ΕΥΑ ΦΑΜΠΑ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Στην Τίνα Βαρουχάκη
Με οδηγό το δρόμο που άνοιξε ο θεμελιωτής της κλασικής κιθάρας στην Ελλάδα, Δημήτρης Φάμπας (1921-1996) και γνώμονα τη συνέχιση του οράματός του για ανάδειξη νέων κιθαριστών, ο Σύλλογος Φίλων της Κιθάρας «Δημήτρης Φάμπας», διοργάνωσε για πρώτη φορά φέτος Πανελλήνιο διαγωνισμό κιθάρας για νέους ως 18 ετών. Παράλληλα, ολοκλήρωσε τον 2ο Διεθνή Διαγωνισμό Κιθάρας «Δημήτρης Φάμπας» (2018-19) στη μνήμη του σπουδαίου σολίστα, συνθέτη και δασκάλου. Οι δυο διαγωνισμοί εντάχθηκαν στο πλαίσιο του 2ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κιθάρας «Δημήτρη Φάμπα», που διεξήχθη 13-14 Απριλίου 2019, στον Πολυχώρο του Δήμου Αθηναίων «Άννα και Μαρία Καλουτά». Με αφορμή το γεγονός, αλλά και τον επικείμενο εορτασμό 20 χρόνων από την ίδρυση του εν λόγω Συλλόγου (1999-2019), η Πρόεδρος και σολίστ κλασικής κιθάρας, Εύα Φάμπα, μιλάει τόσο για το έργο του Συλλόγου, όσο και τα δικά της καλλιτεχνικά σχέδια. Συγκινημένη, μοιράζεται αναμνήσεις από τον πατέρα και Δάσκαλό της, ενώ παράλληλα, μας ενημερώνει για σημαντικές καλλιτεχνικές και εκπαιδευτικές δράσεις της: «έδωσα στη δημοσιότητα και στον κόσμο της κιθάρας ολοκληρωμένο το συνθετικό έργο του πατέρα μου (εκδόσεις MEL BAY, Lathkill Music Publishers, Balkanota, Φιλ. Νάκας, Νικολαίδης-Orpheus)» αναφέρει, συμπληρώνοντας: «έκανα εκδόσεις πολλών νέων έργων για κιθάρα ταλαντούχων συνθετών και δικών μου έργων σε συνεργασία με τις εκδόσεις Les Productions D’Oz, Balkanota και Λιόλιος». Το καλοκαίρι η Εύα Φάμπα είναι προσκεκλημένη στο Helly’s Guitar Festival στην Κορνουάλη: «προετοιμάζω ένα ενδιαφέρον πρόγραμμα με πολλές πινελιές από Ελλάδα, με τίτλο: “Με το γαλάζιο τ’ ουρανού και το χρυσό του ήλιου”».
Όταν έθεσα ένα ερώτημα διανθίζοντάς το με τους στίχους του Γιάννη Ρίτσου: «Άξιζε να υπάρξουμε για να συναντηθούμε», η Εύα Φάμπα χαρακτήρισε ως «συγκλονιστικούς» και τους στίχους που προηγούνται. Ανοίγοντας την «Εαρινή Συμφωνία», συγκινήθηκα διαβάζοντας: «Μέσα στη φούχτα της αγάπης χωράει το σύμπαν»… Οι υπέροχοι στίχοι βρίσκονται σε απόλυτη σύμπνοια με τα λεγόμενά της: «Eίμαι αποφασισμένη το πέρασμά μου από τον κόσμο να είναι συνδεδεμένο με πολύ όμορφα και ουσιαστικά πράγματα, με την αγάπη για τη ζωή και τον άνθρωπο, με τη συνεχή φιλειρηνική δράση και τον αγώνα για μια καλύτερη ζωή, χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και βέβαια με τη μουσική, την τέχνη, τη δημιουργία…»
«Ο Σύλλογος μας ιδρύθηκε για να διατηρήσει ζωντανό το έργο του Δημήτρη Φάμπα, το έργο που έπλασε εκατοντάδες κιθαρίστες και φιλόμουσους, δημιούργησε και στήριξε την «Ελληνική Κιθαριστική Σχολή» τα μέγιστα. (…) Φέτος έχουμε γενέθλια, ο Σύλλογός μας συμπληρώνει 20 χρόνια ζωής και συνεχούς καλλιτεχνικής δράσης! Θα τα γιορτάσουμε συνεχίζοντας τη δραστηριότητά μας με μια συναυλία στην Αίθουσα της Μουσικής Βιβλιοθήκης στο Μέγαρο Μουσικής Αθήνας με μικρά παιδιά έως 13-14 χρόνων, που θα παίξουν έργα Δημήτρη Φάμπα και με ένα μεγάλο πάρτυ».
ΦΕΣΤΙΒΑΛ Κιθάρας στην Καλούγκα της Ρωσίας 2006 με τη Συμφωνική Ορχήστρα της
Ρωσίας – Dudarova, όπου η Εύα Φάμπα ερμηνεύει το κονσέρτο του M. C-Tedesco.
Τ.Β. Στις 3 Μαϊου 2019, συμπληρώθηκαν 23 χρόνια από την απουσία του θεμελιωτή της κλασικής κιθάρας στην Ελλάδα, σολίστ, δασκάλου και συνθέτη, Δημήτρη Φάμπα. Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας μια σημαντική ανάμνηση αφενός μεν από τον Πατέρα, αφετέρου δε, από τον Δάσκαλο, Δημήτρη Φάμπα;
Εύα Φάμπα: Ο πατέρας μου ήταν ένας σπουδαίος καλλιτέχνης, ένας άνθρωπος με πολύ ταλέντο και πολύ αυστηρός δάσκαλος ακριβώς γιατί η αγάπη του για την τέχνη του ήταν μεγάλη. Σπάνια άκουγες ένα μπράβο από εκείνον…. Έτσι για μένα ήταν πάρα πολύ συγκινητικό το σκηνικό που είχε φτιάξει για να με συγχαρεί για το 1ο ατομικό μου ρεσιτάλ σε ηλικία 16 χρόνων που διοργάνωσε ο Σύλλογος Γυναικών Αργυρούπολης. Δεν είχε έρθει ο ίδιος λόγω δουλειάς, αλλά όταν επέστρεψα στο σπίτι, το είχε στολίσει με γιρλάντες και πανό που έλεγαν συγχαρητήρια και σημαιάκια με την κιθάρα και πολλά μπαλόνια !!!! Και …. μια τούρτα !!!! Ήταν καταπληκτικό! Επίσης ενώ κατά βάθος πίστευα ότι είχε αγάπη και ενδιαφέρον μόνο για τους άλλους μαθητές του, όταν πήγα πρώτη φορά για μάθημα ανωτέρων θεωρητικών στην τάξη του Δημήτρη Δραγατάκη, με περίμενε ένα τετράδιο πεντάγραμμο που μου είχε αγοράσει χωρίς να μου πει τίποτε ασφαλώς. Δεν μου είπε ποτέ: «μπράβο παιδί μου χαίρομαι που θέλεις να σπουδάσεις πιο ολοκληρωμένα τη μουσική». Όμως η πράξη του αποδείκνυε ότι και χαιρόταν και υποστήριζε πολύ τις αποφάσεις μου.
Μια συναυλία στο Μουσείο Μπενάκη, αφιερωμένη στον Δημήτρη Φάμπα με αφορμή τη συμπλήρωση 15 χρόνων από το θάνατό του
Τ.Β. Έχετε αποσπάσει πολλά βραβεία στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Υπάρχει κάποιο που θεωρείτε ότι διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη μετέπειτα πορεία σας;
Εύα Φάμπα: Όλα, τόσο τα κιθαριστικά σε νεώτερη ηλικία βέβαια, όσο και αυτό που αφορούσε τα μικρά μου έργα για νέους κιθαρίστες, μου προσέφεραν μια χαρά και επιβεβαίωση που φαίνεται να είχα ανάγκη τη δεδομένη στιγμή.
Τ.Β. Έχετε μια πλούσια δισκογραφία. Η μετάβαση σε μια εποχή, όπου γίνεται λόγος για «τον θάνατο της δισκογραφίας», επηρεάζει τον τρόπο προώθησης του έργου σας, ή σκοπεύετε να επιμείνετε δισκογραφικά;
Εύα Φάμπα: Παρά τις δυσκολίες που περνά η δισκογραφία σήμερα αποτελεί μια επίσημη μορφή δημοσιοποίησης μιας δημιουργίας, μιας ερμηνείας οπότε εφόσον μου δοθεί η ευκαιρία ασφαλώς και θα την αξιοποιήσω. Πέρα όμως από αυτό, με ενδιαφέρουν όλοι οι άλλοι τρόποι όπως, για παράδειγμα, το διαδίκτυο, τα βίντεο, μόνο που δεν έχω βρει το χρόνο να ασχοληθώ σοβαρά με αυτά. Θα το κάνω όμως. Όλοι οι μαθητές μου γνωρίζουν, για παράδειγμα, την ερμηνεία του έργου Asturias του Albeniz από γνωστή συνάδελφο κιθαρίστρια μέσω του διαδικτύου ασφαλώς. Δεν έχουν όμως ούτε καν το τελευταίο δικό μου cd Greek Guitar Music που κυκλοφόρησε η ΝΑΧΟS, παρότι η τιμή του είναι χαμηλή και η εταιρεία πασίγνωστη!!! Νομίζω δεν είναι μόνο η κρίση η οικονομική, αλλά η μόδα και η συνεχής τεχνολογική ανάπτυξη που επηρεάζει τη δισκογραφία. Mε την ευκαιρία αυτή, θα ήθελα να ενημερώσω τους αναγνώστες του TAR, ότι το cd μου CAPRICCIO DIABOLICO, που είχε κυκλοφορήσει από την Ιταλική εταιρεία BERBEN, επανεκδόθηκε διαδικτυακά από το Ιταλικό περιοδικό κιθάρας DOT GUITAR και μέσω του youtube και της εταιρείας believe SAS, η ακρόαση είναι δωρεάν.
Valsa Greca Para Eva · Eva Fampas (cd CAPRICCIO DIABOLICO)
Τ.Β. Έχετε παρακολουθήσει την τάξη διεύθυνσης ορχήστρας του αείμνηστου Ακαδημαϊκού και ε.τ. Προέδρου της Ε.Ε.Μ., Θόδωρου Αντωνίου. Υπάρχει κάτι που σας σημάδεψε αρχικά από τη μαθητεία και εν συνεχεία από τη συνεργασία σας μαζί του;
Εύα Φάμπα: Η πρώτη μου επαφή με τον Θόδωρο Αντωνίου ήταν σε ένα σεμινάριο για την σύγχρονη μουσική σημειογραφία, σε μια εποχή που σπούδαζα ανώτερα θεωρητικά με τον Δημήτρη Δραγατάκη και ήδη είχα στο ρεπερτόριό μου έργα του συνθέτη Leo Brouwer, είχε αρχίσει δηλαδή να με ενδιαφέρει η σύγχρονη μουσική. Πρώτα ήρθε η μεταξύ μας συνεργασία με το να μου ζητήσει να παρουσιάσω σύγχρονα έργα για κιθάρα στα πλαίσια των συναυλιών της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών και του Συγκροτήματος Σύγχρονης Μουσικής. Ακολούθησε άλλη μια πρόσκληση να παίξω ένα από τα κομμάτια που είχαν προκριθεί σε έναν διαγωνισμό σύνθεσης της ΕΡΤ. Έκανα μια τιτάνια προσπάθεια να παίξω το έργο που μου δόθηκε μέσα σε 9 μέρες! Διάβαζα μέχρι και 13 ώρες την ημέρα, γιατί ήταν υπερβολικά δύσκολο τεχνικά και έπρεπε να εκφραστώ μουσικά. Περισσότερο από το ενδιαφέρον μου για το «καινούργιο», την σύγχρονη μουσική και την ερμηνεία της δηλαδή, ήθελα να είναι περήφανος που με επέλεξε. Στη συνέχεια όταν έμαθα ότι είχε τάξη διεύθυνσης ορχήστρας βρέθηκα να μαθαίνω πολύ ενδιαφέροντα πράγματα κοντά του. Δυστυχώς δεν τελείωσα τις σπουδές αυτές, γιατί συνέπεσαν με την αρρώστια και τελικά το θάνατο του πατέρα μου. Νέοι κόσμοι μουσικοί και εκφραστικοί είχαν ανοιχτεί μπροστά μου και σε αυτό συνέβαλε πολύ ο Θόδωρος Αντωνίου. Θέλω πολύ να πιστεύω ότι εκτιμούσε το ταλέντο μου και γι΄αυτό μου χάρισε μία από τις μπαγκέτες του.
Η Εύα Φάμπα συμπράττει με την Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων, υπό τη Δ/νση του αρχιμουσικού, Μιχάλη Οικονόμου, σε συναυλία στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο (2008)
Τ.Β. Ο οικουμενικός μας ποιητής Γιάννης Ρίτσος, αναφέρει σε ένα στίχο του από την “Εαρινή Συμφωνία”: «άξιζε να υπάρξουμε για να συναντηθούμε». Υπάρχει κάποια ή κάποιες προσωπικότητες της μουσικής που νοιώθετε ότι θα άξιζε να απευθύνετε αυτό το στίχο;
Εύα Φάμπα: Τα λόγια του ποιητή, τουλάχιστον οι 4 τελευταίοι στίχοι του πριν το συγκεκριμένο, είναι συγκλονιστικά. Ξέρετε, δεν έχω συνηθίσει να μιλάω για πράγματα που αγγίζουν τα βάθη της ψυχής μου, τις δικές μου ευαίσθητες συναισθηματικές χορδές. Νομίζω όμως πως νιώθω την «καλλιτεχνική διάσταση» με την οποία θέσατε το ερώτημα και ναι, υπάρχουν κάποιοι δημιουργοί μουσικοί που θα μπορούσα να απευθύνω αυτό το στίχο. Μιλάω για τον πολυβραβευμένο Βραζιλιάνο συνθέτη Andersen Viana, γιό του συνθέτη S.Vianna βοηθού και επιμελητή του έργου του Heitor Villa-Lobos, ο οποίος μου αφιέρωσε δικά του έργα, ενώ ενορχήστρωσε την Ελληνική Σουίτα του Δημήτρη Φάμπα δίνοντάς της μορφή κονσέρτου για κιθάρα και ορχήστρα. Με προσκάλεσε στην Βραζιλία για συναυλίες, ενώ εγώ με μεγάλη χαρά έπαιξα και ηχογράφησα τα έργα του και επιμελήθηκα την έκδοσή τους. Επίσης θα μπορούσα να πω το ίδιο για τον εξαίρετο συνθέτη Yiu-Kwong Chung, ο οποίος συνέθεσε για μένα το κονσέρτο “FOR EVA”, το οποίο παρουσίασα με μεγάλη επιτυχία θα έλεγα στην Ελλάδα, το Μεξικό, την Ρωσία. Και βέβαια ακόμη είμαι σε διαδικασία σκέψης και οργάνωσης της ζωής και της καριέρας μου, ώστε να μπορέσω να το ηχογραφήσω. Θα έλεγα ακόμη πως αυτή τη φλόγα της αγάπης που εμπεριέχει δημιουργία και πάθος, μιλώντας σε μια άλλη διάσταση πάντα, τη νιώθω αρκετές φορές και με τους φίλους και συνεργάτες μου στο Σύλλογο Φίλων της Κιθάρας «Δημήτρης Φάμπας».
Η Εύα Φάμπα ερμηνεύει δυο μέρη από την ενορχηστρωμένη Ελληνική Σουίτα του Δημήτρη Φάμπα στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο (2008) σε σύμπραξη με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων υπό τη Διεύθυνση του αρχιμουσικού, Μιχάλη Οικονόμου.
Τ.Β. Στις 19/10/1999 ιδρύσατε τον Σύλλογο Φίλων της Κιθάρας «Δημήτρης Φάμπας» και από τον Ιανουάριο του 2000, είστε πρόεδρος του Δ.Σ. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για το έργο του Συλλόγου και τα επικείμενα σχέδιά του;
Εύα Φάμπα: Ο Σύλλογος μας ιδρύθηκε για να διατηρήσει ζωντανό το έργο του Δημήτρη Φάμπα, το έργο που έπλασε εκατοντάδες κιθαρίστες και φιλόμουσους, δημιούργησε και στήριξε την «Ελληνική Κιθαριστική Σχολή» τα μέγιστα. Παράλληλα η ανάγκη όλων μας να προσφέρουμε στους μαθητές μας, στην τέχνη μας, αλλά και στην κοινωνία, να μπορούμε να εκφραστούμε δημιουργικά, μας οδήγησε να φτιάξουμε αυτό τον καλλιτεχνικό «χώρο». Μέσα από διάφορες μουσικές διοργανώσεις, φεστιβάλ, σειρές συναυλιών με Έλληνες και ξένους σολίστ, συνεργασίες με φορείς πολιτισμού, ορχήστρες και δήμους, προσκλήσεις σύνθεσης νέων έργων για κιθάρα, συναυλίες για νέους ταλαντούχους, αλλά και μικρούς κιθαρίστες, καθώς και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις, προσπαθούμε να στηρίξουμε αφενός μεν νέους καλλιτέχνες, αφετέρου δε, τις δικές μας καλλιτεχνικές δημιουργίες και προτάσεις. Φέτος έχουμε γενέθλια, ο Σύλλογός μας συμπληρώνει 20 χρόνια ζωής και συνεχούς καλλιτεχνικής δράσης! Θα τα γιορτάσουμε συνεχίζοντας τη δραστηριότητά μας με μια συναυλία στην Αίθουσα της Μουσικής Βιβλιοθήκης στο Μέγαρο Μουσικής Αθήνας με μικρά παιδιά έως 13-14 χρόνων που θα παίξουν έργα Δημήτρη Φάμπα και με ένα μεγάλο πάρτυ. Υπάρχουν πολλές σκέψεις για επόμενες μουσικές δράσεις, αλλά δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί.
Τ.Β. Ο Σύλλογος Φίλων της Κιθάρας «Δημήτρης Φάμπας» διοργάνωσε και ολοκλήρωσε προσφάτως (13-14 Απριλίου 2019) το 2ο Διεθνές Φεστιβάλ Κιθάρας «Δημήτρης Φάμπα» με διεθνή διαγωνισμό καθώς και τον 1ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Κιθάρας, ο οποίος απευθυνόταν σε νέους ως 18 ετών. Πώς κρίνετε τις επιδόσεις των διαγωνιζομένων;
Εύα Φάμπα: Τόσο στο Διεθνή, όσο και στον Πανελλήνιο διαγωνισμό κιθάρας, φάνηκε ότι υπάρχει πάρα πολύ ταλέντο στους νεώτερους κιθαρίστες. Νομίζω όμως πως αυτή τη φορά στον Διεθνή Διαγωνισμό οι συμμετέχοντες παρότι έπαιξαν πάρα πολύ καλά, δεν κατάφεραν να κερδίσουν τον απόλυτο θαυμασμό της επιτροπής. Ίσως γιατί είναι ακόμη νέοι χωρίς την ανάλογη εμπειρία από διοργανώσεις που ζητούν πολύ υψηλό καλλιτεχνικό επίπεδο όπως η δική μας.
Τ.Β. Πώς οραματίζεστε τη συνέχεια αυτού του θεσμού;
Εύα Φάμπα: Οπωσδήποτε με την ηθική και υλική συμπαράσταση θεσμών, φορέων και ανθρώπων του χώρου διεθνώς και στον τόπο μας. Διεθνώς έχουμε καταφέρει πολλά από πλευράς βραβείων και δώρων προς τους νικητές του Διεθνούς Διαγωνισμού. Η προσπάθειά μας έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον συναδέλφων από άλλες χώρες, όμως το γεγονός ότι δεν μπορούμε για παράδειγμα να καλύψουμε τα έξοδα των φιναλίστ όταν έρχονται από το εξωτερικό, ή να προσφέρουμε μεγαλύτερο χρηματικό βραβείο, αποτρέπει τη συμμετοχή σε πολλούς κιθαρίστες από το εξωτερικό. Ελπίζω να βελτιώσουμε αυτό τον τομέα. Η προσπάθειά μας ώστε οι νέοι ταλαντούχοι κιθαρίστες από όλο τον κόσμο να έρχονται σε επαφή με την Ελληνική μουσική γραφή για κιθάρα και το έργο του Δημήτρη Φάμπα είναι θεωρούμε πολύ σπουδαία, όπως επίσης το γεγονός ότι τις ερμηνείες των συμμετεχόντων στον 1ο διαδικτυακό γύρο τις βαθμολογούν σπουδαίες μουσικές προσωπικότητες παγκόσμια, συνθέτες, κιθαρίστες, παραγωγοί ραδιοφώνου, διοργανωτές φεστιβάλ, δημοσιογράφοι από μουσικά περιοδικά, ενισχύοντας έτσι την αναγνωρισιμότητα των νέων κιθαριστών που συμμετέχουν. Δύο σημαντικά πράγματα που κάνουν το συγκεκριμένο διαγωνισμό πολύ ξεχωριστό!
Εύα Φάμπα, Κώστας Τσερεγκώφ, Θανάσης Γεωργιάδης, Άγγελος Αγκυρανόπουλος σε συναυλία που διενεργήθηκε στο πλαίσιο του 2ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κιθάρας «Δημήτρης Φάμπας» (13-14 Απριλίου 2019)
Τ.Β. Έχοντας συμμετάσχει σε πολλά διεθνή φεστιβάλ, πώς κρίνετε την Ελληνική Σχολή κιθάρας εν συγκρίσει με αντίστοιχες Σχολές του εξωτερικού;
Εύα Φάμπα: Η αλήθεια είναι πως έχουμε πάρα πολλούς και καλούς κιθαρίστες στην Ελλάδα. Και αν βγάλουμε ποσοστά σε σχέση με τον πληθυσμό μας έναντι άλλων χωρών, πραγματικά υπερτερούμε. Όμως δε βλέπω ομοιογένεια, η τεχνική προσέγγιση ποικίλει, όπως και η μουσική ερμηνεία ακολουθεί πολλές διαφορετικές τάσεις. Άρα αυτή η Ελληνική Σχολή Κιθάρας δεν ξεχωρίζει για την ενιαία μουσική της προσωπικότητα, αλλά για το πλήθος των ικανότατων ερμηνευτών. Αυτό δεν είναι αναγκαστικά κακό. Θα έλεγα ότι ξεχωρίζουν για τη μουσική τους προσωπικότητα η Λατινοαμερικάνικη σχολή, η Ρώσικη σχολή και τελευταία η Γαλλική Σχολή Κιθάρας.
Η Εύα Φάμπα και το κουαρτέτο ARCADEA, αποτελούμενο από τους: Luminita Macavei, βιολί, V.I.Liu Jing, βιολί, Laurentiu Matasaru, βιόλα και Σταύρο Παργινό, βιολοντσέλο, ερμηνεύουν το έργο του Νίκου Αθανασάκη: "Εν Υάλω Αντανακλάσεις" (1ο μέρος). Το έργο αυτό είναι αφιερωμένο στην Εύα Φάμπα και η πρώτη του εκτέλεση έγινε στις 9 Μάρτη 2012, στην αίθουσα La Divina του Διεθνούς πολιτιστικού Κέντρου Athenaeum, στην Αθήνα.
Τ.Β. Ως καθηγήτρια κιθάρας, τι θα συμβουλεύατε κάποιον, ο οποίος θέλει να σταδιοδρομήσει ως σολίστ;
Εύα Φάμπα: Θα του/της έλεγα πως ο δρόμος είναι δύσκολος, αλλά γοητευτικός! Χρειάζεται διάβασμα, αγάπη έως και αφοσίωση σε αυτό, να είναι αποφασισμένος/η, ώστε να μην υπάρχει αμφιβολία ούτε στο παίξιμό του/ης και να μην φοβάται να μοιραστεί τα συναισθήματά του/ης με το κοινό. Έτσι και η εμφάνισή του/ης στη σκηνή θα έχει μια αλήθεια, μια αυθεντικότητα που νομίζω πως εκτιμάται.
Τ.Β. Ο ερευνητής Τάσος Κολυδάς, έχει εκπονήσει διδακτορική διατριβή για τον Δημήτρη Φάμπα και σας έχει εκφράσει δημοσίως τις ευχαριστίες του για την παραχώρηση αρχειακού υλικού. Θα ενθαρρύνατε και άλλους ερευνητές προς την κατεύθυνση ενασχόλησης με το έργο του Δημήτρη Φάμπα;
Εύα Φάμπα: Βεβαίως και θα ενθάρρυνα και άλλους ερευνητές, μουσικολόγους να μελετήσουν την προσωπικότητα, τη ζωή και τη μουσική του Δημήτρη Φάμπα. Έχει κάνει σπουδαία δουλειά ο κ. Κολυδάς και εγώ του έχω δώσει τα συγχαρητήριά μου, παρότι υπάρχουν σημεία που διαφοροποιούμαι, ενώ υπάρχουν και ελλείψεις. Όμως το έργο του Δημήτρη Φάμπα είναι τόσο πλούσιο που χρειάζονται και άλλες μελέτες για να αναδειχτεί ολόκληρο χωρίς να έχουν ασφαλώς την ίδια αφετηρία με την έρευνα του κ. Κολυδά. Σιγά σιγά έχει δημιουργηθεί βιβλιογραφία σχετική και να μην ξεχνάμε και τις δημοσιεύσεις του κ. Θωμά Ταμβάκου[1] στο ΠΟΛΥΤΟΝΟΝ[2] της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών σχετικά με την δισκογραφία του Δ.Φ. και της μουσικής του[3].
Τ.Β. Θα μου επιτρέψετε να μοιραστώ μαζί σας ένα προσωπικό βίωμα που με γεμίζει συγκίνηση: ως μαθήτρια κιθάρας θυμάμαι ότι ο πατέρας σας ήταν συχνά «παρών» στη διήγηση του δασκάλου μου Παναγιώτη Δεληγιάννη, ο οποίος, υπήρξε μαθητής του. Πιστεύετε ότι η μέθοδος διδασκαλίας ενός σπουδαίου δασκάλου, μεταλαμπαδεύεται από γενιά σε γενιά με τρόπο ώστε δύναται να επηρεάσει και όλους όσοι δεν υπήρξαν μαθητές του;
Εύα Φάμπα: Και μόνο από την ερώτηση καταλαβαίνει κανείς ότι και εσείς το πιστεύετε! Βεβαίως, νομίζω ότι ο Δημήτρης Φάμπας μετέφερε το δικό του πάθος για την κιθάρα και τη μουσική μαζί με πολλές γνώσεις, σε πολλές περιπτώσεις μετέφερε και την αυστηρότητα ως προς την τεχνική και την ερμηνεία των έργων στους δικούς του μαθητές και εκείνοι στους δικούς τους. Η επιμονή, η υπομονή και η γνώση, δημιούργησαν ένα εξαιρετικό κλίμα για τη διδασκαλία της κιθάρας μαζί με την αγάπη και το πάθος, καταφέρνουμε σήμερα παρά την κρίση να έχουμε σημαντικό αριθμό παιδιών που μαθαίνουν κιθάρα.
Τ.Β. Eίστε ένα βαθιά πολιτικοποιημένο άτομο. Πως βιώνετε τη σχέση μεταξύ «πολιτικής ταυτότητας» και «καλλιτεχνικής ιδιοσυγκρασίας»: ως μια σχέση μονόπλευρη, αμφίπλευρη, ή αντιθέτως, πρόκειται για δυο ασύμπτωτες;
Εύα Φάμπα: Θεωρώ ότι η πολιτικοποίησή μου αυτή με ολοκληρώνει σαν άνθρωπο και καλλιτέχνη. Από πολύ μικρή ηλικία οι έννοιες δικαιοσύνη, ισότητα, ελευθερία, διεκδίκηση, αγώνας, σεβασμός στον άνθρωπο μιλούσαν μέσα μου. Είμαι αποφασισμένη το πέρασμά μου από τον κόσμο να είναι συνδεδεμένο με πολύ όμορφα και ουσιαστικά πράγματα, με την αγάπη για τη ζωή και τον άνθρωπο, με τη συνεχή φιλειρηνική δράση και τον αγώνα για μια καλύτερη ζωή, χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και βέβαια με τη μουσική, την τέχνη, τη δημιουργία.
Η Εύα Φάμπα ερμηνεύει το έργο του Νίκου Αθανασάκη, "Εν Υάλω Αντανακλάσεις" (2ο μέρος )
Τ.Β. Προσφάτως, δημιουργήθηκε μεγάλη αναστάτωση λόγω της επιχειρούμενης κατάθεσης ενός νομοσχεδίου για τη διαβάθμιση των μουσικών σπουδών. Η ερώτησή μου έχει δυο σκέλη:
α. ποιες από τις προτάσεις του αποσυρθέντος νομοσχεδίου θεωρείτε ότι δεν πρέπει να περιληφθούν σε όποιο άλλο αντίστοιχο νομοσχέδιο προταθεί στο μέλλον;
Εύα Φάμπα: ΚΑΜΙΑ δεν πρέπει να περιληφθεί! Η δικιά μου αίσθηση επί του αποσυρθέντος τμήματος του νομοσχεδίου είναι ότι δυστυχώς δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα. Το Υπουργείο Παιδείας που παρουσίασε το συγκεκριμένο νομοσχέδιο και κατ΄ επέκταση η κυβέρνηση αυτή, δεν είχε και δυστυχώς δεν έχει (από ότι διαπίστωσα από συζήτηση που έκανα μαζί με συναδέλφους μουσικούς στο ΥΠ.Παιδείας, εκπροσωπώντας τον ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΥΛΛΟΓΟ-το κλαδικό σωματείο των επαγγελματιών μουσικών και καθηγητών μουσικής σε ωδεία) ενδιαφέρον για τη Μουσική Εκπαίδευση, τη διαβάθμιση των Ωδειακών Μουσικών Σπουδών κλπ. Το Υπουργείο Παιδείας επικεντρώνεται στο ότι: «έχω μουσικά σχολεία και έχω και μουσική στο Πανεπιστήμιο». Δεν το αφορά τίποτε άλλο! Kαι βέβαια αδιαφορεί για το ότι: 1) δεν υπάρχουν μουσικά σχολεία παντού 2) τα μουσικά σχολεία έχουν φοβερές ελλείψεις και στελεχώνονται με αναπληρωτές που αργούν να προσληφθούν, 3) στα μουσικά σχολεία δεν διδάσκονται όλα τα όργανα, 4) δεν αρκούν τα 6 χρόνια στα μουσικά σχολεία για να φτάσει ένα παιδί στο επίπεδο ανωτέρας που θα μπορούσε να μπει μετά στο Πανεπιστήμιο, 5) δεν υπάρχουν τμήματα για όλα τα όργανα στο Πανεπιστήμιο, 6) δεν αρκούν τα πανεπιστημιακά τμήματα για να καλύψουν τις ανάγκες που υπάρχουν σε απόφοιτους μουσικούς ερμηνευτές και καθηγητές και πάρα πολλά άλλα. Φυσικά δεν ενδιαφέρεται για τις Ωδειακές σπουδές, παρότι μόνο αυτές καλύπτουν (έως ένα σημείο) τις ανάγκες που υπήρχαν και υπάρχουν και αν τελικά χρειαστεί, η όποια διαβάθμιση σπουδών θα έχει «ταβάνι» το εξευτελιστικό «επίπεδο 5».
β. θα θέλατε να μας περιγράψετε συνοπτικά την πρότασή σας για τη διαβάθμιση των μουσικών σπουδών;
Εύα Φάμπα: Καιρός είναι το Κράτος να αναλάβει τις ευθύνες του. Πρέπει να δημιουργήσει τις κατάλληλες δομές, ώστε η μουσική εκπαίδευση να είναι προσβάσιμη σε όλους! Να παρέχεται εκπαίδευση δημόσια και δωρεάν, με ευθύνη του Υπουργείου Παιδείας μέχρι και την ανώτατη βαθμίδα, τη δημιουργία Ακαδημίας. Μόνο τότε θα μπορέσει να γίνει και διαβάθμιση των ήδη υπαρχόντων πτυχίων και διπλωμάτων. Έχω διαβάσει το εξαιρετικό δικό σας κείμενο και με βρίσκουν σύμφωνη πολλά σημεία που αφορούν στη διαβάθμιση τίτλων.
Τ.Β. Ποια είναι τα επικείμενα καλλιτεχνικά σας σχέδια;
Εύα Φάμπα: Καταρχήν οι συναυλίες μου στην Ελλάδα, που προσπαθώ να είναι πολλές ακόμη και σε μέρη όχι και τόσο γνωστά. Μέσα στο καλοκαίρι είμαι προσκεκλημένη σε ένα όμορφο πολυδιαφημισμένο φεστιβάλ στο Ηνωμένο Βασίλειο το Helly’s Guitar Festival στην Κορνουάλη. Και επειδή είναι η πρώτη φορά που θα παίξω εκεί, προετοιμάζω ένα ενδιαφέρον πρόγραμμα με πολλές πινελιές από Ελλάδα, με τίτλο: «Με το γαλάζιο τ’ ουρανού και το χρυσό του ήλιου». Έχω αρκετά πράγματα που πρέπει να δρομολογήσω και ένα πολύ ενδιαφέρον ρεπερτόριο που δεν έχω παρουσιάσει. Όμως δεν είναι ακόμη η κατάλληλη στιγμή για να μιλήσω για αυτά. Επίσης τον τελευταίο καιρό ασχολούμαι και με την σύνθεση μουσικής και μελοποίησης ποιημάτων, οπότε υπάρχουν σχέδια και για τη μουσική μου, πολύ πιθανόν και ηχογράφησή της επίσημη!!! Είμαι πολύ χαρούμενη που συνεργάζομαι σε αυτό τον τομέα με το ζωγράφο- ποιητή Τάκη Βαρελά, τον εξαιρετικό ποιητή Γιώργο Μπίμη και τη μοναδική λογοτέχνη Μαριάνθη Αλειφεροπούλου-Χαλβατζή.
Η Εύα Φάμπα και η Αμαλία Κουντούρη ερμηνεύουν το έργο “Paçoca” του Celso Machado
Τ.Β. Θα θέλατε να αναφέρετε κάτι που κρίνετε ως σημαντικό και δεν σας έδωσα την ευκαιρία;
Εύα Φάμπα: Τον τελευταίο καιρό βλέπω μια συνεχή επανάληψη στο ρεπερτόριο των νέων κιθαριστών και σπουδαστών, έργων που υπάρχουν σε κάποιες Ελληνικές εκδόσεις, ενώ απουσιάζουν άλλα σπουδαία έργα- προφανώς γιατί δεν είναι ενταγμένα σε μια ενιαία έκδοση, σε κάποιο βιβλίο. Αυτή η αίσθηση της έλλειψης εξαιρετικού υλικού με είχε «αναγκάσει» και παλιότερα να δραστηριοποιηθώ στις εκδόσεις έργων για κιθάρα και σήμερα να χαίρομαι το γεγονός: ότι έδωσα στη δημοσιότητα και στον κόσμο της κιθάρας ολοκληρωμένο το συνθετικό έργο του πατέρα μου (εκδόσεις MEL BAY, Lathkill Music Publishers, Balkanota, Φιλ. Νάκας, Νικολαίδης-Orpheus) και ότι έκανα εκδόσεις πολλών νέων έργων για κιθάρα ταλαντούχων συνθετών και δικών μου έργων σε συνεργασία με τις εκδόσεις Les Productions D’Oz, Balkanota και Λιόλιος. Επίσης, ασχολούμαι και πάλι σοβαρά με την περίπτωση κάποιων καινούργιων εκδόσεων.
Τέλος, ανακοινώνω επισήμως από τώρα τον 3ο Διεθνή διαγωνισμό Κιθάρας «Δημήτρης Φάμπας» για το 2021-22 και ελπίζω σε συμμετοχές που θα μας γεμίσουν χαρά και ενθουσιασμό!
Τίνα Βαρουχάκη
varouchaki.tar@gmail.com
Ιούνιος 2019
Επιλογή εικόνων και τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου
[1] Για την ενασχόληση του μουσικογράφου, ερευνητή και κριτικού της μουσικής, Θωμά Ταμβάκου με τη ζωή και το έργο του Δημήτρη Φάμπα, ενδεικτικά αναφέρουμε: Tαμβάκος, Θ. (2015) «"Δημήτρης Φάμπας, Μνήμης Εγκώμιον. Η ζωή και το έργο του ", διαδικτυακό περιοδικό www.tar.gr, Aνακτήθηκε, 22/05/2019, από http://www.tar.gr/content/content.php?id=4864
[2] Βλ Σχετικά: Ταμβάκος, Θ κ.ά., (2016), Αφιέρωμα στον Δημήτρη Φάμπα, Moυσικής Πολύτονον, Μάϊος -Ιούνιος 2016, τ. 76, ανακτήθηκε 22/09.2019 από http://www.eem.org.gr/sites/default/files/20160509773877.pdf
[3] Επίσης στο πλαίσιο του 1ου Διεθνούς Φεστιβάλ Δημήτρης Φάμπας, (Πολυχώρος Άννα-Μαρία Καλουτά, 9-10 Aπριλίου 2016) ο κ. Θωμάς Ταμβάκος, είχε δώσει διάλεξη με τίτλο: "Η παρουσία του Δ. Φάμπα στη δισκογραφία, τον κινηματογράφο, το θέατρο και τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα".
_1.jpg)
