"Το TaR δεν είναι δυνατόν να μείνει αδιάφορο στο γεγονός ότι ενώ γίνεται μία μεγάλη συζήτηση για το μέλλον της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, ελάχιστοι φαίνεται να ασχολούνται με το εάν και πώς θα υπάρξει ξανά το μοναδικό πρόγραμμα που επί δεκαετίες μετέδιδε πρόγραμμα έντεχνης μουσικής στην χώρα μας, στα πρότυπα όλων των προοδευμένων χωρών της Δύσης: Το Τρίτο Πρόγραμμα.
Από την άλλη είναι γνωστό πως το Τρίτο είχε πάψει προ πολλού να είναι πρόγραμμα αμιγώς έντεχνης μουσικής και πολλές φορές φλερτάριζε - άνευ λόγου και αιτίας - με άλλα ιδιαίτερα αξιόλογα ραδιοφωνικά κανάλια όπως π.χ. το "Κόσμος". Η όλη αναστάτωση που προκάλεσε η γνωστών προθέσεων διάλυση της ΕΡΤ, δίνει την αφορμή και την ευκαιρία για μια συζήτηση περί της αναγκαίας ύπαρξης, αλλά και του περιεχομένου του Τρίτου. Ενός ραδιοφωνικού προγράμματος για την έντεχνη δυτική μουσική κυρίως , στο οποίο κατά τη γνώμη μας ο Μάνος Χατζιδάκις έδωσε σε μεγάλο ποσοστό την σωστή ταυτότητα ώστε να γίνει σύγχρονό, ελκυστικό αλλά και εντός των στόχων του. (Γιατί τελικά ποιος χρειάζεται ένα ακόμα γιαλαντζί "ποιοτικό ραδιόφωνο";)
Το TaR θα φιλοξενήσει ενυπόγραφες προτάσεις ή άρθρα σχετικά με το θέμα. Τα κείμενα σαφώς και θα αξιολογούνται για τη σοβαρότητά τους πριν δημοσιευτούν, όμως δεν είναι απόψεις του TaR. Ο στόχος μας είναι να ανοίξει, στο χώρο των μουσικόφιλων και των μουσικών, ένας γόνιμος διάλογος για το μέλλον του πολιτιστικού ραδιοφώνου στην Ελλάδα και του Τρίτου ειδικότερα.
Για το TaR:
Νότης Μαυρουδής & Κώστας Γρηγορέας
ΘΑ ΥΠΑΡΞΕΙ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ ΚΛΑΣΣΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ;
Πριν από τρεις μήνες (11.6.2013) με την αιφνιδιαστική κατάργηση της ΕΡΤ/ΕΡΑ, ο κόσμος της μουσικής στην Ελλάδα υπέστη πλήγμα που η πάροδος του χρόνου χωρίς κάποιο ενδεχόμενο λύσης δείχνει ότι ίσως εξελιχθεί σε χρόνια παθογένεια. Η κατάργηση των πολύτιμων για τον πολιτισμό μας Μουσικών Συνόλων της ΕΡΤ, ιδιαίτερα των ιστορικών Εθνικής Συμφωνικής της Ορχήστρας (πρώην Συμφωνικής του ΕΙΡ) και της Χορωδίας της, είχε ως αποτέλεσμα ένας μεγάλος αριθμός μουσικών (εκτελεστών, αρχιμουσικών, μονωδών, φωνητικών και άλλων σολιστών, αλλά και ηχοληπτών, «κάμεραμεν» και άλλου τεχνικού προσωπικού) να μείνει ξαφνικά χωρίς δουλειά.
Παράλληλα όμως, μαζί με την κατάργηση και όλων των ραδιοφωνικών συχνοτήτων του μεγαλύτερου δημόσιου/κρατικού ραδιοφωνικού φορέα της χώρας, «παύθηκε» και το μοναδικό ραδιοφωνικό κανάλι μετάδοσης κλασσικής μουσικής στην Ελλάδα, το «Τρίτο Πρόγραμμα», η ΕΡΑ 3 –που το 2014 θα συμπλήρωνε εξήντα χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας, με προσφορά πλουσιότατη και μοναδική στο μουσικό γίγνεσθαι της χώρας[1]. Kαι εδώ δυστυχώς, ένας σημαντικός αριθμός αξιόλογων και καταρτισμένων μουσικοπαραγωγών και άλλων συντελεστών μένει αιφνιδιαστικά «στον αέρα»[2]!
Δυστυχώς, όπως δείχνουν τα πράγματα, η ενέργεια αυτή διακοπής της ΕΡΤ/ΕΡΑ έγινε με τον συνήθη τρόπο με τον οποίο λαμβάνονται τόσο σοβαρές αποφάσεις στη χώρα μας: δηλαδή, χωρίς να έχει εκπονηθεί ένα εναλλακτικό σχέδιο λειτουργίας (στη συγκεκριμένη περίπτωση λειτουργίας της ραδιοφωνίας-τηλεόρασης), έτσι ώστε να μην υπάρξει το απίστευτο «κενό αέρος» που έχει δημιουργηθεί εδώ και τρεις μήνες, χωρίς δυστυχώς να μπορεί να εξευρεθεί κάποια λύση. Διότι βέβαια δεν μπορεί να αποτελεί «πλατφόρμα» διαπραγμάτευσης για επίλυση του προβλήματος η εκκένωση ή όχι του ραδιομεγάρου ή ο φόβος για ενδεχόμενες φθορές στα μηχανήματα και τα πολύτιμα αρχεία του (καθένας μπορεί να υποθέσει ότι οι έγκλειστοι στην ΕΡΤ/ΕΡΑ θα φροντίσουν πρώτιστα για την ασφάλειά τους). Το πρόβλημα έγκειται στο ότι δεν υπάρχουν στην ουσία υφιστάμενες προϋποθέσεις για την σοβαρή λειτουργία ραδιοφωνικού σταθμού σε κάποιο άλλο χώρο (και, στην περίπτωσή μας, υπεύθυνου ραδιοφωνικού σταθμού μετάδοσης κλασσικής μουσικής, με όλες τις σχετικές αυξημένες προϋποθέσεις μιας τέτοιας λειτουργίας).
Άρα, δυστυχώς η χώρα μας πιάνεται για μια ακόμη φορά «αδιάβαστη» και απροετοίμαστη για διαχείριση έκτακτων συνθηκών όπως η παρούσα. Επειδή όμως αρκετό μελάνι χύθηκε σε συλλογισμούς και προβληματισμούς, θα πρέπει να ληφθεί απαραίτητα κάποιο μέτρο, κάποια μέριμνα για να ξεκινήσει τουλάχιστον η αποκλιμάκωση. Το προσεχές διάστημα θα διαφανεί αν υπάρχουν τέτοιες προϋποθέσεις για επανεκκίνηση με πρωτοβουλία της Πολιτείας λειτουργίας κρατικού/δημόσιου ραδιοφώνου μετάδοσης κλασσικής μουσικής. ‘Η, μήπως, έχει φτάσει ο καιρός για ανάληψη πρωτοβουλιών για ίδρυση σχετικού ιδιωτικού ραδιοφωνικού σταθμού; Υπάρχουν άραγε οικονομικές «δυνάμεις» που θα αναλάμβαναν τη χρηματοδότηση ενός τέτοιου εγχειρήματος; Γιατί «δυνάμεις» που θα συνέβαλαν στην οργάνωση και λειτουργία του υπάρχουν! Απλά, συντονισμός και αυταπάρνηση χρειάζονται. Ελπίζουμε ότι τέτοιες ποιοτικές αξίες δεν έχουν χαθεί ακόμα …
Αλέξιος Σαββίδης
asavv@otenet.gr
Σεπτέμβριος 2013
[1] Βλ. σχετικά Α. Σαββίδης, «Το Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ», στα Δοκίμια κλασσικής μουσικής παιδείας, 2η έκδ., Αθήνα, Παπαζήσης, 2013, σ. 28-32.
[2] Πρβλ. Α. Σαββίδης, «Ξαφνικός θάνατος της κλασσικής μουσικής στην Ελλάδα;», εφημ. ΑΥΓΗ 10-7-2013, σ. 32.