ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ στο Ατενέουμ (της Τίνας Βαρουχάκη)

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

Επισκιαζόμενη από το «μαύρο φόντο» της ΕΡΤ, τη θλίψη που δημιουργούν οι «βουβές» συχνότητες της ΕΡΑ και με το «αναπάντητο ερώτημα» που προκαλεί η απόφαση κατάργησης (;) των μουσικών της συνόλων (!), εορτάστηκε στη χώρα μας η Ευρωπαϊκή Ημέρα Μουσικής με πολλές αξιόλογες μουσικές εκδηλώσεις σε μουσεία, ωδεία, αλλά και υπαίθριους χώρους σε όλη την Επικράτεια.
Σύμφωνα με το «Ελληνικό Δίκτυο Ευρωπαϊκής Γιορτής της Μουσικής» http://www.europeanmusicday.gr, η ιδέα εορτασμού της Ευρωπαϊκής Ημέρας Μουσικής, ξεκίνησε από τη Γαλλία, στις 21 Ιουνίου 1982, με πρωτοβουλία του Γάλλου Υπουργού Πολιτισμού Jack Lang με σκοπό «να βγούνε όλοι οι μουσικοί στους δρόμους».

Το 1985 η Αθήνα εγκαινιάζοντας το θεσμό «πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης», υιοθετεί την ιδέα και καθίσταται η πρώτη Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα που γιορτάζει την Ευρωπαϊκή Ημέρα Μουσικής. Τον Ιανουάριο του 1995, δημιουργείται η διεθνής μη-κερδοσκοπική οργάνωση για την Ευρωπαϊκή Γιορτή της Μουσικής, “AISBL Fête Européenne de la Musique” (“I.N.P.O. European Music Day Association”) με έδρα τις Βρυξέλλες. Το Μάρτιο του ίδιου έτους, υπογράφεται η περίφημη «Συμφωνία της Βουδαπέστης» στο πλαίσιο της πρώτης επίσημης ευρωπαϊκής συνάντησης διοργανωτών και από τότε καθιερώνεται η 21^η Ιουνίου ως πανευρωπαϊκός θεσμός. «Πλέον, η Γιορτή της Μουσικής γιορτάζεται με περισσότερες από 25.000 εκδηλώσεις σε όλη την Ευρώπη αναδεικνύοντάς την, ως τη μεγαλύτερη κοινή πολιτιστική διοργάνωση», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ιστοσελίδα του «Ελληνικού Δικτύου Ευρωπαϊκής Γιορτής της Μουσικής» και υπογραμμίζεται ότι ο θεσμός αποσκοπεί στην «προώθηση της ζωντανής μουσικής, την υποστήριξη νέων δημιουργών και την προβολή ανερχόμενων και καταξιωμένων καλλιτεχνών», καθώς επίσης και «στην ανακάλυψη διαφορετικών μουσικών ειδών για το ευρύτερο κοινό».
Έτσι για την επίτευξη των ανωτέρω στόχων οι εκδηλώσεις «διοργανώνονται κατά κύριο λόγο σε δημόσιους χώρους και η πρόσβαση, είναι πάντα ελεύθερη».

Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Γιορτή της Μουσικής Ελλάδος ως θεσμός καθιερώνεται στη χώρα μας το 1999 και διοργανώτρια είναι η «Αστική Μη-Κερδοσκοπική Εταιρεία «Μουσικές Εκδηλώσεις Συντονισμός Οργάνωση» (ΑΜΚΕ ΜΕΣΟ)» που ιδρύθηκε το Νοέμβριο του 1998 και όπως αναφέρεται στη σχετική ιστοσελίδα στοχεύει «στη θεσμοθέτηση της Ιδέας της Ημέρας της Μουσικής, και την οργάνωση των εκδηλώσεων της Ευρωπαϊκής Γιορτής της Μουσικής (ΕΓΜ) στην Ελλάδα».
Σύμφωνα με στοιχεία του ελληνικού δικτύου, στο πλαίσιο της 14^ης διοργάνωσης στη χώρα μας «ενώθηκαν αφιλοκερδώς 2.500 μουσικοί και 495 συγκροτήματα, Djs, χορωδίες και ορχήστρες που θα παρουσιαστούν σε 210 εκδηλώσεις και 38 παράλληλες δράσεις Πανελλαδικά!»
Από τις δεκάδες πολύ αξιόλογες εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα, επιλέξαμε την πρόταση του ωδείου «Athenaeum».

Μεταξύ των πολύ αξιόλογων εκδηλώσεων που το ωδείο είχε προγραμματίσει από το διάστημα 20.00 έως τα μεσάνυχτα, επιλέξαμε να παρακολουθήσουμε μια ωραιότατη βραδιά λυρικού τραγουδιού συνοδεία κλασικής κιθάρας, όπου συμμετείχαν ο σολίστ κλασικής κιθάρας Μιχάλης Σουρβίνος, (με έργα σε δική του διασκευή) και η Ελληνίδα υψίφωνος, Άννα Μορφίδου.

Η βραδιά ξεκίνησε με το τραγούδι του Χατζιδάκι «Η προσευχή του Ακροβάτη» σε στίχους της Αγαθής Δημητρούκα:
«…Κύριε, δώσ’ μου θάρρος
το σκοινί να μην κοπεί
θέλω να `μαι φάρος
που φωτίζει τη σιωπή…»
Στη συνέχεια το ντουέτο Μιχάλη Σουρβίνου – Άννας Μορφίδου, ερμήνευσε το ωραιότατο τραγούδι του Astor Piazzolla «J'oublie». Ακολούθησε το επίσης πολύ «ατμοσφαιρικό» «Youkali», του Kurt Julian Weill. Στη συνέχεια της βραδιάς, ακούσαμε δυο πολύ ενδιαφέροντα έργα που έχει διασκευάσει ο Μιχάλης Σουρβίνος για σόλο κιθάρα: το “Alfonsina Y El Mar» της Ariel Ramirez, καθώς και το δικής του σύνθεσης “Tango ''Da Capo.''”
Η ευρεία γκάμα ηλικιών του κοινού, τμήμα του οποίου καθόταν σε γειτονικό στο ωδείο μεζεδοπωλείο, επιτάσσει και την αντίστοιχη προσαρμογή: έτσι μόνο μπορούμε να ερμηνεύσουμε την επιλογή του τραγουδιού του Κώστα Γιαννίδη «Αφήστε με να πιω”, το οποίο δικαίως καταχειροκροτήθηκε. Επιστροφή στο «Χατζιδακικό» κλίμα με ένα ίσως από τα ωραιότερα τραγούδια που έχουν γραφτεί ποτέ: «Με την πρώτη σταγόνα της βροχής» και στη συνέχεια στο ίδιο υπέροχο κλίμα, η «Περιμπανού».

Για λίγα λεπτά χωρίς φωνή, μόνο με τον ήχο της κιθάρας σε ένα πολύ ενδιαφέρον έργο του Μιχάλη Σουρβίνου για σόλο κιθάρα «Rockata» και στη συνέχεια η Άννα Μορφίδου απαγγέλει πολύ ωραία ποίηση Καβάφη συνοδεία του πασίγνωστου έργου του Francisco Tarrega, “Requerdos De La Alhambra. ”
Ιδιαιτέρως εντυπωσιακή ήταν η διασκευή του γνωστού έργου “Asturias” από το Μ. Σουρβίνο, η οποία δεν είχε απλώς έντονη δυναμική σε απόλυτη συμφωνία με το ύφος του έργου, αλλά περιελάμβανε πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία αυτοσχεδιασμού.
Στη συνέχεια το γνωστό λυρικό τραγούδι του Federico García Lorca “El Cafe De Chinitas”. H βραδιά ολοκληρώθηκε με ένα τραγούδι επίσης του Lorca, αφιερωμένο αυτή τη φορά όχι στη μουσική, αλλά στους…χωρισμένους! Πρόκειται για το “Sevillanas Del Siglo XVIII,” το οποίο καταχειροκροτήθηκε από το κοινό.
Μοναδική παραφωνία στην εκδήλωση: η έλευση των «τουριστικών τρενακίων» (!) που κάποια στιγμή διέκοψαν τη συναυλία, καθώς πέρασαν σφυρίζοντας, όχι ένα, όχι δυο, αλλά τρία τρενάκια (!) το ένα αμέσως μετά το άλλο και το χειρότερο: μισοάδεια! Mήπως η Πολιτεία θα έπρεπε πριν μας στερήσει τις συμφωνίες αξιόλογων κρατικών συνόλων, να «διορθώσει» κάποιες άλλες παραφωνίες;

Αυτή η ωραιότατη λυρική βραδιά, μας βοήθησε για λίγο να ξεχάσουμε το «βουβό» μας ραδιόφωνο, το μαύρο κενό της τηλεόρασής μας, το «κενό» μέσα μας, συνεπεία των παραπάνω και το γεγονός ότι μπορεί να μην παρακολουθήσουμε ποτέ τα ορχηστρικά σύνολα της ΕΡΤ.
Αυτός ο εορτασμός μας βοήθησε συγχρόνως να ΜΗΝ ξεχάσουμε την ΟΥΣΙΑ: ότι η μέριμνα της Πολιτείας για τη μουσική καλλιέργεια δεν εξαντλείται στη φροντίδα για τη συνέχιση ενός ετήσιου ευρωπαϊκού θεσμού. Εξαρτάται πρωτίστως από τη βαρύτητα που δίνει στη μουσική εκπαίδευση. Συναρτάται εν πολλοίς από την οργάνωση μιας αξιόλογης μουσικής παιδείας σε όλες τις βαθμίδες της τυπικής εκπαίδευσης, καθώς και από τη δημιουργία συνθηκών ικανών να επιτρέψουν την άνθιση μουσικής καλλιέργειας στο πλαίσιο της άτυπης εκπαίδευσης. Όμως η έλλειψη χρηματοδότησης μουσικών συνόλων, η κατάργηση άλλων ως περιττών (!), η συγχώνευση πανεπιστημιακών τμημάτων, η «υποχρηματοδότηση» μουσικών σχολείων και ο φόβος επικείμενης κατάργησής τους, η «χαώδης» κατάσταση με τις «αναγνωρίσεις» και «διαβαθμίσεις» πτυχίων και διπλωμάτων, τα απηρχαιωμένα προγράμματα σπουδών σε όλες τις βαθμίδες της μουσικής εκπαίδευσης και η από κάθε άποψη απαξίωση του εκπαιδευτικού και κοινωνικού ρόλου του μουσικού (γεγονός που τεκμαίρεται από τη ραγδαία αύξηση ανέργων ή απλήρωτων μουσικών), δυστυχώς αποτελούν «δείκτες» μουσικής υπανάπτυξης. Υπό τις παρούσες συνθήκες καταρρίπτεται κάθε επιχείρημα περί «μέριμνας της Πολιτείας» για τη μουσική ανάπτυξη στον τόπο μας, προδιαγράφοντας συγχρόνως το μέλλον της μουσικής και των μουσικών άκρως δυσοίωνο.

Ευχόμαστε ο θεσμός εορτασμού της Ευρωπαϊκής Ημέρας Μουσικής να συνεχιστεί και να πλαισιώνεται πάντοτε από εξίσου ενδιαφέροντα μουσικά γεγονότα. Και όσοι δεν μπορούν να βγουν στους δρόμους να παρακολουθήσουν ιδίοις όμμασι τις συναυλίες, ας υπάρχουν τουλάχιστον οι συχνότητες της ΕΡΑ, ώστε να μην στερηθούν τη συμμετοχή στο κλίμα της γιορτής.
Και του χρόνου! Με την ελπίδα να απολαύσουμε εξίσου ωραίες λυρικές βραδιές με λιγότερους άνεργους μουσικούς και υπό καλύτερες συνθήκες για όλους – μουσικούς και μουσικόφιλους (όχι τους τύποις, τους κατ΄ουσίαν…)

Τίνα Βαρουχάκη
varouchaki@gmail.com
Ιούνιος 2013