ΑΠΟ ΚΑΒΑΚΟ ΟΡΜΩΜΕΝΟΣ... (του Νότη Μαυρουδή)

ΑΠΟ ΚΑΒΑΚΟ ΟΡΜΩΜΕΝΟΣ…

Από το τεύχος 828 τού ΒΗΜΑgazino της 28/8/2016 ξεχώρισα την πολυσέλιδη συνέντευξη του Λεωνίδα Καβάκου στην ρεπόρτερ-δημοσιογράφο Σόνια Ζαχαράτου, με πολυποίκιλες ερωτήσεις και-βεβαίως-εύστοχες απαντήσεις αυτού του τόσο εμβληματικού Έλληνα βιολονίστα. Τον παρακολουθώ με ενδιαφέρον τόσο στη δισκογραφία του, όσο και στις συνεντεύξεις του και, ομολογώ, αναμένω, όπως πολύς κόσμος, την έκδοση τού δίσκου του με τις σουίτες για βιολί του Bach, για να απολαύσω και πάλι αυτόν τον ταλαντούχο και πανέξυπνο πολιτισμένο άνθρωπο της παγκόσμιας μουσικής.

Διαβάζοντας λοιπόν τη συνέντευξή του, στο σημείο όπου αναφέρεται περί της ύπαρξης πολλών ταλέντων στον ελληνικό χώρο, ξεχώρισα το σημείο που υποστηρίζει πως «η παιδεία του ελληνικού λαού είναι ανύπαρκτη» και επί πλέον ότι η πολιτεία δεν είναι σε θέση να βοηθήσει. Την παρατήρησή του αυτή την έχω διαβάσει και σε άλλες του συνεντεύξεις, γι’ αυτό σκέφτηκα πως ένα τέτοιο θέμα αξίζει τον κόπο να μας απασχολήσει…
Ο Καβάκος, πάντα υπέρμαχος της κλασσικής μουσικής φόρμας και της λόγιας μουσικής… απαιτεί, με τον δικό του επίμονο τρόπο και τις παραινέσεις του, περισσότερη κλασική μουσική παιδεία για τον Έλληνα πολίτη, η οποία θα μπορούσε βεβαίως να προσφέρεται ΚΑΙ στα σχολεία από την πολιτεία. Πεισματική επιμονή παρά τη γνώση πως η πνευματικότητα, η Παιδεία και ο Πολιτισμός, δεν έρχονται εξ’ ουρανού. Είναι ένα σημαντικό και ζωτικό κοινωνικό στοιχείο που πηγάζει από την ιστορία τού κάθε τόπου. Πάνω σ’ αυτά τα δεδομένα, μπήκα κι εγώ σε σκέψεις που απασχολούν όλους μας.

Ιστορικοί, πολιτικοί και γεωγραφικοί λόγοι διαμορφώνουν και υπαγορεύουν την πνευματική και πολιτιστική ανάπτυξη των λαών και χαράσσουν δρόμους τις περισσότερες φορές δύσβατους. Υπάρχουν ευρωπαϊκές χώρες (μεταξύ αυτών και η Ελλάδα) που «απουσίαζαν» από το πνευματικό γίγνεσθαι επί αιώνες, δίχως να αποτελούν μέρος της παλαιάς Ευρώπης, ιδιαίτερα όταν διαμορφωνόταν κι αναπτυσσόταν ο ευρωπαϊκός διαφωτισμός. Η μακραίωνη «απουσία» τής χώρας μας, από το πολιτιστικό κύτταρο της Ευρώπης, την απομάκρυνε από την πνευματική εξέλιξη που συνέβη σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Οι αιτίες είναι πολλές και η εξέλιξη αντίστοιχη. Εάν κοιτάξει κανείς τη διαδρομή τού ελληνικού λαού, θα διαπιστώσει πως ο πολιτισμός του, ακόμα και κατά τον 20ο αιώνα, σημαδεύτηκε και επηρεάστηκε, κατά περιόδους, από προσφυγικές ροές (δες μικρασιατική καταστροφή ) και από κρυφές ή φανερές υποδουλώσεις και κατακτήσεις του τόπου κατά τη διάρκεια της πορείας. Η ανελευθερία και ο αποκλεισμός τής χώρας από τον υπόλοιπο κόσμο, διήρκεσαν πολλά χρόνια, αιώνες στην κυριολεξία και οι εξαρτήσεις από πολλούς κατακτητές οδήγησαν έναν ολόκληρο λαό να παραμείνει εκτός ευρωπαϊκών προβληματισμών, αναζητήσεων και πνευματικών κατακτήσεων. Αναφέρομαι στο εξοντωτικό βαθύ παρελθόν μας…

Μπαίνω στον πειρασμό να συμφωνήσω μεν με την παρατήρηση του Καβάκου, αλλά με μια ένσταση. Το σημερινό status τού ελληνικού λαού, της ελληνικής κοινωνίας, δεν το νιώθω (πολιτιστικά και επιμορφωτικά) ως το χειρότερο της Ευρώπης, παρ’ όλη την καθυστέρηση σε τομείς σημαντικούς καθώς και στο πρόβλημα της σύγχρονης γραφειοκρατίας που κάνει να αργοσέρνεται ένα ολόκληρο κράτος. Παρατηρώ πως και επιστήμονες διαθέτουμε (παρ’ όλο το πανεπιστημιακό χάος) αξιόλογη λογοτεχνία και ποιητές ικανούς έχουμε, κρατάμε ακόμα παραδόσεις και μουσικές με εμβληματικό χαρακτήρα (βλέπε δημοτικό, ρεμπέτικο, λαϊκό, μεταπολεμικό τραγούδι με ισχυρό ποιητικό λόγο), πλούσια βιβλιογραφία επί πάντων των τεχνών και όχι μόνο, δισκογραφία (όταν λειτουργούσε), οργασμό ποικιλόμορφων εκδηλώσεων κλπ. Με τον δικό της, έστω σχετικά αργόσυρτο τρόπο, η χώρα δεν μένει πίσω στο πολιτιστικό της κομμάτι. Οι πολίτες της, ιδιαίτερα στις μεγάλες πόλεις, επιμένουν να αφουγκράζονται τους καιρούς και να επεξεργάζονται σκέψεις, ιδέες και θεωρίες, με συσπειρώσεις συλλογικοτήτων και πολλές κοινωνικές ομάδες. Δεν «ξεχνάω», ούτε υποτιμώ, το γεγονός μιας «άλλης Ελλάδας» που υπάρχει και θρέφεται με υποπροϊόντα υποβαθμισμένα τα οποία υπάρχουν (τηρουμένων των αναλογιών) σε κάθε χώρα, ακόμα και σ’ εκείνες που λέγονται «προηγμένες».

Με λίγα λόγια, θέλω να υποστηρίξω πως η Ελλάδα δεν είναι μια ηττημένη και πολιτιστικά παραιτημένη χώρα και αν πάσχει από κακοδαιμονίες, βρίσκω πως αυτές συγκεντρώνονται στον, πάντα νοσηρό, κομματικό της χάρτη που λειτουργεί σε περιβάλλον πεπαλαιωμένο, έως και αναχρονιστικό, βραχυκυκλώνοντας την όποια εξέλιξη σε ολόκληρη την ακτίνα τής κοινωνίας…

Τι άραγε θα έπρεπε να γίνει ώστε να ανατραπούν όλα αυτά και να αποκτήσουμε χρηστή διοίκηση για να γεφυρωθεί το τεράστιο χάσμα μεταξύ πολίτη και εξουσίας; Η ερώτησή μου είναι ρητορική σε στιλ μονολόγου…
Το θέμα που απασχολεί τον Καβάκο είναι κοινού ενδιαφέροντος και απασχολεί όλους!
Όσο η χώρα βρίσκεται μέσα στους κόλπους τής Κοινότητας σημαντικών προηγμένων χωρών που διαδραματίζουν σπουδαίο ρόλο σε σημαντικά πνευματικά-επιστημονικά-τεχνολογικά ζητήματα, τόσο θα προσαρμόζεται (η χώρα μας) σε έναν δημιουργικό ανταγωνισμό πνευματικού προβληματισμού που θα την κάνει να επεξεργάζεται τα ζητήματα και τις νέες σκέψεις με διαφορετικό τρόπο, δίχως τις παλαιές αγκυλώσεις.
Ίδωμεν…

Νότης Μαυρουδής
Σεπτέμβριος 2016
http://mavroudistar.wordpress.com/

Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου)