ZHANNETA LAZAREVNA METALLIDI (Της Έφης Αγραφιώτη)

 ZHANNETA LAZAREVNA METALLIDI

Η Zhanna (Zhanneta) Lazarevna Metallidi γεννήθηκε στo Λένιγκραντ, σπούδασε σύνθεση με την Γκαλίνα  Ουστβολσκόγια και τον Ο. Α. Ευλακόφ (ήταν και οι δύο μαθητές  του Σοστακόβιτς). Αποφοίτησε το 1960. Είναι αναγνωρισμένη συνθέτρια και δασκάλα,  που δημιούργησε ένα θεμελιώδες παιδαγωγικό σύστημα με το οποίο ασκούνται εμπειρικά τα μικρά παιδιά στη μουσική δημιουργικότητα.  Ασχολήθηκε επίσης με το πώς θα διδάξουμε θεωρητικά τα παιδιά με τρόπο που αρμόζει στις ηλικίες. Πέτυχε εντυπωσιακά αποτελέσματα σε όλα τα εκπαιδευτικά θέματα που αφορούν το αρχικό στάδιο της μουσικής εκπαίδευσης. Το σύστημά της και τα βιβλία της διδάσκονται σε όλο τον κόσμο από παιδαγωγούς που εκπαιδεύονται στην Αγία Πετρούπολη από τους έμπειρους επί σειρά ετών  συνεργάτες της.

Για την Μεταλλίδη η δημιουργικότητα και η παιδαγωγική είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένες και έχουν ένα ενιαίο "κυκλοφορικό σύστημα". Για τέσσερις δεκαετίες δίδαξε σύνθεση και σολφέζ σε μία από τις καλύτερες μουσικές σχολές στην Αγία Πετρούπολη. Παρέμεινε εκεί αν και πολλές προτάσεις της έδιναν ευκαιρίες να διδάξει σε περίοπτες ανώτερες μουσικές εκπαιδευτικές μονάδες, μένοντας πιστή στο χώρο που υποστήριξε τις έρευνες και τις προσπάθειές της.  Θεωρείται η ηγέτιδα προσωπικότητα στα θέματα σύνθεσης για νεαρούς μουσικούς.

 

Όλη η ποικιλομορφία της μουσικής αντανακλάται στα αναρίθμητα έργα της για παιδιά: κομμάτια σόλο και σύνολα για διάφορα όργανα, φωνητική και ορχηστρική μουσική, συνθέσεις μουσικής δωματίου, μικρά κοντσέρτα για πνευστά και για συμφωνική ορχήστρα, καντάτες για χορωδία, μουσικές παραστάσεις ... Μικροί πιανίστες παίζουν μινιατούρες πιάνου και σύνολα από τις άπειρες συλλογές κομματιών της, όπως η Μουσική Έκπληξη, το Παραμύθι του Δάσους κ.α. Μεγαλώνοντας μαθαίνουν να συνδυάζουν δημιουργίες του πνεύματος και ιστορικά γεγονότα με τη μουσική και τις άλλες Τέχνες και να τα διηγούνται παίζοντας μουσική και τραγουδώντας, εκπαιδευόμενα με οδηγό τα βιβλία της  "Χρυσό δαχτυλίδι", "Μνήμες του Βορρά", "Ζωγραφιές από το Ερμιτάζ ", "Μουσικά Πορτραίτα λογοτεχνών" κλπ  Αρχάριοι βιολιστές βρίσκουν κομμάτια σε  παρτιτούρες γραμμένες με σοφία σε συλλογές που φέρουν την υπογραφή της και  καθώς ωριμάζουν, καταφέρνουν να αντιμετωπίσουν τις τεχνικές δυσκολίες του Concertino για την βιολί και ορχήστρα δωματίου, μεταξύ πολλών άλλων. Οι νεανικές ορχηστρούλες παίζουν τη «Συμφωνιέτα» της  (Sinfoniettu) και την  «Μπαρόκ Πετρούπολη».

  

Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας τραγουδούν τα τραγούδια των συμμαθητών και των δασκάλων τους  και όλοι μαζί οι μαθητές χορεύουν όπερες και μιούζικαλ.

Τα έργα της για μουσικούς των συναυλιών εκτείνονται σε ένα ευρύ φάσμα, από συνθέσεις για πιάνο, για έγχορδα, για πνευστά , για μικρές και μεγαλύτερες ορχηστρικές οικογένειες. Έχει συνθέσει ελάχιστη φωνητική μουσική.

Γεννήθηκε στο Λένινγκραντ την 1 Ιουνίου 1934. Ο πατέρας της, Λάζαρος  Χαρλαμπιέβιτς Μεταλλίδης, ήταν Έλληνας. Οι γονείς του γεννήθηκαν στη Θεσσαλονίκη, κατέφυγαν μέσω Πόλης στη Γιάλτα το 1912. Μετακόμισαν ακολούθως στο Λένινγκραντ, όπου ο πατέρας άρχισε να εργάζεται σε εργαστήριο που έραβε παπούτσια θεάτρου. Παντρεύτηκε την Τατιάνα Σαβίνκοβα.  Το φθινόπωρο του 1942, ο Μεταλλίδης , ο οποίος εργαζόταν τότε ως υποδηματοποιός του στρατού, πυροβολήθηκε με την κατηγορία «οικονομικής αντεπανάστασης».

 

Η Zhanna άρχισε να σπουδάζει μουσική στην προσχολική της ηλικία και την άνοιξη του 1941 έγινε δεκτή μετά από ειδικές εξετάσεις, στο ειδικό δεκαετές σχολείο για ιδιαίτερα χαρισματικά παιδιά. Ο πόλεμος και τα οικογενειακά δράματα σταμάτησαν την μαθητεία της . Μετά τον πόλεμο μπήκε στο μουσικό - παιδαγωγικό σχολείο και δύο χρόνια αργότερα έγινε δεκτή δεύτερο έτος σπουδών στο Ωδείο,  στην τάξη της Ustvolskaya.

Άρχισε να εργάζεται το 1959 ως συνοδός στο Θεατρικό Ινστιτούτο. Α. Ν. Ostrovsky. Το 1960, προσκλήθηκε στο ενδέκατο παιδικό μουσικό σχολείο  για να ηγηθεί της τάξης σύνθεσης που είχε μόλις δημιουργηθεί. Από το 1963 αφιέρωσε τις προσπάθειες της στη μουσική για τα παιδιά. Από το 1963 είναι Μέλος της Ένωσης Συνθετών της πατρίδας της.

 

Μια γυναίκα που πρέπει να ανακαλύψουμε, όχι μόνο επειδή κατάγεται από την Ελλάδα αλλά και για τη η ζωή της είναι απόλυτα αφιερωμένη στην προσφορά εκπαιδευτικών υπηρεσιών μεγάλης αξίας.
Ένα έργο της θα ακουστεί στις 17/2 στην Εναλλακτική σκηνή του ΚΠΙΣΝ, θα το ακούσετε στη συναυλία με έργα γυναικών που ετοιμάζουμε με την σοπράνο Μυρσίνη Μαργαρίτη.

Έφη Αγραφιώτη
Ιανουάριος 2019
Effie.tar@gmail.com

Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου