ΤΟ ΧΡΗΣΙΜΟ ΩΣ ΑΧΡΗΣΤΟ
Μου έκανε εντύπωση ένα άρθρο τής Μαριάννας Τζιαντζή στην Eφημερίδα των Συντακτών, στις 29 του περασμένου μήνα, που αναφέρεται στους τρόπους διδασκαλίας τού μαθήματος της Μουσικής στα Σχολεία, ακόμα και στα Μουσικά Γυμνάσια-Λύκεια που ακόμα επίμονα αναφέρονται ως «Πειραματικά». Το άρθρο κατακρίνει τη σημερινή μείωση των ωρών τού μαθήματος της μουσικής σε όλα τα σχολεία τής χώρας και επιπλέον αναφέρει πως σε αρκετά από αυτά αναλαμβάνουν να διδάξουν το μάθημα της Μουσικής, καθηγητές άλλων ειδικοτήτων και μαθημάτων… Δεν είναι πρώτη φορά που το μάθημα Μουσικής στα Σχολεία υποβαθμίζεται, με αποτέλεσμα να μετατρέπεται σε ώρα τής… πλάκας και να απαξιώνεται στη συνείδηση της σχολικής κοινότητας.
Βρίσκω πως είναι ένα θέμα με πολύ ενδιαφέρον σε μια στιγμή που, όπως διαβάζω σε πολλά έντυπα, ο υπουργός Παιδείας προσπαθεί να στρέψει τα προγράμματα των Σχολείων προς προοδευτικές κατευθύνσεις, όπως τουλάχιστον διατείνεται… Για να δούμε αν κρύβεται κάποια αντίφαση σ’ αυτό το θέμα…
Η δημοσιογράφος αναφέρει πως: «Φέτος οι ώρες διδασκαλίας μουσικής στα Δημοτικά Σχολεία συρρικνώθηκαν, ενώ οι δάσκαλοι καλούνται, αφού παρακολουθήσουν κάποια ταχύρρυθμα σεμινάρια, να αναλάβουν τη διδασκαλία τής μουσικής στην τάξη και ας μην έχουν οι ίδιοι λάβει την απαραίτητη εκπαίδευση.»
Χαοτική λοιπόν η κατάσταση και φαντάζομαι τους δύστυχους δασκάλους, που ξαφνικά δέχονται την… επιφοίτηση της μουσικής τέχνης, να επιχειρούν να την… διδάξουν! Αντιλαμβάνεστε το επίπεδο… των μουσικών γνώσεων που θα δεχθούν χιλιάδες παιδιά μέσω τέτοιας «διδασκαλίας».
Ακόμα και ο θεσμός των «Πειραματικών» μουσικών Γυμνασίων-Λυκείων (που λειτούργησαν επί υπουργίας Γεράσιμου Αρσένη στις 16/6/1998, ενώ η Εφημερίδα της Κυβερνήσεως είχε δημοσιεύσει την απόφαση ίδρυσής τους δέκα χρόνια πριν (!!!), με αριθμό φύλλου: 3345/2.9.1988 άρθρο 1, εξακολουθεί να λειτουργεί με περικοπές δασκάλων, ωρών και υλικών. Οι συνεχείς καταγγελίες από το σχολικό περιβάλλον δεν έλειψαν ποτέ. Αυτή τη στιγμή λειτουργούν στην ελληνική επικράτεια 44 τέτοια «εξειδικευμένα» Μουσικά Σχολεία (Γυμνάσια-Λύκεια) των οποίων ο προορισμός-υποτίθεται πως-είναι η σοβαρή μύηση των μαθητών στις τέχνες, με εξειδίκευση στη Μουσική, λόγια, σύγχρονη και παραδοσιακή. Ένας δημόσιος εκπαιδευτικός θεσμός, που θα μπορούσε να ήταν το καμάρι τής σχολικής μας Παιδείας, τον βλέπουμε να φθίνει διαρκώς…
Να συμφιλιωθούμε λοιπόν με την κραταιά αντίληψη πως, το θέμα τής μουσικής τέχνης στα Σχολεία, είναι κάτι σαν «άχρηστο αντικείμενο» για τις ελληνικές κυβερνήσεις; Να αποδεχτούμε πως μέσα στα τόσα προβλήματα της καθημερινότητας η μουσική κατάντησε να είναι… αμελητέα και… βαρίδι για τη βασική Εκπαίδευση του νέου πολίτη έτσι όπως διαμορφώνεται στους χαλεπούς καιρούς; Να αφήσουμε τη μουσική εκπαίδευση στα Ωδεία και τις Μουσικές Σχολές τής επικράτειας; Να θεωρήσουμε ως περιττή γνώση τη μάθηση και την πρώτη επαφή τού μαθητικού κόσμου με τις Τέχνες και την πνευματική προετοιμασία; Να υποταχθούμε στις επιλογές (όλων) των ελληνικών κυβερνήσεων που ωθούν τον μαθητικό κόσμο προς την προετοιμασία μιας αποκλειστικά τεχνοκρατικής αντίληψης; Να θεωρήσουμε πως οι παράλληλες γνώσεις, σχετικές με τα Γράμματα και τις Τέχνες, την Παράδοση και τις σύγχρονες πνευματικές κατακτήσεις, δεν παίζουν κανέναν ρόλο στη μελλοντική γνώση και την πολιτιστική διαμόρφωση; Πώς αυτό που είναι χρήσιμο για εμάς, είναι άχρηστο για τους υπεύθυνους της Εκπαίδευσης;
Δεν μπορώ να σκεφτώ μια κοινωνία δίχως πνευματική καλλιέργεια.
Η παγκόσμια ιστορία διαθέτει αμέτρητες σελίδες, με πλείστα παραδείγματα, που δείχνουν τη δύναμη τής καλλιέργειας ως απαραίτητο μέσον για τη βελτίωση των συνθηκών τής καθημερινότητας. Μέσα στο ζοφερό διεθνές τοπίο των πολεμικών συρράξεων και των πυρηνικών προετοιμασιών υστερικών κυβερνόντων, φτώχιας, μετακινήσεων πληθυσμών με υπερβολικό ανθρώπινο κόστος, μεταναστεύσεων, απάνθρωπης θρησκευτικής και φυλετικής αγριότητας, κατάπτωση οποιασδήποτε πνευματικότητας με ανιστόρητους αρχηγίσκους κρατών, σε Δύση και Ανατολή, με όλα αυτά και άλλα πολλά, η καλλιέργεια στα Σχολεία, υποτίθεται πως είναι πρώτιστης σημασίας για την πνευματική διαμόρφωση των νέων γενεών.
Ωστόσο αυτόν τον στόχο, δυσκολεύομαι να τον διακρίνω στον ορίζοντα. Όχι πως δεν υπάρχουν αντίρροπες δυνάμεις στην ελληνική κοινωνία, οι οποίες θα επιθυμούσαν, για τα δικά τους συμφέροντα, να συρρικνωθούν και να βαλτώσουν οι παράλληλες γνώσεις των νέων μαθητών. Τα παραδείγματα πολλά… Το έλλειμα, που δυστυχώς υπάρχει και είναι έντονο, βρίσκεται στην ίδια τη μεταρρυθμιστική εκπαιδευτική προσπάθεια, που εξακολουθεί στην πλειοψηφία της να είναι διστακτική, συντηρητική και φοβισμένη μπροστά στις ριζικές αλλαγές που οφείλουν και πρέπει να τολμήσουν οι κυβερνήσεις, ιδιαίτερα όταν αυτές αυτοπροσδιορίζονται ως προοδευτικές και μεταρρυθμιστικές…
Και για να επιστρέψω. Η αφορμή που μου προσέφερε το άρθρο τής κας Τζιαντζή, έχει βάθος και διαθέτει πολλά παρακλάδια, με τη Μουσική να βρίσκεται σε πρώτο πλάνο. Ωστόσο η Μουσική (το έχω υποστηρίξει πολλές φορές) δεν είναι μοναχική τέχνη. Δεν έχει σύνορα απροσπέλαστα, δεν ζει απομονωμένη σε φιλντισένιο πύργο. Απεναντίας έχει ανάγκη από όλες τις εκφάνσεις τής τέχνης (ποίηση, λογοτεχνία, χορός, θέατρο, γενικότερη γνώση) για να πορευτεί μαζί τους. Η Μουσική είναι ένα από τα κομμάτια τού γενικότερου παζλ και αυτό θα πρέπει να μπει για τα καλά στο μυαλό και τους προβληματισμούς των σχεδιαστών τής εκπαιδευτικής πολιτικής, για τη σημερινή αλλά και τη μελλοντική παροχή γνώσης από το Σχολείο…
Νότης Μαυρουδής
Οκτώβριος 2016
http://mavroudistar.wordpress.com/
Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου)
