων, καθώς και τα αξιοθαύμαστα βιογραφικά των μελών της επιτροπής, φιλοξενούσε στις σελίδες του και ένα πολύ ενδιαφέρον ένθετο, το οποίο περιελάμβανε ένα σύντομο σημείωμα εκ μέρους κάθε μέλους της διεθνούς κριτικής επιτροπής, αφιερωμένο στη μνήμη της Μαρίας Κάλλας.

Ας μας επιτραπεί η παράθεση ενός σύντομου αποσπάσματος, που υπογράφει o Stephen Langridge, (Στήβεν Λάνγκριτζ), Άγγλος θεατρολόγος, σκηνοθέτης όπερας και  καλλιτεχνικός διευθυντής της Όπερας του Γκέτεμποργκ  στη Σουηδία[2],  ο οποίος έχει εργασθεί ως σκηνοθέτης σε μερικά από τα σπουδαιότερα λυρικά θέατρα του κόσμου, της ΕΛΣ, μη εξαιρουμένης. Στο γλαφυρό σημείωμά του για τη Μαρία Κάλλας, αναφέρει τα εξής:

«Πώς μπορεί να εμπνεύσει η δουλειά της Μαρίας Κάλλας τους νέους καλλιτέχνες του σήμερα; Όταν έρχεσαι αντιμέτωπος με ένα μύθο, με μια θεότητα, μπορείς μόνο να λατρεύεις με δέος τη μεγαλοφυία της, αλλά το δέος δεν απελευθερώνει την καλλιτεχνική προσωπικότητα. Η μίμηση είναι εξίσου αναποτελεσματική. Κανένας δεν μπορεί να είναι Μαρία Κάλλας εκτός από την ίδια. Όχι, είναι σημαντικό να θυμάται κανείς ότι η Μαρία Κάλλας ήταν μια ανθρώπινη ύπαρξη, μια πραγματική γυναίκα, όχι μια θεότητα. Η πρόκληση για τους νέους τραγουδιστές είναι να βρουν τις δικές τους προσωπικές ποιότητες. Να δουλεύουν σαν κολασμένοι, όπως και εκείνη, να τραγουδούν όπως είναι οι ίδιοι και κανένας άλλος. Να είναι ειλικρινείς και ανοικτοί, προσφέροντας τους εαυτούς τους και τη δική τους προσωπικότητα στη δουλειά τους ως μουσικοί, ηθοποιοί και τραγουδιστές. Αυτή θα ήταν η μεγαλύτερη τιμή στη γυναίκα που η Μέριλ Στριπ αποκάλεσε ως “H μεγαλύτερη καλλιτέχνις του 20^ου αιώνα” και αυτό θα ήταν ό,τι ακριβώς χρειάζεται ο κόσμος της όπερας τον 21^ον αιώνα.»  

Τα μέλη της Κριτικής Επιτροπής

Το έργο της επιτροπής ήταν δύσκολο, λόγω του ιδιαιτέρως υψηλού επιπέδου όλων των διαγωνιζομένων της τρίτης φάσης.
Η Πρόεδρος του Διεθνούς Καλλιτεχνικού Κέντρου Athenaeum, κυρία Άννα Κουκουράκη, μετά το σύντομο χαιρετισμό της,  παρουσίασε τα μέλη της διεθνούς κριτικής επιτροπής, τα οποία ανέβηκαν στο βήμα για την ανακοίνωση – απονομή των βραβείων.

Τα μέλη της επιτροπής, αποτελούντο από σπουδαίες προσωπικότητες απ΄ όλο τον κόσμο:[3]

• Cheryl Studer (Σέριλ Στιούντερ, Πρόεδρος της Επιτροπής, Αμερικανίδα υψίφωνος από τις πλέον περιζήτητες ερμηνεύτριες στις διεθνείς λυρικές σκηνές, καθηγήτρια Φωνητικής στο Μουσικό Πανεπιστήμιο του Βίρτσμπουργκ, Σκηνικής Τέχνης και Σκηνικής Παρουσίας)
• Peter Katona (Πέτερ Κάτονα, Γερμανός κριτικός ειδικευμένος στην όπερα και στις ηχογραφήσεις της κλασικής μουσικής, από το 1983 υπεύθυνος προγραμματισμού και επιλογής καλλιτεχνών όλων των παραστάσεων της Βασιλικής Όπερας του Λονδίνου (Covent Garden)
• Stephen Langridge (Στήβεν Λάνγκριτζ, Άγγλος θεατρολόγος, σκηνοθέτης όπερας, με δύο σκηνοθεσίες και στην ΕΛΣ, σήμερα Καλλιτεχνικός Διευθυντής της Όπερας του Γκέτεμποργκ στη Σουηδία)
• Μίλτος Λογιάδης (Μαέστρος με διεθνή καριέρα, Καλλιτεχνικός διευθυντής στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Καθηγητής διεύθυνσης ορχήστρας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο)
• Eva Marton (Εύα Μάρτον, Ουγγαρέζα πολυβραβευμένη υψίφωνος,  παιδαγωγός, με μεγάλη δισκογραφία και σπουδαίες εμφανίσεις)
• Silvana Sintow-Behrens (Συλβάνα Σίντοβ-Μπέρενς, Γερμανίδα Καλλιτεχνική μάνατζερ, με σπουδές στη μουσική, τη μουσικολογία και τις θεατρικές τέχνες, συνεργάτης μεγάλων φεστιβάλ, λυρικών θεάτρων, λυρικών καλλιτεχνών και μαέστρων)
• Dmitry Vdovin (Ντμίτρι Βντοβίν, Ρώσος κριτικός όπερας, τραγουδιστής και καθηγητής, από το 2009 Καθηγητής φωνητικής και υπεύθυνος του Προγράμματος Νέων Καλλιτεχνών του Θεάτρου Μπολσόι)
• Άρης Χριστοφέλλης (ο πρώτος κόντρα-τενόρος στη σύγχρονη εποχή που ερμήνευσε ξανά και ανέδειξε το ρεπερτόριο των καστράτων-σοπράνο του 18ου αιώνα, διεθνώς,  μουσικολόγος  και παιδαγωγός του κλασικού τραγουδιού στην Ελλάδα και το εξωτερικό, μέλος του Δ.Σ. του Διεθνούς Καλλιτεχνικού Κέντρου Athenaeum).

Η Ανακοίνωση των Βραβείων

Γυναίκες:

• Grand Prix: Χρυσό μετάλλιο, 10.000€, Δίπλωμα και διοργάνωση κοντσέρτων από το Athenaeum, στο εξωτερικό και την Ελλάδα
• Saric Sonja, Soprano, Serbia/ Σόνια Σάριτς, σοπράνο, Σερβία
• 2^ο Βραβείο: Ασημένιο μετάλλιο, 5.000€, Δίπλωμα
• Jackson Shelley, Soprano, USA/Σέλλεϋ Τζάκσον, σοπράνο, ΗΠΑ
• 3^ο Βραβείο: Ασημένιο μετάλλιο, 3.000€, Δίπλωμα
• Qin Kanru, Soprano, China/ Κανρού Τσιν, σοπράνο, Κίνα

Άνδρες:

• Grand Prix: Χρυσό μετάλλιο, 10.000€, Δίπλωμα και διοργάνωση κοντσέρτων από το Athenaeum, στο εξωτερικό και την Ελλάδα
• Timoshenko Mikhail, Bass – baritone, Russia/ Μιχαήλ Τιμοσένκο, μπάσος-βαρύτονος, Ρωσία  
• 2^ο Βραβείο: Ασημένιο μετάλλιο, 5.000€, Δίπλωμα
• Seo Jinho, Baritone, South Korea/ Τζινχό Σέο, βαρύτονος, Νότια Κορέα
•   3^ο Βραβείο: Ασημένιο μετάλλιο, 3.000€, Δίπλωμα
•  Lee Junbum, Tenor, South Korea/ Τζούνμπουμ Λη, τενόρος Νότια Κορέα

• Ειδικό Βραβείο σε Έλληνα ερμηνευτή: Λήδα Δημητριάδη, σοπράνο

Τιμητικοί έπαινοι

• Victoria Khoroshunova – Diakakis, soprano, Ukraine/ Βικτωρία, Χοροσούνοβα-Διακάκη, σοπράνο, Ουκρανία
• Enkhbold Ankhbayar, Baritone, Mongolia/ Ανκχμπαγιάρ Ένκχμπολτ, βαρύτονος, Μογγολία
• Lyu Hang, Τenor, China/ Χανγκ Λιού, τενόρος, Κίνα

Θεωρούμε σκόπιμο να κλείσουμε αυτή την παρουσίαση, παραθέτοντας δυο σύντομα αποσπάσματα από την ομιλία του Γ.Γ. του Athenaeum, κ. Γιώργου Μουλουδάκη: «H Λούλη Ψυχούλη σήμερα λείπει. Μα η μνήμη του δικού της ήθους στηρίζει τη συνέχεια αυτού εδώ του θεσμού, μαζί με το ήθος και τις άοκνες προσπάθειες της Κυρίας Κουκουράκη που στο εξής θα εκπροσωπεί και τους δυο γεννήτορες αυτού του ακριβού παιδιού. Έτσι το πρόσωπό της, είναι ένα ακόμη σύμβολο και την ευχαριστούμε πολύ γι΄αυτό» υπογράμμισε ο κ Μουλουδάκης και πρόσθεσε: «τελειώνω με μια ευχή: οι φετινοί φιλοξενούμενοι και ασχέτως βραβείων να πάρουν φεύγοντας αυτή την καίρια ευλογία: ας είναι τέχνη και ζωή ένα και το αυτό».

Τίνα Βαρουχάκη 
varouchaki.tar@gmail.com
Ιανουάριος 2018

Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου)

TO TaR.gr EINAI ΧΟΡΗΓΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ TOY ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ

• [1] Πηγή: δελτίο τύπου
• [2] Πηγή: δελτίο τύπου και έντυπο πρόγραμμα
• [3] Πηγή: δελτίο τύπου