FRIEDRICH AUGUST FÖRSTER
Πολλοί εξέχοντες μουσικοί έχουν μιλήσει με ενθουσιασμό για τα πιάνα του κατασκευαστή Fr.A. Förster, συντελώντας αποφασιστικά στην αποδοχή των πιάνων αυτών από τους πιανίστες και τους μαθητές. H μεγαλύτερη αρετή τους ήταν πάντα η εξιαρετική ποιότητα ήχου. Μεταξύ των θαυμαστών ήταν ο Richard Strauss και ο Sergei Prokofiev, που και οι δύο είχαν στα σπίτια τους πιάνα Förster, αλλά και ο Giacomo Puccini, ο οποίος έγραψε αρκετές όπερες δουλεύοντας στα πλήκτρα ενός τέτοιου πιάνου. Βασική αρχή του ιδρυτή της μεγάλης εταιρίας γερμανικών πιάνων ήταν «η προσωπικότητα του ήχου να ταιριάζει με την προσωπικότητα του αγοραστή, να εκπληρώνονται οι ατομικές ανάγκες ήχου αλλά και οι απαιτήσεις του καθενός». Ας μη πιστέψουμε βέβαια ότι κάτι τέτοιο είναι απλό και μπορεί εύκολα να γίνεται πράξη. Από την εύρεση των κατάλληλων πρώτων υλικών μέχρι την επιτυχημένη επεξεργασία τους, χειροποίητη όλη αυτή η εργασία, χρειάζεται μήνες προσπάθειας και έρευνας. Ένα πιάνο σαν αυτά, χειροποίητο εξ ολοκλήρου, αποτελείται από περισσότερα από 12.000 μικροσκοπικά και μεγαλύτερα αντικείμενα που πρέπει να τοποθετηθούν, να υπολογιστεί και να εξακριβωθεί η ακρίβειά τους. Πολλές χιλιάδες συνδέσεις λεπτομερειών, σε μια παραγωγική διαδικασία, δημιουργούν ένα κορυφαίο επίτευγμα, μορφής, αρμονίας, ήχου, ένα πιάνο.
Ο σπουδαίος κατασκευαστής γεννήθηκε στις 30 Ιουλίου 1829 στο Oberseifersdorf. Μετά από 3 χρόνια μαθητείας εργάστηκε σε εργαστήριο μουσικών οργάνων και παράλληλα επισκεύαζε στο σπίτι του μουσικά όργανα, στον ελεύθερο χρόνο του. Αυτό αποδείχθηκε καίριας σημασίας παράγοντας στη ζωή του. Μετακόμισε στο Löbau και μελέτησε τις θεμελιώδεις αρχές της πιανιστικής κατασκευής με δασκάλους τον Κarl Hieke και τον Karl August Eule και με την φιλοδοξία να γίνει ο αρτιότερος γνώστης της παραγωγής του ήχου.
Όρθιο πιάνο του Förster . Τα γλυπτά κομμάτια είναι εντυπωσιακά, χαρακτηρίζουν μια άλλη, εποχή! διαθέτει περίτεχνα κηροπήγια ορειχάλκου, περίτεχνα πεντάλ πιάνου και περίτεχνες λαβές.
Το 1854 ο August Förster πέρασε τις εξετάσεις του ως κατασκευαστής πιάνων. Μετά από κάποια χρόνια που για να εργαστεί περιπλανιόταν σε διάφορες πόλεις, επέστρεψε στο σπίτι του στην περιοχή του Oberlausitz γεμάτος από εμπειρία και καλές ιδέες.
Την 1η Απριλίου 1859, ο August Förster ίδρυσε ένα μικρό εργαστήριο στο Löbau, όπου κατασκεύασε το πρώτο του πιάνο. Το 1862 ίδρυσε το πρώτο εργοστάσιο στα προάστια της πόλης στη σημερινή οδό Jahn. Αυτό το εργοστάσιο εξελίχτηκε σε ένα σύγχρονο εργοστάσιο λίγες δεκαετίες μετά. Ο Αύγουστος Förster πέθανε το 1897 και ο άξιος γιος του Cäsar όχι μόνο ανέλαβε τη διοίκηση του εργοστασίου, αλλά το 1900 ίδρυσε ένα δεύτερο εργοστάσιο στο Georgswalde της Βοημίας.
Η αυστρο-ουγγρική αυτοκρατορία ήταν μια σημαντική αγορά, αλλά λόγω των υψηλών εισαγωγικών δασμών που επιβλήθηκαν το 1886, οι πωλήσεις στην περιοχή αυτή έγιναν δύσκολες. Μετά τον πρώιμο θάνατο του Cäsar Förster το 1915, οι δύο γιοι του, ο ευφυέστατος Gerhard Förster και ο ταλαντούχος στα επιχειρηματικά Manfred Förster συνέχισαν την εταιρεία που ίδρυσε ο παππούς τους. Έτσι, οι επαναστατικές κατασκευές τους, όπως το όρθιο πιάνο και το ηλεκτρόχορδο, δηλαδή το ηλεκτρικό πιάνο, πούλησαν εντυπωσιακό αριθμό κατασκευών στα τέλη του 19ου αιώνα και μέχρι το 1937.
Förster Ekektrochord (1937)
Ο θάνατος του Gerhard Förster το 1966 προκάλεσε αλλαγές ιδιοκτησίας. Η ανάληψη της επιχείρησης από τον Wolfgang Förster, του οποίου ο πατέρας Manfred είχε πεθάνει το 1952, δημιούργησε πολλά προβλήματα και το εργοστάσιο κινδύνευε να κλείσει. Οι εξαιρετικά υψηλοί φόροι κληρονομίας μπορούσαν να πληρωθούν μόνο αν η κυβέρνηση αγόραζε μετοχές της εταιρείας. Το 1945, η τσεχική κυβέρνηση εθνικοποίησε το εργοστάσιο στη Βοημία.
Μέχρι το 2000, τα πιάνα με το όνομα August Förster παράγονταν πλέον στο τσεχικό εργοστάσιο Petrof. Αυτά τα πιάνα δεν μπόρεσαν να συγκριθούν στον σχεδιασμό και την ποιότητα των παραδοσιακών πιάνων της εποχής του Löbau και η φίρμα έχασε την ποιοτική δυναμική της. Κατά το τελευταίο κύμα κρατικής εθνικοποίησης το 1972, η εταιρεία μετατράπηκε σε κρατική επιχείρηση με επίσημο όνομα VEB Flügel-und Pianobau Löbau. Υπό τη διεύθυνση του Wolfgang Förster, η εταιρεία προσαρτήθηκε ως μέλος της Γερμανικής Ένωσης κατασκευαστών πιάνων της Λειψίας. Παρόλο που η κυβερνητική ιδεολογία της εποχής προσπαθούσε να ωθήσει το όνομα Förster στο παρασκήνιο, ο χαρακτήρας και το εμπορικό σήμα Förster διατηρήθηκε λόγω της επιτυχημένης εξαγωγικής του δραστηριότητας. Το όνομα της οικογένειας προστέθηκε επιτέλους πίσω από το νέο όνομα της εταιρείας το 1976 και από τότε μετονομάστηκε σε VEB Förster Pianos Löbau.
Παρά τα πολυάριθμα βραβεία και μετάλλια για διάφορα σχέδια που παρουσιάστηκαν στις σημαντικότερες διεθνείς εκθέσεις, ήταν δύσκολο για τον Förster, καθώς και για όλα τα άλλα εργοστάσια της σοσιαλιστικής οικονομίας της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας, να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα και κυρίως σύγχρονα εξαρτήματα, αφού δεν μπορούσαν να πληρώσουν σε άλλο νόμισμα, θέμα σοβαρό, που πολλά χρόνια μετά επιλύθηκε κι έτσι προμηθεύονταν επιτέλους τα αναγκαία υλικά από μη σοσιαλιστικές χώρες. Τα πιάνα της Förster μπόρεσαν μετά από είκοσι χρόνια προσπάθειες να αποκτήσουν και να χρησιμοποιούν έκτοτε (1987) μηχανισμό Renner (Renner-Mechanik). Η εταιρεία Renner ήταν ήδη, δεκαετίες πριν, ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα γερμανικής ακριβείας για τα πιάνα. Η Renner συνεργαζόταν με όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές εταιρίες πιάνων και αυτό ασφαλώς αποδυνάμωνε για χρόνια τις πωλήσεις των πιάνων Förster.
Μετά την κατάρρευση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας, ο Wolfgang Förster κατάφερε να συγκεντρώσει την οικογένεια την επιχείρηση. Η οικονομική ύφεση στις αρχές της δεκαετίας του 1990 οδήγησε αναγκαστικά σε αλλαγές στην παραγωγή και στη στελέχωση της εταιρείας. Στα επόμενα χρόνια έγιναν πολυάριθμες επενδύσεις για τη συντήρηση και την ανάπτυξη της παραδοσιακής μονάδας παραγωγής.
O Wolfgang Förster διηύθυνε την εταιρεία από το 1966 έως το 2008, στη συνέχεια την μετεβίβασε σαν κληρονομιά στην καλοσπουδασμένη κόρη του Annekatrin Förster, που όπως φαίνεται τα καταφέρνει εξαιρετικά!
Έφη Αγραφιώτη
Effie.tar@gmail.com
Νοέμβριος 2017
Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου)