[πρωTaRχικά]
ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΦΕΥΓΕΙ…
(αγωνιώδη ερωτήματα λίγο πριν το 2009)
«Άνθρωποι πραγματικοί που η απόγνωση για σας
θρέφει τη φάουσα φωτιά της ελπίδας
Μαζί ας ανοίξουμε το πιο στερνό του μέλλοντος μπουμπούκι»
(Πωλ Ελυάρ – Οδυσσέα Ελύτη {από τη «Δεύτερη Γραφή»})
Salvador Dali: Wounded Soft Watch (1974)
Κάθε φορά, οι 365 ημέρες του χρόνου, μαζεύονται σε ένα σακούλι και φεύγουν! Ύστερα πάλι, την επόμενη φορά (χρονιά), η μία μετά την άλλη, οι μέρες γλιστρούν, μαζεύονται πάλι στο σακούλι και φεύγουν… Ο κύκλος αυτός επαναλαμβανόμενος εφιαλτικά και επίμονα, μας μεγαλώνει και μας κάνει ή σοφότερους, ή –τις περισσότερες φορές- περισσότερο άμυαλους. Είναι έτσι, ή νομίζω; Ίσως να εξαρτάται από τη στιγμή που αποφασίζω να γράψω ένα κείμενο. Επειδή το κάθε κείμενο, ασχολείται με τους ανθρώπους και τον χρόνο που ζούνε, είναι εξαρτημένο από την επικαιρότητα και ό,τι συμβαίνει πέριξ μας… Οι μέρες αυτές λοιπόν δεν είναι και οι καλύτερες και με βάζουν σε πολλές σκέψεις. Όμως, ο κύκλος που αναφερόμουν πριν, το χαβά του˙ γεμίζει το σακούλι και φεύγει… Πάντα αναρωτιόμουν: πού πάνε τόσοι εκατοντάδες κύκλοι ημερών; Πού πάει ο χρόνος που φεύγει και η κάθε χρονιά; Όσο και να περιφέρεται το απλοϊκό αυτό ερώτημα, δεν είναι άσκοπη μια σκέψη γύρω από τη διαδρομή που πιθανώς να κάνει…
Οι εφημερίδες γεμίζουν με ειδικά αφιερώματα σε ό,τι έμεινε στη μνήμη μέσα στη χρονιά του 2008. Το ίδιο και τα ραδιόφωνα, οι τηλεοράσεις. Ο Δεκέμβριος, ως τελευταίος μήνας, είχε την τιμητική του. Μέσα από το Βατοπέδιο και τις γελοιότητες που προκάλεσε η πολιτική της λαμογιάς, περάσαμε ξαφνικά στη δολοφονία του δεκαπεντάχρονου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου και στην εξέγερση μεγάλου τμήματος της κοινωνίας, με πρωτοστάτες τα νέα παιδιά. Αφού κάηκε το πελεκούδι και οι νοικοκυραίοι μέτρησαν τα σπασμένα, άρχισαν οι συζητήσεις για τις εργάσιμες Κυριακές και αμέσως μετά, η ισραηλινή γκανγκστερική επιδρομή λεηλάτησε ακόμα μια φορά τις ψυχές των άμοιρων Παλαιστινίων, ρίχνοντας και πάλι σκοτάδι σε ό,τι εννοούμε παγκοσμίως «φως στο τούνελ»…
Προτελευταία μέρα του χρόνου 2008 που γράφω αυτές τις αράδες και -ομολογώ- δεν ξέρω ακόμα τι μας περιμένει ως την τελευταία ώρα του.
Να φύγει, να φύγει η χρονιά αυτή! Να ξεκουμπιστεί, αλλά πού να πάει; Στη λήθη; Στον χαοτικό χρόνο; Να ξεχαστεί στις σελίδες των έντυπων μέσων που θα κιτρινίζουν με το χρόνο; ή να εισχωρήσει στο μυαλό, ώστε να χαράξουμε καινούργιες προοπτικές (sic!), με νέες σκέψεις που θα δημιουργηθούν από την ανάγκη μας για περισσότερη ανθρωπιά και πνευματική υγεία (και πάλι sic!); Και πώς θα κινηθούν όλα αυτά δίχως να θυμόμαστε; Δίχως μνήμη πού θα πας ρε Καραμήτρο;;; μήπως, δίχως να το έχουμε καταλάβει, βρισκόμαστε λίγο πριν τη λοβοτομή που θα κάνουμε ομαδικώς;
Ωστόσο θυμάμαι πάντα εκείνη την αριστερή θέση, πως πάνω στη μνήμη χτίζονται οι κοινωνίες, αλλά αδυνατώ να κατανοήσω την …ποσότητα των γεγονότων και των εμπειριών που θα πρέπει να συσσωρεύσουμε. Νοιώθω πως παραγέμισε το σακούλι του χρόνου από μνήμες, που έλεγα παραπάνω και αναρωτιέμαι, πού πάει ο χρόνος που φεύγει; Ποιος θα τον πάρει (τον χρόνο) και θα τον μετατρέψει –έστω- σε κάτι άλλο; Σε κάτι που μπορεί να χρησιμεύσει όχι για τους παλαιότερους, αλλά για τους νεώτερους. Μα, οι νεώτεροι εξεγέρθηκαν ακριβώς γι αυτό: επειδή οι παλαιότεροι δεν μπόρεσαν να κρατήσουν από τον χρόνο που γλιστράει, την ουσία και την εμπειρία ώστε να τα μεταμορφώσουν σε πνεύμα και σε κάτι χρήσιμο… Μπροστά σ’ αυτό βρίσκω πως έχει αποτύχει ολόκληρο το πολιτικό σύστημα, ακόμα και εκείνο που διατείνεται πως εντός του κυοφορούνται ιδέες, μαζί με την όποια αριστερά, οποιουδήποτε χρώματος, από το βαθύ κόκκινο μέχρι το πιο …απαλό. Πολλές φορές επίμονα αναρωτιέμαι για το πού πάνε όλα αυτά που λέγονται γεγονότα, ιστορίες και εμπειρίες. Μήπως πέφτουν σε κάποιο πηγάδι και κάποιος πονηρός το σκεπάζει με ένα καπάκι δίχως να βρίσκεται εκείνος που θα το ξεσκεπάσει; Μα, εκεί μέσα υπάρχουν όλα τα λάφυρα και όλοι οι θησαυροί του κόσμου καθώς και αίμα από τους αγώνες των ανθρώπων. Μήπως πάνε στη θάλασσα που τα ρουφάει στον αχανή βυθό της; μήπως στους πέντε ανέμους; μήπως στο χαοτικό σύμπαν; μήπως γίνεται υγρό και εξατμίζεται;
Δεν διαθέτω απάντηση αναγνώστες μου. Ίσως ο κάθε χρόνος να πηγαίνει από κει πούρθε. Στο πουθενά! Μάλλον είναι μια ασήμαντη κουκίδα, μέσα στον άπειρο χρόνο και έμαθε να μεταμορφώνεται σε κάτι που δεν μπορεί να συγκρατηθεί και να συγκροτηθεί από τους ανθρώπους, για να χρησιμεύσει. Αλήθεια, πόσο «εργαλείο» είναι ο χρόνος που περνάει και χάνεται όταν οι πόλεμοι συνεχίζονται το ίδιο αιματηρά και άδικα και η κοινωνική αδικία τελειωμό δεν έχει; πόσο χρησιμεύει και για πόσο να συνεχίσω ακόμα να πιστεύω αυτό που λένε, πως όλα είναι μνήμη και η μνήμη είναι ο πιο χρήσιμος σύντροφος του ανθρώπου; να το αμφισβητήσω κι αυτό; τότε τι θα μου απομείνει; τι νόημα λοιπόν θα έχει η αλλαγή του χρόνου κάθε χρονιά, που μας μαζεύει για ευχές, ελπίδες και ανταλλαγές δώρων; όλα λοιπόν καταντάνε μία ουτοπία; Κάτι τέτοιο θα μας οδηγούσε σε ομαδική κατάθλιψη, ενώ τώρα την κρατάει ο καθένας για τον εαυτό του…
Εγώ θέλω, ο χρόνος που φεύγει, να μεταμορφωθεί σε έναν φίλο που έχεις να τον δεις χρόνια και επιθυμείς τη συνάντηση μαζί του. Κρατάς ό,τι θέλεις απ’ αυτόν. Τη ζεστή του κουβέντα, τη συναναστροφή, το χαμόγελό του, τη σκέψη του, αν τη βρίσκεις ενδιαφέρουσα. Αν είναι έτσι, τότε ας έρθει η καινούργια χρονιά του 2009 δίχως υπέρμετρες φανφάρες και δοξαστικά εμβατήρια. Εν τάξει, ας τη γιορτάσουμε με τα χάλκινα της 7ης του Λούντβιχ ή με τα αντίστοιχα από τον Τανχόϊζερ, αλλά προσοχή! Μη παρασυρθούμε σε τελετές που θα μας υπνωτίσουν ακόμα περισσότερο, διότι, πιστέψτε με, δεν μπορώ να καταλάβω πού θα πάει όταν φύγει, αφού και το 2009 θα κάνει κι αυτό τον κύκλο των 365 ημερών, όπως συνηθίζεται εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια μέσα στο άπειρο…
Άντε, παρ’ όλα αυτά, ας το ξαναπούμε:
Καλή σας χρονιά για το 2009…
Νότης Μαυρουδής
mavroudis@tar.gr
http://www.notismavroudis.gr/
(30/12/2008)