14o ΔΙΕΘΝΕΣ ΜΟΥΣΙΚΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΙΓΙΝΑΣ
Απολογισμός
Όταν ένας θεσμός έχει αδιαμφισβήτητο κύρος και μακρά ιστορία, τότε δύσκολα αποδομείται. Τέτοια περίπτωση αποτελεί το Διεθνές Μουσικό Φεστιβάλ Αίγινας, του οποίου προσφάτως ολοκληρώθηκε η 14η διοργάνωση.
Η Ιδρύτρια και Καλλιτεχνική Διευθύντρια, Ντόρα Μπακοπούλου, διεθνώς γνωστή ως σολίστ πιάνου, στο δελτίο τύπου αποτυπώνει περίτρανα όλη την αγωνία για τη βιωσιμότητα του αξιόλογου αυτού θεσμού:
«Σαν όνειρο μου φαίνεται, που γίνεται και φέτος το φεστιβάλ! Υπήρξαν υπερβολικά δύσκολες οικονομικές συνθήκες, γενικώς, συν κάποια δική μου δικαιολογημένη απαισιοδοξία και είχα αποφασίσει τη ματαίωσή του. Όμως οι καλλιτέχνες αντέδρασαν έντονα! Με περιστοίχισαν λέγοντάς μου: ‘Μην το ματαιώσεις, Ντόρα ! Θα είναι μεγάλο κρίμα!’
Είδα στα μάτια τους πραγματική αγάπη και πίστη, ότι αυτό πού κάνουμε είναι κάτι εξαιρετικό και πού σπανίζει, και πώς πρέπει πάση θυσία να το σώσουμε! Κι αυτό αποφάσισα να κάνω: να το σώσουμε!. Ευχαριστώ τούς λίγους, μα θαυμάσιους φίλους, πού για άλλη μια φορά με στήριξαν οικονομικά, καθώς και το Υπουργείο Πολιτισμού για την αναπάντεχη συνεισφορά του, την Ιερά Μητρόπολη Ύδρας-Σπετσών-Αιγίνης, όπως και τον Δήμο Αίγινας.
Ευχαριστώ τους συναδέλφους μου για την αγάπη και την ψυχική στήριξη. Η παρέμβασή τους υπήρξε αποφασιστική! Τούς εύχομαι μεγάλη επιτυχία και δικαίωση. Ευχαριστώ το Αιγινίτικο κοινό (κι όχι μόνο) πού πάντα μας ακολουθεί με ενθουσιασμό.»
Στο ίδιο κείμενο, γνωστοποιούνταν και κάποιοι αξιοσημείωτοι ποσοτικοί δείκτες. Παραθέτουμε χαρακτηριστικά: «Το Μουσικό Φεστιβάλ Αίγινας έχει φιλοξενήσει, στις 13 προηγούμενες διοργανώσεις του, 93 Μουσικές Βραδιές με περισσότερους από 460 ερμηνευτές, δημιουργώντας τη δική του παράδοση και διαδρομή». Αυτοί οι ποσοτικοί δείκτες είναι ενδεικτικοί της μακράς ιστορίας του Φεστιβάλ, καθώς και της αδιαμφισβήτητης καλλιτεχνικής προσφοράς του. Ακόμη σημαντικότεροι, είναι οι ποιοτικοί δείκτες. Όσοι παρακολουθούν εδώ και χρόνια τις συναυλίες αυτού του Φεστιβάλ, γνωρίζουν καλά ότι πάντοτε επιλέγονται εξαιρετικοί μουσικοί.
Όμως παρά το γεγονός ότι το Φεστιβάλ πληρούσε όλες τις προϋποθέσεις για να προσελκύσει ένα ευρύ ηλικιακά κοινό (αξιόλογοι σολίστ, ενδιαφέρον πρόγραμμα συναυλιών, πανέμορφος και κοντινός στην Αθήνα τουριστικός προορισμός) εντούτοις, προσέλκυσε ένα πολύ αξιόλογο μεν, αλλά όχι νεανικό κοινό.
Τόσο η αυλή του Ιερού Ναού του Σωτήρος, όπου πραγματοποιήθηκαν οι περισσότερες συναυλίες, όσο και ο άκρως γοητευτικός χώρος του Μικρού Θεάτρου Ι. Μολφέση στην Παχειοράχη, κατακλείστηκαν από ένα ώριμο κοινό με τη διττή σημασία του όρου. Ένα κοινό με φινέτσα και απλότητα, χωρίς ίχνος κιτς αισθητικής. Ένα κοινό που απέδειξε περίτρανα ότι όχι απλώς σέβεται τους μουσικούς κάνοντας ησυχία, αλλά κάτι πολύ περισσότερο: είναι σε θέση να ακούει την ιερή μουσική της παύσης.
Με λύπη διαπίστωσα ότι από αυτό το κοινό μειοψηφούσε η-κατά ένα μεγάλο ποσοστό της-ωραιοπαθής γενιά μου.
Είναι γεγονός ότι η μουσική που ηχεί συνήθως στα κομμωτήρια, τα «νυχάδικα» και τα ινστιτούτα αισθητικής, ουδεμία σχέση έχει με την αισθητική των έργων που απολαύσαμε στο πλαίσιο του 14ου Διεθνούς Μουσικού Φεστιβάλ Αίγινας.
Αντιστοίχως υψηλής αισθητικής και ένα άξιο αναφοράς προσωπικό βίωμα: η σπάνιας ευαισθησίας συμπεριφορά μιας ευγενέστατης κυρίας, η οποία χωρίς να με γνωρίζει, παρόλα αυτά προθυμοποιήθηκε να με μεταφέρει με το αυτοκίνητό της από την Παχειοράχη, στην πόλη. Όταν από συστολή αρνήθηκα, με εντυπωσίασε το ειλικρινές ενδιαφέρον της αν βρήκα ταξί… Δίχως αμφιβολία, πρόκειται για συμπεριφορά που δεν συνάδει με τις επιταγές του σύγχρονου life style και άρα δεν χαρακτηρίζει τη γενιά μου. Συνάδει όμως με τις Αξίες μιας άλλης αξιέπαινης και κατά κανόνα πιο καλλιεργημένης γενιάς.
Είναι κρίμα που από μια τόσο εξαιρετική διοργάνωση μειοψηφούσαν οι νέοι άνθρωποι.
Μειοψηφούσαν οι νέοι γονείς, οι οποίοι προσφέροντας στα παιδιά τους μια τέτοια ενδιαφέρουσα εμπειρία, θα μπορούσαν να τους δώσουν το έναυσμα να ξεκινήσουν ένα μουσικό όργανο. Αλήθεια, πώς θα δώσουν τα κατάλληλα ερεθίσματα στα παιδιά τους, ώστε να εκφράσουν την επιθυμία να μάθουν μουσική;
Μειοψηφούσαν οι έφηβοι, οι οποίοι από ένα τέτοιο βίωμα, θα μπορούσαν να παρακινηθούν ώστε να ξεκινήσουν ξανά τα μαθήματα μουσικής που κάποτε παράτησαν υπό την πίεση άλλων εξωσχολικών δραστηριοτήτων.
Αλήθεια, πώς θα τους βοηθήσουμε να ξεκολλήσουν από τις οθόνες και να γνωρίσουν μια μουσική κουλτούρα διαφορετική από την κυρίαρχη;
Μειοψηφούσαν οι φοιτητές (προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί). Αλήθεια, οι φοιτητές των Τμημάτων Μουσικών Σπουδών πώς θα κατορθώσουν να επίστανται της επιστήμης τους, εάν παράλληλα με τη μελέτη τους (μουσική και ακαδημαϊκή) δεν έχουν πλούσια βιωματική εμπειρία από συναυλίες μουσικής δωματίου και συμφωνικής μουσικής;
Μειοψηφούσαν οι πτυχιούχοι και διπλωματούχοι ωδείων, ήτοι οι εκκολαπτόμενοι σολίστ, πολλοί εκ των οποίων συμμετέχουν όλη τη χρονιά σε μουσικούς διαγωνισμούς εντός και εκτός συνόρων. Αλήθεια, με ποιες προσλαμβάνουσες παραστάσεις θα καλλιεργήσουν την δική τους προσωπική ερμηνευτική προσέγγιση;
Μειοψηφούσαν οι νέοι εκπαιδευτικοί της μουσικής, που έχουν υποχρέωση στον εαυτό τους και το λειτούργημα που επιτελούν να παρακολουθούν συστηματικά τα μουσικά δρώμενα. Αλήθεια, πώς θα διδάξουν στους μαθητές τους καινοτόμες ερμηνευτικές προσεγγίσεις μουσικών έργων και πώς θα κάνουν επιτυχημένες διασκευές, εάν οι ίδιοι δεν έχουν μια σε βάθος και εύρος μουσική καλλιέργεια;
Όλοι όσοι απουσίασαν, ειλικρινά έχασαν…
Έχασαν την ευκαιρία να βιώσουν την ατμόσφαιρα του μουσικού Ιμπρεσιονισμού, που πρόσφεραν στις 7 Αυγούστου η μεσόφωνος Θεοδώρα Μπάκα, η σολίστ φλάουτου, Ναταλία Γεράκη και οι σολίστ πιάνου, Νικόλας Τσαλίκης και Διονύσης Μαλλούχος.
Οι σολίστ[1]: Διονύσης Μαλλούχος, Νικόλας Τσαλίκης, Ναταλία Γεράκη, Θεοδώρα Μπάκα
Έχασαν την ευκαιρία να απολαύσουν δυο υπέροχες βραδιές μουσικής δωματίου για πιάνο, βιολί και βιολοντσέλο. Η πρώτη, πραγματοποιήθηκε στις 8 Αυγούστου με έργα Σούμπερτ, Γκλαζουνόφ, Ραχμάνινοφ, Τσαϊκόφσκι, από τους μουσικούς: Βικτωρία Κιαζίμη (πιάνο), Χριστόφορο Μιρόσνικοφ (βιολοντσέλο) και Γιώργο Καρτελιά (βιολί).
Η δεύτερη, ακολούθησε την ακριβώς επόμενη μέρα, όπου το κοινό είχε την ευκαιρία να απολαύσει τη σονάτα για βιολοντσέλο και πιάνο σε μι ελάσσονα, op.38 του Μπράμς, καθώς και το πιάνο τρίο σε σι ύφεση μείζονα, op. 97 του Μπετόβεν με τους σολίστ Ντόρα Μπακοπούλου στο πιάνο, Χριστόφορο Μιρόσνικοφ (βιολοντσέλο) και Γιώργο Καρτελιά (βιολί).
Οι σολίστ: Βικτωρία Κιαζίμη, Χριστόφορος Μιρόσνικοφ, Γιώργος Καρτελιάς
Οι σολίστ: Ντόρα Μπακοπούλου, Χριστόφορος Μιρόσνικοφ, Γιώργος Καρτελιάς
Έχασαν τη σπάνια ευκαιρία να αφουγκραστούν το συνδυασμό της λόγιας μουσικής των ημερών, με τη jazz αισθητική που πρόσφερε στις 10 Αυγούστου το Τρίο “Spiral”, Σπύρος Μάνεσης (πιάνο), Αρίων Γυφτάκης (κοντραμπάσο), Αναστάσης Γιούλιαρης (τύμπανα).
Έχασαν την ευκαιρία να ταξιδέψουν στη γεμάτη λυρισμό βραδιά των τραγουδιών λόγιας μουσικής στις 13 Αυγούστου με τη μεσόφωνο Έλενα Μαραγκού, τον βαρύτονο Μάριο Σαραντίδη και την πιανίστα Ευτυχία Βενιωτά.
Έχασαν την ευκαιρία να απολαύσουν αγαπημένα τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι, αλλά και του R. Schumann στις 16 Αυγούστου ερμηνευμένα από τον Βαρύτονο Τάση Χριστογιαννόπουλου, συνοδεία της Ντόρας Μπακοπούλου στο πιάνο.
Οι σολίστ: Ντόρα Μπακοπούλου και Τάσης Χριστογιαννόπουλος
Έχασαν την ευκαιρία να χαρούν τον σπάνιο συνδυασμό μιας ποικιλίας συνθετών διαφορετικών αισθητικών αποχρώσεων κυρίως του 20ου αιώνα, από Chick Corea και Beatles, ως την εκπληκτική σονάτα του Ραχμάνινοφ για τσέλο και πιάνο, στις 17 Αυγούστου, με τους σολίστ Μάνο Κιτσικόπουλο (πιάνο) Χριστίνα Μπαζίλη (βιολοντσέλο) και Τζένια Μανουσάκη (πιάνο).
Έχασαν την ευκαιρία να περιδιαβούν "Στον Κήπο της Γαλλικής Μελωδίας" στις 23 Αυγούστου, με την υψίφωνο Τζένη Δριβάλα, τον τενόρο Philippe Forget και τους σολίστ πιάνου, Μαριλένα Λιακοπούλου και Δημήτρη Καραμανώλη.
Οι σολίστ: Τζένη Δριβάλα, Μαριλένα Λιακοπούλου, Philippe Forget και Δημήτρης Καραμανώλης
Έχασαν την ευκαιρία να ακούσουν έναν πολύ σπάνιο συνδυασμό μουσικών οργάνων: ακορντεόν (με σολίστ τον Παναγιώτη Ανδρέογλου) και βιολοντσέλο (με σολίστ τον Κωστή Θέο) στις 24 Αυγούστου. Το κοινό της συναυλίας απόλαυσε ενδιαφέρουσες μεταγραφές έργων κυρίως μπαρόκ, αλλά και σύγχρονης μουσικής, είτε για σόλο ακορντεόν, είτε για σόλο βιολοντσέλο, είτε για την αξιοθαύμαστη συνήχησή τους, η οποία σε ορισμένα έργα διανθίστηκε με τις γεμάτες λυρισμό ερμηνείες της Βασιλείας Γκιγιοτώ.
Έχασαν την ευκαιρία να θαυμάσουν εξαιρετικά μουσικά ταλέντα νέων!
Tον πιανίστα Daniele Pilkington Scimone (16 ετών), τον βιολονίστα, Χριστόφορο Πετρίδη (15 ετών) και την τσελίστα, Μαρία-Έλλη Πετρίδου (13 ετών).
Έχασαν την ευκαιρία να απολαύσουν "Το τραγούδι της θάλασσας» όπως γράφει και ο οικουμενικός μας ποιητής Γιάννης Ρίτσος, στο «Εμβατήριο του Ωκεανού». «Η θάλασσα… ένα τραγούδι που δεν έχει τέλος», στις 31 Αυγούστου, συνόδευε τα κρουστά, το φλάουτο και το σαξόφωνο του Ντέιβιντ Λίντς. Στην παραλία της Αύρας, υπό τον παφλασμό των κυμάτων, κρουστά και πνευστά μπερδεύονταν γλυκά με το πιάνο του Τάκη Φαραζή. Τους συνόδευαν με τις εξαίσιες, αγαπημένες φωνές τους, δυο ερμηνεύτριες που δεν χρειάζονται συστάσεις: η Μαρία Φαραντούρη και η Έλλη Πασπαλά.
Το 14ο Διεθνές Μουσικό Φεστιβάλ Αίγινας έδυσε στις 31 Αυγούστου, μαζί με το υπέροχο ηλιοβασίλεμα στην Παραλία της Αύρας.
Αξίζει να πάει κανείς στην Αίγινα ΜΟΝΟ και ΜΟΝΟ γι΄αυτές τις συναυλίες. Γιατί κάθε συναυλία του, δικαιώνει περίτρανα τον στίχο του Διονυσίου Σολωμού, που αποτέλεσε το μότο της φετινής διοργάνωσης: είναι μια «Νύχτα γιομάτη θάματα, νύχτα σπαρμένη μάγια…»
Τίνα Βαρουχάκη
varouchaki.tar@gmail.com
Σεπτέμβριος 2019
[1] Πηγή Φωτογραφιών από Συναυλίες: Iστοσελίδα Μουσικού Φεστιβάλ Αίγινας στο Facebook, Aegina International Music Festival/ανακτήθηκε, 04-09-2019.
Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου
