ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Στην Τίνα Βαρουχάκη
Είναι μόλις 23 ετών και φοιτητής Τμήματος Μουσικών Σπουδών. Ο Βασίλης Κανελλόπουλος, παρότι κλασικός κιθαριστής, έχει πάθος με την παραδοσιακή μουσική. Αποτέλεσμα βιωμάτων, όπως ομολογεί ο ίδιος, αναφέροντας ότι πάντοτε στο σπίτι του ακουγόταν δημοτική, λαϊκή και ρεμπέτικη μουσική. Ο πατέρας του, είναι παρών στη διήγησή του, από την οποία καθίσταται σαφές το πόσο τον επηρέασε και τον ώθησε να ασχοληθεί με τη μουσική.
Όνειρό του, είναι η διάδοση της ελληνικής μουσικής εντός και εκτός συνόρων. Σε πλήρη συμφωνία με το «όνειρο» αυτό και η πρωτοβουλία του νεαρού μουσικού να ερμηνεύσει αποκλειστικά έργα Ελλήνων συνθετών στο πλαίσιο ατομικού του ρεσιτάλ στο ωδείο «Φ. Νάκας». Ειδικότερα, ακούστηκαν έργα των συνθετών: Μιχάλη Αρχοντίδη: “Ποντιακή σουίτα”, Kώστα Γρηγορέα:“3 Simple Greek Studies”, “Preveza”, “Aegean Sketches”, Δημήτρη Καθαρόπουλου: “Waltz No 2” και “Waltz No 3”, Δημήτρη Νάνου: “A new beginning,” Nίκου Πιπέρη: “Romance”, “The dance of memories”, “Melancolia”, Kώστα Τσιλίδη: “Βαλς”, “Διάλογος”, “Scherzo – Aποχαιρετισμός”. Eπισης, ο Βασίλης Κανελλόπουλος, διασκεύασε και ερμήνευσε δυο παραδοσιακά έργα: «Ταξίμι» και «ο Γέρος».
Όχημα για τη διάδοση της ελληνικής μουσικής, στην περίπτωση του νεαρού μουσικού, δεν είναι μόνο η κλασική κιθάρα, αλλά και το λαούτο. Με εντυπωσίασε η πρωτοβουλία του να συγκεράσει την κλασική με την παραδοσιακή μουσική. Αποτέλεσμα; «τζιβαέρι» από κλασική κιθάρα, “Asturias” από λαούτο. Δεν είναι πρωτότυπο;
«Θέλω η ελληνική μουσική να ακουστεί προς τα έξω, είτε με το λαούτο, είτε με την κιθάρα. Να προωθήσω την Ελληνική μουσική και τους Έλληνες συνθέτες!»
* * * * * * * * *
T.B. Είστε φοιτητής Τμήματος Μουσικών Σπουδών και διπλωματούχος κλασικής κιθάρας. Η εμπειρία των σπουδών μουσικολογίας, νομίζετε ότι σας επηρέασε ως μουσικό;
Β.Κ. Πάντοτε ό,τι σπουδάζεις σε εμπλουτίζει. Είναι γεγονός ότι η μουσικολογία είναι ένα αντικείμενο αμιγώς θεωρητικό, το οποίο δεν έχει εξειδίκευση σε μουσικά όργανα. Ωστόσο, με έχει βοηθήσει τόσο από άποψη γνώσεων, όσο και στην κιθάρα. Πάντα οι σπουδές, σου δίνουν πράγματα, ποτέ δεν έχεις να χάσεις.
T.B. Eιδικεύεστε στη Βυζαντινή Μουσικολογία. Θα θέλατε να μας μιλήσετε περισσότερο γι΄αυτή την ενδιαφέρουσα επιλογή; Ακούγεται δύσκολη, δεν είναι;
B.K. Δύσκολη, βέβαια! Όμως, ήθελα να κάνω κάτι διαφορετικό από το συνηθισμένο. Eκτός από την κλασική μουσική (που ξεκίνησα από μικρός) τα ακούσματά μου, επίσης από παιδί, ήταν τα ρεμπέτικα, τα λαϊκά και τα δημοτικά. Ήθελα να ασχοληθώ με αυτή τη μουσική του Βυζαντίου και ιδιαίτερα την Ανατολική μουσική, γιατί όλα αυτά τα είδη είναι συγγενικά, ανήκουν στην ίδια οικογένεια. Το να αρχίσω Βυζαντινή μουσική, δεν ήταν τυχαία επιλογή. Έμαθα πολλά καινούργια πράγματα, τα οποία βοήθησαν ευρύτερα τη μουσική μου ανάπτυξη.
Τ.Β. Πώς συνδέεται η Βυζαντινή μουσική με το λαϊκό τραγούδι;
B.K. Έχει συγγένεια με το Δημοτικό τραγούδι, οι δρόμοι, οι ήχοι-που λέμε και στη Βυζαντινή- όλα έχουν περάσει στη λαϊκή παράδοση, στη δημοτική παράδοση. Μάλιστα, πολλοί ψάλτες, κάνανε αμανέδες, τραγουδούσαν λαϊκά τραγούδια, δημοτικά. Είναι συγγενικά μεταξύ τους όλα αυτά τα στοιχεία, τα θεωρητικά. Πρόκειται για τροπικές μουσικές.
T.B. Eκτός από κλασική κιθάρα, ερμηνεύετε και στεριανό λαούτο. Θα θέλατε να μας μιλήσετε γι΄αυτή την ενασχόλησή σας και γενικότερα για τη σχέση σας με την παραδοσιακή μουσική;
B.K. Πάντα η λαϊκή μουσική με γοήτευε. Από μικρός θυμάμαι, όταν με πήγε ο πατέρας μου στο ωδείο, ήθελα να μάθω μπουζούκι! Αλλά τελικά, ο πατέρας μου, με έγραψε στην τάξη της κιθάρας. Μετά από τόσα χρόνια, εξακολουθώ να ασχολούμαι και με το λαϊκό τραγούδι. Πάντα είχα τα ερεθίσματα, ποτέ δεν σταμάτησε αυτό. Παρότι ασχολούμουν με τη κλασική μουσική, πάντα άκουγα λαϊκή και δημοτική μουσική. Έτσι, όταν άκουσα (από τον πατέρα μου) τον Ρος Ντέιλι (Ross Daly) σε ένα cd, ο οποίος παίζει κρητικό και πολίτικο λαούτο, με γοήτευσε πολύ! Τότε, είπα στο πατέρα μου: “θέλω να αρχίσω λαούτο». Αυτός ο ήχος της Ανατολής με έκανε να ασχοληθώ με αυτό. Και έτσι, μετά από τόσα χρόνια, επανήλθα στην ενασχόληση με τη λαϊκή και την παραδοσιακή μουσική.
Τ.Β. Έχετε κάποια πιστοποίηση, έχετε ολοκληρώσει τον κύκλο σπουδών;
B.K. Όχι, δεν υπάρχει πιστοποίηση στα παραδοσιακά όργανα. Είναι άτυπα από το Κράτος. Έχω κάνει κάποια μαθήματα με καθηγητές και συνεχίζω… Υπάρχουν τεχνικές, ρεπερτόριο… ποτέ δεν τελειώνει η γνώση. Είναι ατελείωτο το ρεπερτόριο και εκεί.
Τ.Β. Πόσα χρόνια πρέπει να κάνεις;
B.K. Θέλει πολλά χρόνια, γιατί έχει να κάνει με βιωματική μουσική. Βέβαια και η κλασική μουσική είναι βιωματική, αλλά η παραδοσιακή, απαιτεί λιγότερη γνώση και πιο πολύ βίωμα. Απαιτείται να παίζεις με μουσικούς σε πανηγύρια, σε γλέντια κτλ Όσο πιο πολύ παίζεις, τόσο περισσότερο αποκτάς βίωμα με το όργανο και την παράδοση. Έτσι, γίνεσαι όλο και πιο πολύ έμπειρος σε αυτό και εξειδικεύεσαι.
T.B. Έχει κοινά στοιχεία η κλασική κιθάρα με το λαούτο;
B.K. Το κοινό στοιχείο είναι ότι πρόκειται για έγχορδα. Επειδή ήξερα κλασική κιθάρα, αυτή η γνώση με βοήθησε πολύ στο λαούτο. Όμως η αντίληψη των δυο μουσικών οργάνων, είναι εντελώς διαφορετική, δεν έχουν καμία σχέση. Από μια πλευρά, η τεχνική με βοήθησε. Από την άλλη, άμα δεν έχεις βιώματα και ακούσματα δεν μπορείς να παίξεις παραδοσιακή μουσική.
T.B. Όταν λέτε βιώματα;
Β.Κ. Εννοώ τα ακούσματα. Για παράδειγμα, η μητέρα μου, έκανε επτά χρόνια πιάνο. Ο πατέρας μου τραγούδαγε και έτσι αυτά τα ακούσματα με επηρέασαν. Επίσης όταν πήγαινα στο δάσκαλό μου, στο Βασίλη Καναρά, του ζητούσα να μου βάζει ρεμπέτικα, γιατί είχα από μικρός αυτά τα ακούσματα και έτσι με επηρέασαν.
T.B. Στη συναυλία σας προσφάτως στο ωδείο Φ Νάκας, παρουσιάσατε έργα αποκλειστικά Ελλήνων συνθετών. Γιατί κάνατε αυτή την επιλογή;
B.K. Γιατί ήθελα να ακουστεί κάτι διαφορετικό, κάτι καινούργιο. Όλο το ρεπερτόριο της κιθάρας είναι καταπληκτικό και όμορφο. Όμως ήθελα να ξεφύγουμε από τη λογική να ερμηνεύονται τα ίδια και τα ίδια έργα. Ήθελα να ακουστούν έργα από έλληνες συνθέτες και ορισμένα να έχουν και τεχνοτροπία με ελληνικό στοιχείο, όπως ήταν πχ το έργο του Αρχοντίδη, «Ποντιακή Σουίτα» που έχει ελληνικά στοιχεία. Αλλά γενικά, ήθελα να ακουστούν Έλληνες συνθέτες, οι οποίοι έχουν ταλέντο στη σύνθεση και γράφουν καταπληκτικά! Έτσι, ο κόσμος να αρχίσει να ακούει ελληνικά έργα, να αρχίσει η διάδοση τους και με αφορμή αυτό να παρακινηθούν να παίξουν ελληνικά έργα και άλλοι νέοι κιθαριστές. Δηλαδή, να ερμηνεύονται ελληνικά έργα σε πτυχία, σε διπλώματα, σε συναυλίες… Σε ό,τι με αφορά, έχω σκοπό να ερμηνεύσω έλληνες συνθέτες και εκτός Ελλάδας, εκτός συνόρων, αν μου δοθεί η ευκαιρία.
T.B. Το έχετε αυτό το όνειρο, τις συναυλίες εκτός συνόρων;
B.K. Το έχω, ναι! Πότε θα γίνει αυτό βέβαια, δεν γνωρίζω. Μπορεί να καταφέρω να δώσω ρεσιτάλ στη Ρουμανία, που είναι η δεύτερη χώρα μου. Από κει κατάγεται η μητέρα μου. Εάν μου δοθεί η αφορμή, θα το κάνω, ώστε να ακουστεί η Ελλάδα και έξω. Το έχω το όνειρο αυτό. Μακάρι να γίνει. Να ακουστεί η Ελλάδα και εκτός συνόρων…
T.B. Πιστεύετε ότι είναι επαρκές το ρεπερτόριο έργων ελλήνων συνθετών για κλασική κιθάρα;
B.K. Υπάρχει αξιόλογο ρεπερτόριο, αλλά πιστεύω ότι μπορεί να εμπλουτιστεί πιο πολύ. Υπάρχουν και πολλά έργα που γράφονται, αλλά δεν τα ξέρει ο κόσμος. Αν αρχίσουν και παίζουν και άλλοι κιθαριστές, θα δοθεί αφορμή στους συνθέτες να γράφουν όλο και περισσότερα έργα. Έτσι θα υπάρχει (κάτα κάποιο τρόπο) μια δράση-αντίδραση και θα εμπλουτίζεται περισσότερο το ελληνικό ρεπερτόριο.
T.B. Έχετε συνεργαστεί με καταξιωμένους Έλληνες συνθέτες. Θα θέλατε να μας μιλήσετε επιλεκτικά για κάποιες συνεργασίες σας που θεωρείτε πιο σημαντικές;
B.K. Όλες οι συνεργασίες είναι σημαντικές, δεν μπορώ να κάνω καμία διάκριση. Τους αγαπάω όλους και τους εκτιμάω. Θα ήθελα όμως να αναφερθώ κυρίως σε δυο νέα παιδιά, το Δημήτρη Νάνο και το Δημήτρη Καθαρόπουλο. Θέλω να προωθήσω έργα τους, γιατί είναι νέα παιδιά με ταλέντο που σπουδάζουν σύνθεση στο εξωτερικό. Ο Δημήτρης ο Νάνος, σπουδάζει στη Ρωσία και ο Δημήτρης Καθαρόπουλος, στην Αυστρία. Θέλω να ακουστούν νέα παιδιά που αξίζουν και να προωθηθούν. Βέβαια και οι συνεργασίες μου με καταξιωμένους συνθέτες, όπως οι κύριοι, Γρηγορέας, Πιπέρης, Μυλωνάς, Αρχοντίδης, ήταν σημαντικές εμπειρίες για μένα και επίσης, είναι σπουδαίοι άνθρωποι. Όλες αυτές οι συνεργασίες είναι πολύ πολύτιμες. Επίσης και με τον κ Τσιλίδη, τον καλλιτεχνικό διευθυντή που είναι εδώ στο ωδείο της Νίκαιας, είχα σημαντική συνεργασία, ερμηνεύοντας τις σπουδές του. Ήταν και αυτό μια εμπειρία για μένα, γιατί γράφει καταπληκτικά.
Ως προς τις νέες συνεργασίες, τώρα ετοιμάζουμε ένα cd με έργα για δυο κιθάρες, μαζί με τον Μιλτιάδη τον Καραΐσκο που είναι εξαιρετικός κιθαριστής. Το cd, θα περιλαμβάνει δυο σουίτες, Λαϊκή Σουίτα Ν1 και Ν2. Ήδη έχουν ολοκληρωθεί κάποιες ηχογραφήσεις και πρόκειται να ηχογραφήσουμε και δυο έργα solo. Θα παίξω την «Τσιγγάνικη Νύχτα», που είχα ερμηνεύσει και στη συναυλία στο «Νάκα».
Τ.Β. Από ποια δισκογραφική εταιρεία θα κυκλοφορήσει το cd;
B.K. Aπό την εταιρεία «Καθρέπτης»
Τ.Β. Πότε περίπου;
Β.Κ. Πιστεύω μέχρι το τέλος της σεζόν, προς το καλοκαίρι.
Τ.Β. Μια που μιλάμε για συνθέτες, ασχολείστε με τη σύνθεση;
B.K. Όχι, ποτέ δεν έκανα σύνθεση, απλώς έχω κάνει μερικές διασκευές πάνω στην παράδοση που μου άρεσε πάρα πολύ. Στη συναυλία, είχα παίξει δυο παραδοσιακά τραγούδια σε διασκευές δικές μου. Κατά τα άλλα, δεν γράφω μουσική, ούτε έχω γνώσεις θεωρητικές.
Τ.Β. Ανώτερα θεωρητικά κάνετε;
Στο “ειδικό αρμονίας” έχω σταματήσει, δεν έχω συνεχίσει παραπάνω. Στο Πανεπιστήμιο, κάναμε ένα χρόνο αρμονία και έναν χρόνο αντίστιξη. Εκεί, τα θεωρητικά διδάσκονται σε πιο γενική γνώση, πανεπιστημιακή, όχι τόσο εξειδικευμένα, όσο γίνονται στο ωδείο.
T.B. Έχετε αποσπάσει πολλά βραβεία σε κιθαριστικούς διαγωνισμούς. Υπάρχει κάποιο βραβείο που θεωρείτε πιο σημαντικό;
Όλα είναι σημαντικά. Ίσως, το πιο σημαντικό, ήταν ο «Φίλωνας» στο Ωδείο Αθηνών. Έχω κερδίσει τρεις-τέσσερις φορές, δεν θυμάμαι ακριβώς… Ήταν σημαντικός διαγωνισμός, αλλά και όλοι οι υπόλοιποι ήταν σπουδαίοι και μεγάλη εμπειρία για μένα.
T.B. Τι σημαίνει για σας το γεγονός της διάκρισης σε διαγωνισμούς;
B.K. Εκείνη τη στιγμή είναι τιμή. Αυτό είναι κάτι πολύ όμορφο. Σου δίνει αυτοπεποίθηση, σε καταξιώνει. Ο κόσμος, οι κριτές, σου δίνουν τη δυνατότητα να συνεχίσεις παραπέρα. Για μένα η διάκριση, έρχεται κυρίως από τα χείλια του κόσμου. Το να του αρέσει αυτό που ερμηνεύεις, είναι σημαντικό. Και όσο πιο πολύ προχωράς, τόσο πιο πολύ θα το εξελίξεις.
T.B. Παρότι νέος σε ηλικία και επομένως χωρίς μακρόχρονη σκηνική εμπειρία, δεν φαίνεται να έχετε έντονο σκηνικό τρακ. Πώς το καταφέρνετε αυτό;
Β.Κ. Πιστεύω ότι όποιος μελετάει πολύ, όσο άγχος και να έχει πριν, μόλις βγει στη σκηνή, αν παίξει το πρώτο κομμάτι σωστά, μετά δεν έχει να φοβηθεί τίποτα. Όλα είναι θέμα μελέτης και συγκέντρωσης. Επίσης παίζει ρόλο το πόσο πιστεύεις σε αυτό που κάνεις. Εντάξει, μπορεί να γίνει ένα λάθος, αλλά το θέμα είναι να το αντιμετωπίζεις με ψυχραιμία. Με την εμπειρία, το σκηνικό τρακ το κατακτάς σιγά- σιγά, το προσπερνάς.
Τ.Β. Αυτή την προσέγγιση, σας την έχει διδάξει κάποιος;
B.K. O δάσκαλός μου, ο Βασίλης Καναράς μου το λέει συνέχεια, αλλά και οι συνθέτες με τους οποίους έχω συνεργαστεί κ.ά. Με την ευκαιρία, θα ήθελα να πω ότι είναι εξαιρετικός ο κ Καναράς. Χαίρομαι που τον είχα δάσκαλο και συνεχίζουμε να έχουμε μια άψογη σχέση και συνεργασία.
T.B. Είστε ένας νέος, ταλαντούχος άνθρωπος και καλείστε να δραστηριοποιηθείτε σε μια χώρα που μαστίζεται από μια βαθιά και πολύπλευρη κρίση. Αισθάνεστε ότι αντιμετωπίζετε εμπόδια στη σταδιοδρομία σας λόγω της κρίσης;
B.K. Η κρίση υπάρχει και μπαίνει ως εμπόδιο από πολλές απόψεις. Για παράδειγμα, θέλεις να συμμετάσχεις σε ένα διαγωνισμό στο εξωτερικό και σκέφτεσαι το κόστος. Επίσης, επιθυμείς να συνεχίσεις την καριέρα σου στο εξωτερικό και βρίσκεις οικονομικά εμπόδια. Σε ό,τι με αφορά, σκέφτομαι να συνεχίσω τις σπουδές μου στο εξωτερικό, παρά τις δυσκολίες. Δεν τα παρατάω ποτέ! Πάντα σκέφτομαι αισιόδοξα! Σε αυτά που έχω πετύχει μέχρι τώρα, δεν έχει μπει εμπόδιο η κρίση. Τα κάνω με κόπο, αλλά επιμένω, επειδή αγαπάω τη μουσική πάρα πολύ. Όλα αυτά τα εμπόδια, θα τα ξεπεράσω με τις αντοχές μου και με το πάθος μου με τη μουσική!
T.B. Πώς φαντάζεστε τον εαυτό σας σε δέκα χρόνια;
B.K. Ένα όνειρο που έχω, είναι να ασχοληθώ με την κλασική κιθάρα, αλλά σε σχέση και με το παραδοσιακό τραγούδι! Να βγάλω την Ελληνική μουσική προς τα έξω, με δικές μου διασκευές και συνεργασίες. Θέλω η ελληνική μουσική να ακουστεί προς τα έξω, είτε με το λαούτο, είτε με την κιθάρα. Να προωθήσω την Ελληνική μουσική και τους Έλληνες συνθέτες!
Τ.Β. Τι άλλα καλλιτεχνικά σχέδια έχετε;
B.K. Έχω τη χαρά να συνεργάζομαι με έναν τραγουδιστή δημοτικού τραγουδιού, τον Κώστα τον Παυλόπουλο, ο οποίος συνεργάζεται και με την Ακαδημία Αθηνών. Έχει ευρύτερες γνώσεις γύρω από την παράδοση, έχει κάνει κλασική κιθάρα, έχει αναλύσει το δημοτικό τραγούδι. Στα τέλη Ιουλίου, (δεν γνωρίζουμε την ακριβή ημερομηνία) θα οργανωθεί ένα διήμερο φεστιβάλ Δημοτικού Τραγουδιού, στα Λαγκάδια, στην Αρκαδία. Μάλιστα, θα γίνει και διαγωνισμός δημοτικού τραγουδιού. Στο πλαίσιο του φεστιβάλ, θα εντάξουμε ένα αφιέρωμα με θέμα: «Ο έρωτας στο δημοτικό τραγούδι». Δεν θα είναι κάτι συνηθισμένο, με κλαρίνα. Έχω κάνει κάποιες διασκευές με τον κ Παυλόπουλο, με κλασική κιθάρα, ταμπουρά κτλ Θα είναι ακούσματα παρόμοια, με αυτό που έπαιξα στο ωδείο «Φ. Νάκας», όπως το παραδοσιακό «τζιβαέρι». Σε αυτό το κλίμα θα είναι η συναυλία εκεί. Βέβαια, αυτό το πρόγραμμα, έχουμε σκοπό να το παρουσιάσουμε σε αίθουσες συναυλιών στην Αθήνα, την επόμενη σεζόν. Το όνειρό μου, είναι αυτό: να στρέψω την κλασική κιθάρα σε άλλα μονοπάτια. Αντιστοίχως, για παράδειγμα, στο λαούτο, έκανα μια διασκευή το “Asturias”. Προσπαθώ να υλοποιήσω νέες ιδέες και να ξεφύγω από τα συνηθισμένα.
T.B.Υπάρχει κάτι άλλο που θα θέλατε να προσθέσετε;
B.K. Για μένα η μουσική είναι η ζωή μου! Με αυτό γεννήθηκα! Δεν θα μπορούσα να ζήσω χωρίς μουσική!
T.B. Ένα μήνυμα στους νέους ανθρώπους της γενιάς σας;
B.K. Nα ασχοληθούν με τις τέχνες και ιδίως με τη σοβαρή μουσική, γιατί η μουσική εξευγενίζει τον άνθρωπο. Οι νέοι πρέπει να ασχοληθούν με τη μουσική για να ανοίξει το μυαλό τους. Εγώ κάθε μέρα προσπαθώ. Μπορεί να κάνω και λάθη, αλλά προσπαθώ να τα διορθώνω και να αγωνίζομαι για το καλύτερο.
Γιατί όπως λέει και ο μεγάλος Νίτσε: «αν δεν υπήρχε η μουσική, η ζωή θα ήταν ένα λάθος!»
Τίνα Βαρουχάκη
varouchaki.tar@gmail.com
Μάρτιος 2017
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου)