Σημείωμα
Το TaR στέκεται προσεκτικά μπροστά στα διαρκώς διογκούμενα προβλήματα της πνευματικής ιδιοκτησίας όπως αυτά εξελλίσονται στην εποχή του διαδικτύου και της ανεξέλλεγκτης κλοπής του πνευματικού δικαιώματος.
Είναι γνωστό πως η παγκόσμια επικοινωνία έχει επιφέρει ανισορροπίες στην κατοχύρωση των πνευματικών αγαθών. Η ευκολία με την οποία υποκλέπτονται τα πνευματικά προϊόντα έχει εθίσει τους πολίτες (ιδιαίτερα τις νεότερες γενιές) στην άνευ υποχρεώσεων απόκτηση μουσικής -τραγουδιών -εικόνας και λόγου. Οι πάσης φύσεως δημιουργοί έχουν περιέλθει σε δινή θέση αδυνατώντας να πείσουν πως το δημιούργημά τους τους ανήκει και δεν είναι αέρας κοπανιστός. Αναζητήσαμε συλλογικά, επανειλημένως από τους θεσμοθετημένους φορείς να συμπαρασταθούν στον έλλεγχο της διακίνησης των πνευματικών αγαθών, δηλαδή των δημιουργημάτων που έχουν γίνει βορά σε μηχανισμούς ανεξέλλεγκτους από πολίτες που αδιαφορούν αδικαιοπλόγητα για τα προβλήματα που έχουν περιέλθει οι Eλληνες δημιουργοί.
Αναζητάμε ατομικές και οργανωμένες αντιδράσεις για να λυθεί το πρόβλημα, γιαυτό και παρουσιάζουμε από τις σελίδες του TaR το πολύ ενδιαφέρον κείμενο του συνθέτη Γιώργου Ανδρέου και τον ευχαριστούμε πολύ.
Η προσοχή σας στο μεγάλο αυτό θέμα είναι αναγκαία.
Τυχόν σκέψεις και παρεμβάσεις σας θα δημοσιευτούν και θα γίνουν αντικείμενο ανταλλαγής σκέψεων.
Νότης Μαυρουδής
(15/10/2009)
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΜΑ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΠΕΙΡΑΤΕΙΑΣ
-Άν είναι (και πρέπει να είναι) δηµόσιο αγαθό η ελεύθερη επικοινωνία ιδεών στο Διαδίκτυο, είναι ηθικά απαράδεκτο αυτή να θεµελιώνεται σε παραβίαση θεµελιωδών ανθρωπίνων δικαιωµάτων άλλης κλίµακας: Ένα από αυτά είναι το (αυτονόητο σε µια θεσµισµένη κοινωνία) δικαίωµα του Δηµιουργού (Πνευµατικών προϊόντων) να αποφασίζει ως προς τη δευτερογενή χρήση των έργων του, αµειβόµενος γι’ αυτή την εκµετάλλευση (από τρίτους) των δηµιουργηµάτων του. (Στον νοµικό πολιτισµό των σηµερινών κοινωνιών δεν είναι δυνατόν να απολαµβάνει κανείς ΟΠΟΙΟΔΗΠΟΤΕ δικαίωµα που εδράζεται σε παράνοµη κι ανήθικη εκµετάλλευση δικαιώµατος µιας άλλης κοινωνικής οµάδας).
-Άν ο «µαξιµαλισµός» δικαιωµάτων που προβάλλουν οι καταναλωτές (ελευθερία πρόσβασης και χρήσης ,«κοινοκτηµοσύνη» της Τέχνης , καµµία οφειλή πληρωµής δικαιωµάτων χρήσης Πνευµατικών προϊόντων στο Διαδίκτυο) γίνει δεκτός από τις σύγχρονες κοινωνίες , αυτό θα σηµάνει την ηθική υποβάθµιση του Πνευµατικού Δηµιουργού σ’ ένα είδος amateur των τεχνών: Θα εργάζεται και θα επιβιώνει από µια άλλη (άσχετη µε την Τέχνη του ασχολία) και θα «προσφέρει» τον Πνευµατικό του µόχθο δωρεάν! Κι επιτέλους, αν αυτή είναι η πρόθεση των κοινωνιών που χρησιµοποιούν το Διαδίκτυο, γιατί να µην ζητούν µε ανάλογη ένταση δωρεάν ...τραπεζικές υπηρεσίες, δωρεάν υλικά αντικείµενα, βιβλία, ρούχα κλπ. Είναι αστείο να ζητούµε από τους Καλλιτέχνες µονοµερώς... µαρξιστικές συµπεριφορές ενώ ο υπόλοιπος κοινωνικός ιστός ζει και δρα σε συνθήκες ακραιφνούς (και ανηλεούς) καπιταλισµού, επιχειρώντας να αποκοµίσει κέρδη από οποιαδήποτε χρήση ιδιοκτησιακών δικαιωµάτων (πρόσφατο παράδειγµα τα πανάκριβα.... διόδια στους εθνικούς δρόµους της χώρας. Άραγε δεν οφείλει να είναι δηµόσιο αγαθό η ελεύθερη διακίνηση προσώπων και προϊόντων;).
-Από την άλλη, κανείς Καλλιτέχνης δεν επιθυµεί να µετατραπεί το Διαδίκτυο σ’ ένα τοπίο Οργουελικό κι ο ίδιος στον Μεγάλο Αδελφό που θα κατασκοπεύει και θα διώκει ποινικά κάθε µη σύννοµη χρήση των προϊόντων της Διανοίας. Αυτή η νοοτροπία ανήκει σε παλιότερες, παρωχηµένες εποχές κι αντιλήψεις. Ο Καλλιτέχνης επιθυµεί να επικοινωνεί -όχι όµως σε βάρος της αξιοπρέπειας του, όχι µε ηθική και οικονοµική του επιβάρυνση και ζηµία. Καιρός είναι να αντιληφθούν οι καταναλωτές πως , εφόσον πληρώνουν για να αγοράσουν µια σειρά προϊόντων (από καρφίτσες µέχρι κατοικίες), αυτονόητο είναι πως οφείλουν αντίστοιχη πληρωµή για τα πνευµατικά προϊόντα.
-Το επιχείρηµα πως στο Διαδίκτυο γίνεται απλά ανταλλαγή πνευµατικών προϊόντων µεταξύ κλειστών «σωµατειακού τύπου» ενώσεων καταναλωτών (member clubs) είναι εξαιρετικά διαβλητό . Ο Δηµιουργός έχει δώσει συναίνεση και άδεια απολαυής (κι έχει αµειφθεί γι’ αυτό) του προϊόντος του από τον καταναλωτή για µια συγκεκριµένη κι όχι οποιαδήποτε (γενική) εκµετάλλευση του -ας σηµειωθεί εδώ πως στην συντριπτική πλειοψηφία οι χρήστες του Διαδικτύου έρχονται για πρώτη φορά σε επαφή µε το Πνευµατικό προϊόν που «κατεβάζουν», δεν έχουν πληρώσει καθόλου δικαιώµατα (ούτε έστω πρωταρχικής εµπορικής αγοράς του ) και προσβάλλουν βάναυσα τον Δηµιουργό του, τον οποίο µε απλά λόγια ΚΑΤΑΚΛΕΒΟΥΝ. Και είναι εξαιρετικά ανήθικο κι απαράδεκτο, µια κλοπή τέτοιας κλίµακας να βαφτίζεται «ελεύθερη επικοινωνία ιδεών» και «δηµοκρατική δράση του Διαδικτύου».
-Τα πνευµατικά προϊόντα προστατεύονται έτσι κι αλλιώς για περιορισµένο χρονικό διάστηµα (πενήντα ή εβδοµήντα χρόνια) επειδή η ιδέα πως αποτελούν δηµόσια περιουσία και κτήµα όλης της ανθρωπότητας έχει µακρά προϊστορία και αποτελεί συνειδητοποιηµένη και ορθή επιλογή των οργανωµένων κοινωνιών. Η νοµοθετική σκέψη υπαγορεύει την πληρωµή δικαιωµάτων όσο βρίσκεται στη ζωή ο Δηµιουργός και κάποιος πρώτος κατιών (απόγονος και κληρονόµος του ) πρώτης γενιάς . Μετά από αυτή την περίοδο τα έργα της Διανοίας δεν επιβαρύνονται από δικαιώµατα και είναι ελεύθερα σε πρόσβαση από τον καθένα. Είναι λοιπόν υποκριτική και άδικη η επίθεση στο αυτονόητο δικαίωµα του εν ζωή Δηµιουργού, ΤΗΝ ΑΞΙΩΣΗ ΤΟΥ ΝΑ ΑΜΟΙΒΕΤΑΙ ΚΑΙ ΝΑ ΕΠΙΒΙΩΝΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ, έχοντας το ηθικό δικαίωµα να επιτρέπει ή να απαγορεύει τις χρήσεις του έργου του αυτού, κατά την ελεύθερη κι αβίαστη βούληση του. Η παραβίαση αυτού του δικαιώµατος του Δηµιουργού συνιστά βαθιά προσβολή για τις αξίες και τις παραδόσεις του πολιτισµένου κόσµου. Εξάλλου όσο νεώτερος ηλικιακά ο Δηµιουργός , τόσο οδυνηρότερη η Πνευµατική πειρατεία σε βάρος του, αφού του στερεί το κρίσιµο κίνητρο εξειδίκευσης στην τέχνη του και την δυνατότητα να επιβιώσει από αυτήν . Το αποτέλεσµα µιας τέτοιας πρακτικής θα είναι η σταδιακή αποθάρρυνση ενασχόλησης των νέων ανθρώπων µε την Δηµιουργία ως στάση ζωής κι «επαγγελµατική» προσδοκία.
•-Αφού η µουσική έχει επιλεγεί από την ανθρωπότητα ως η πλέον λαϊκή, αγαπητή, πολυχρηστική µορφή τέχνης κι αφού αργά αλλά σταθερά οι κοινωνίες έχουν αρχίσει να κατανοούν την σηµασία της χρήσης της σε κάθε εκδήλωση του ανθρώπινου πολιτισµού -αφού, από την άλλη οι καλλιτέχνες πρέπει απερίσπαστοι και µε αξιοπρέπεια να µπορούν να παράγουν µουσική και να επιβιώνουν από την παραγωγή της κι αφού όλοι συνολικά στο διαδίκτυο αλλά και στην αληθινή ζωή έχουν να ωφεληθούν από αυτό, ΔΕΝ ΜΕΝΕΙ ΠΑΡΑ Η ΑΝΑΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΟ ΑΓΑΘΟ, ΑΜΟΙΒΟΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ. Πολύ ενδεικτικά αναφέρω το τέλος για την ΕΡΤ που πληρώνεται µέσω ΔΕΗ. Θα µπορούσε ο νοµοθέτης να ορίσει την πληρωµή ενός πολύ µικρού ποσού στους λογαριασµούς των παρόχων υπηρεσιών Internet (πχ Otenet, Forthnet κλπ) που να συγκεντρώνεται και να αποδίδεται υπέρ των δικαιωµάτων των Δηµιουργών κι εκείνοι να επιτρέπουν την ελεύθερη χρήση των Πνευµατικών τους προϊόντων στο Διαδίκτυο. Οι ειδικοί όροι και οι αναλυτικές λεπτοµέρειες πραγµάτωσης αυτής της ιδέας θα συζητηθούν από τους ενδιαφερόµενους και τους κοινωνικούς εταίρους αναλυτικά και διεξοδικά.
Σηµασία έχει η κατ’ αρχήν υιοθέτηση των πεποιθήσεων
- ΠΩΣ ΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΟΥ ΚΑΘΕΝΟΣ ΜΑΣ.
- ΠΩΣ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ ΣΑΝ ΔΗΜΟΣΙΟ ΑΓΑΘΟ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ
- ΠΩΣ ΓΙΑ ΝΑ ΥΠΑΡΞΟΥΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΠΙΒΙΩΝΟΥΝ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΣ ΚΙ ΑΠΕΡΙΣΠΑΣΤΟΙ
ΟΣΟ ΚΑΙ ΝΑ ΔΡΟΥΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΚΑΙ ΗΘΙΚΑ ΣΕΒΑΣΤΟΙ ΟΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ ΤΟΥΣ.
- ΠΩΣ ΚΑΝΕΝΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΤΕΧΝΑΣΜΑ ΚΙ ΑΞΙΩΜΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΝΩΤΕΡΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΗΘΙΚΗ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ ΜΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ
- Σ’ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΛΑΜΠΡΟΤΕΡΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ: ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ.
Γιώργος Ανδρέου
Οκτώβριος 2009