The Volterra Project 2015 Edition, “Journeys”
Ένας απολογισμός από τον συμμετέχοντα Νίκο Μπαρουτσάκη
Προτού ξεκινήσω την λεπτομερή αυτή αναφορά σχετικά με όσα διαδραματίστηκαν τον περασμένο Ιούλιο στη Βολτέρα της Ιταλίας, θα ήθελα, για όσους τυχόν δεν είναι εξοικειωμένοι με το Volterra Project, να προλογίσω μιλώντας για την φιλοσοφία πάνω στην οποία έχει βασιστεί. Το Volterra Project δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της Αντιγόνης Γκόνη το 2007, με σκοπό να υπάρξει ένα μη ανταγωνιστικό σεμινάριο κιθάρας που να καλύπτει όλες τις πτυχές της τέχνης του επαγγελματία μουσικού, και λαμβάνει χώρα κάθε καλοκαίρι στη Villa di Scornello στην καρδιά της Τοσκάνης. Με γνώμονα αυτή την κατεύθυνση το workshop προσφέρει πέρα από μαθήματα σόλο κιθάρας και μουσικής δωματίου, μαθήματα μουσικής φυσιολογίας (Alexander Technique) καθώς και μαθήματα music business management. Σκοπός λοιπόν είναι να επωφεληθεί η νέα γενιά κιθαριστών στο να αναπτύξει σφαιρικές και μη ανταγωνιστικές μεθόδους στην επαγγελματική της σταδιοδρομία, να προετοιμαστεί για όλες τις προκλήσεις που μπορεί να αντιμετωπίσει, καθώς και να μεταφερθεί η κλασική κιθάρα από καθαρά παραδοσιακούς χώρους έκθεσης σε μέρη περισσότερο προσβάσιμα στην τοπική κοινωνία.
Στο παρακάτω βίντεο μπορείτε να πάρετε μια πρώτη γεύση:
Η ένατη έκδοση του Volterra Project φέρει τον τίτλο “Journeys” και υποδηλώνει τις πνευματικές και καλλιτεχνικές αναζητήσεις που ο καθένας μας υπομένει με την απόφαση του να γίνει επαγγελματίας μουσικός, ένας καλλιτέχνης, διατηρώντας παράλληλα την πολυπλοκότητα και ιδιαιτερότητά του.
Ρεσιτάλ
Οι προσκεκλημένοι αυτή τη χρονιά ήταν ο Rene Izguierdo (Κούβα), Elina Chekan (Λευκορωσία) και η Gohar Vardanyan (Αρμενία), οι οποίοι δίδαξαν και παρουσίασαν προσωπικά ρεσιτάλ. Το πρώτο βράδυ το ζεύγος και ντουέτο Izguierdo/Chekan μοιράστηκαν τη σκηνή στο Palazzo dei Priori που βρίσκεται στην ιστορική πλατεία της Βολτέρα, στο πρώτο μέρος ως ντουέτο σε μεταγραφές για δύο κιθάρες του κλασικού ρεπερτορίου (Scarlatti, Bach, Brahms, Debussy) και στο δεύτερο μέρος ξεχωριστά ο καθένας με Ισπανικό και Λατινοαμερικανικό ρεπερτόριο (Sor, Tarrega, Morel, Rojas, Cervantes, Saumell). Ήταν ένα ρεσιτάλ υψηλής δεξιοτεχνίας και αισθητικής, το οποίο κάλυψε ένα ευρύ στυλιστικό φάσμα. Ιδιαίτερα συγκινητικό ήταν το ευρωπαϊκό ντεμπούτο της Gohar Vardanyan -μία από τις πρώτες μαθήτριες της Αντιγόνης Γκόνη από τα χρόνια της στην Αμερική- στο κάστρο Rocca Sillana στην Πομαράντσε. Το πρόγραμμα είχε ξανά Ισπανικό και Λατινοαμερικάνικο χαρακτήρα (έργα Ponce, Piazzolla, Albeniz, Rodrigo, Falla) και στιγματίστηκε από το πάθος και το συναίσθημα της ερμηνεύτριας. Τέλος, η παράσταση έκλεισε όπως πάντα με το ρεσιτάλ των μαθητών, τόσο σε σόλο έργα όσο και σύνολα, ξανά στο Palazzo dei Priori. Χαρακτηριστικό ήταν το κλείσιμο, όπου η Αντιγόνη Γκόνη μαζί με δυο μαθητές της, τους Maarten Vandenbemden και Luca Isolani, ερμήνευσαν κομμάτι γραμμένο από τον Luca για τρείς κιθάρες (βασισμένο σε θέμα του Nino Rota).
Master classes
Τα master class κιθάρας είναι φυσικά ο πυρήνας αυτού του workshop. Κάθε χρόνο οι μαθητές έχουν την τύχη να κάνουν δύο μαθήματα με την Αντιγόνη Γκόνη, από ένα με τους προσκεκλημένους και μαθήματα μουσικής δωματίου. Το επίπεδο της διδασκαλίας είναι τέτοιο που μπορεί να επωφεληθούν ακόμα και μαθητές σολιστικού επιπέδου, ενώ ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε μαθητή, μπορεί να δοθεί βάση στην αντιμετώπιση τεχνικών, ερμηνευτικών ή ακόμα και φυσιολογικών αδυναμιών. Σκοπός μεσοπρόθεσμα είναι ο κάθε μαθητής να συμμετάσχει στη συναυλία λήξης, αν όχι σε σόλο έργο τότε τουλάχιστον σε ένα σχήμα μουσικής δωματίου και μακροπρόθεσμα να υιοθετήσει ένα ώριμο, σφαιρικό και αποτελεσματικό τρόπο προσέγγισης της μουσικής.
Music Business Management
Τον τομέα του music business management για φέτος ανέλαβε η Nana Simopoulos (Ηνωμένες Πολιτείες/Ελλάδα). Πρόκειται για ένα πολύ ενδιαφέρον κομμάτι της διδακτικής ενότητας και η Κα Simopoulos, απλά και αποτελεσματικά, μας μίλησε (ομαδικά και ατομικά) για το πώς να κάνουμε το σημαντικό βήμα από τη μαθητική στην επαγγελματική ζωή. Από το πώς να συμπληρώσουμε ένα βιογραφικό, στο πώς να χειριζόμαστε τα social media, προσωπικά websites και CD, όπως και νομικής φύσεως ζητήματα (copyrights κλπ). Επιπλέον πραγματοποίησε ομαδικά μαθήματα circle singing που σκοπό έχουν να απελευθερώσουν τη φαντασία μας και να αποβάλουν τις ανασφάλειες μέσα από τον ομαδικό φωνητικό αυτοσχεδιασμό.
Music Physiology
Πολλές φορές μελετάμε ατέλειωτες ώρες πάνω σε μία καρέκλα με την άβολη στάση που απαιτεί ο παραδοσιακός τρόπος παιξίματος της κιθάρας, χωρίς να υπολογίζουμε τις αρνητικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει στο σώμα μας στο μέλλον. Πρόκειται δηλαδή για επιβλαβείς συνήθειες που έχουν γίνει κομμάτι της καθημερινότητας μας χωρίς να το αναγνωρίζουμε. Τα προβλήματα αυτά λοιπόν έρχονται τα λύσουν τα μαθήματα μουσικής φυσιολογίας, αναπόσπαστο κομμάτι του προγράμματος σπουδών των μεγάλων μουσικών ιδρυμάτων ανά τον κόσμο. Ο ειδικός της Alexander Technique, Bonno Lange (Ολλανδία) με τη βοήθεια της Caryn Heilman (Ηνωμένες Πολιτείες) μας βοήθησαν στο να βρούμε λύσεις στα προσωπικά μας προβλήματα.
Φέτος για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά έγινε μια ευχάριστη προσθήκη στο πρόγραμμα μαθημάτων. Ο Maurizio Villa (Ιταλία) βιντεοσκόπησε τον κάθε ένα από εμάς ξεχωριστά να παίζει και χρησιμοποιώντας τεχνικές ανάλογες με αυτές που χρησιμοποιούνται για να επωφεληθούν αθλητές, ανέλυσε τα βίντεο και έδωσε και άλλες ιδέες στο πώς να βελτιώσουμε τον τρόπο που παίζουμε.
Luthiers
Είναι πια καθιερωμένο να μας επισκέπτονται για δύο μέρες κορυφαίοι Ιταλοί (και όχι μόνο) κατασκευαστές κιθάρας. Είναι για μας μια σημαντική ευκαιρία να τους γνωρίσουμε προσωπικά, να μάθουμε από αυτούς τις τεχνικές που χρησιμοποιούν, τη φιλοσοφία τους και φυσικά να δοκιμάσουμε κορυφαία όργανα και να μάθουμε τι μας εκφράζει καλύτερα σαν καλλιτέχνες.
Επίλογος
Θα ήταν μεγάλη παράλειψη να μην αναφέρω ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά του Volterra Project. Ο περιορισμένος αριθμός των σπουδαστών και ο ενιαίος χώρος που όλοι μοιραζόμαστε και φροντίζουμε έχει ως αποτέλεσμα να ερχόμαστε πολύ κοντά. Δεν είναι δυνατόν μετά το πέρας του σεμιναρίου να μην έχεις αναπτύξει φιλίες. Όταν δεν λαμβάνουν μέρος μαθήματα, κάποιοι απολαμβάνουν την πισίνα, άλλοι αυτοσχεδιάζουν στο κήπο ή απλά συζητάνε. Σε αντίθεση με τα μεγάλα φεστιβάλ κιθάρας, το Volterra Project έχει πιο «οικογενειακό» χαρακτήρα.
Όταν συμμετείχα για πρώτη φορά το 2010 δεν πίστευα ότι θα μπορούσε να υπάρξει και δεύτερη. Αυτό κατέστη δυνατό χάριν των υποτροφιών που δόθηκαν φέτος για Έλληνες σπουδαστές. Θα ήθελα λοιπόν και εκ μέρους των άλλων δύο Ελλήνων που πήραν μέρος (Γιώργος Αναγνωστόπουλος και Αλέξανδρος Καρόκης) να ευχαριστήσουμε την Ελληνική Κοινότητα των Βρυξελλών για την γενναιόδωρη αυτή συνεισφορά.
Τέλος, και με αφορμή την επετειακή 10η έκδοση το επόμενο καλοκαίρι, θα ήθελα να πω πως οι ετοιμασίες έχουν ξεκινήσει ήδη ώστε να γίνει κάτι το ιδιαίτερο, όπως αρμόζει στα δέκα πετυχημένα χρόνια διεξαγωγής αυτού του σεμιναρίου.
ΥΓ: Με τη σειρά της η Κα Γκόνη θα ήθελε να ευχαριστήσει την Augustine Foundation, που αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους χορηγούς του workshop τα τελευταία χρόνια. Επίσης ένα μεγάλο ευχαριστώ στο δήμαρχο Μάρκο Μπουσέλι (Marco Buseli) και την κοινότητα της Βολτέρα για την παραχώρηση των συναυλιακών χώρων και την γενική υποστήριξη όλα αυτά τα χρόνια.
Ανανεώνουμε λοιπόν το ραντεβού μας για το επόμενο καλοκαίρι!
(Το TaR είναι χορηγός επικοινωνίας του Volterra Project)
Νίκος Μπαρουτσάκης
Οκτώβριος 2015
Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου)