“Trio Con Grazie” & “Ντούο Α. Μάρκου & Γ. Καλόμαλος”: Ένα ωραιότατο μουσικό διήμερο στο Νάκα (της Τ. Βαρουχάκη)

Ένα ωραιότατο μουσικό διήμερο στην αίθουσα «Φ. Νάκας»

“Trio Con Grazie”
και
“Ντούο Αχιλλέας Μάρκου & Γιώργος Καλόμαλος”

Ένα διήμερο  πλούσιο σε μουσικά ακούσματα με νεανικά πρόσωπα επί σκηνής, απολαύσαμε στην αίθουσα συναυλιών «Φ.Νάκας».

Την Παρασκευή 9 Μαΐου, σε μια μάλλον ασυνήθιστη μουσική σύμπραξη  (βιολί, τρομπέτα και πιάνο), η Μαριαλένα Καραγιάννη, (βιολί), η Κυριακή Ανωμεριανάκη (τρομπέτα) και η Χρύσα Γρένδα (πιάνο), ή με μουσικούς όρους, τα μέλη του “Trio con Grazie,” μας χάρισαν μια ζεστή βραδιά σύγχρονης μουσικής που «ακροβατούσε» γοητευτικά μεταξύ «κλασικής» και τζαζ αισθητικής.

Η  συναυλία, ξεκίνησε με το «Τρίο  για βιολί, τρομπέτα και πιάνο» σε τέσσερα μέρη (Andante, Allegro molto, Adagio και Allegro molto) γραμμένο το 1992, το οποίο παραμένει από  τα πιο γνωστά έργα του γεννημένου στο Κλίβελαντ του Οχάϊο το 1954,  Eric Ewazen. http://www.ericewazen.com/ 
Αμέσως μετά, ακούσαμε το γεμάτο λυρισμό «Τραγούδι για τον Μίκη» του Κώστα Γρηγορέα, γραμμένο πολύ πρόσφατα για το “Trio con Grazie” και αφιερωμένο στον Μίκη Θεοδωράκη. Ένα έργο με σαφείς αναφορές περισσότερο στον «τραγουδοποιό» παρά στον «συμφωνικό» Θεοδωράκη», γεμάτο τρυφερότητα και πλούσιες μελωδικές γραμμές.
Το πρώτο μέρος της συναυλίας, ολοκληρώθηκε με το κουιντέτο του Νίκου Ξανθούλη, «Μουσική για Απόψε». Ένα επίσης πολύ ενδιαφέρον και ελκυστικό έργο (στο γνώριμο και αγαπητό ύφος του διακεκριμένου τρομπετίστα και συνθέτη) σε δυο μέρη (Adagio, Εφωνία) για βιολί, τρομπέτα, κιθάρα και κοντραμπάσο, με τη συμμετοχή των Άγγελου Μπότση (κιθάρα) και Μιχάλη Καλαντζή, (κοντραμπάσο).

Στο δεύτερο μέρος της συναυλίας, απολαύσαμε  τη «Σουίτα για βιολί κλαρινέτο και πιάνο», του Γάλλου συνθέτη (και ενός από τους σημαντικότερους συνθέτες του 20^ου αιώνα), Darius Milhaud (1892-1974). http://www.universaledition.com/Darius-Milhaud/composers-and-works/composer/480 
Το έργο που είναι γραμμένο σε τέσσερα μέρη (Ouverture, Divertissement, Jeu, Introduction et Final) παρουσιάστηκε  σε μια πολύ ενδιαφέρουσα  μεταγραφή για βιολί τρομπέτα και πιάνο, από την σολίστ τρομπέτας Κυριακή Ανωμεριανάκη.
Η συναυλία, ολοκληρώθηκε με το έργο του James  M. Stephenson, “Σονάτα για βιολί, τρομπέτα και πιάνο” (2001) σε τρία μέρη “Andante Semplic”, “Interlude” και “Devil΄s  Mischief” (H σκανδαλιά του διαβόλου»). Το έργο είναι γραμμένο για τον φίλο του συνθέτη, Richard Stoelzel . Σχολιάζοντας τον τίτλο του τρίτου μέρους, ο ίδιος ο συνθέτης σε σύντομο σημείωμά του (http://stephensonmusic.com/product/trio-sonata) παρατηρεί σχετικά: «το μέρος “η σκανδαλιά του διαβόλου” αντανακλά την επιθυμία μου αφενός για μια «πικάντικη»  μουσική  και αφετέρου για να περιγράψω το διαβολικά δύσκολο μέρος του πιάνου». Ας μας επιτραπεί ωστόσο η παρατήρηση, ότι ολόκληρο το έργο ήταν υψηλότατων δεξιοτεχνικών απαιτήσεων και για τα άλλα όργανα και ήδη από το πρώτο μέρος φαινόταν  … «διαβολικά δύσκολο» κρατώντας ζωντανό το ενδιαφέρον και, χάρις στην μουσικότητα και δεξιοτεχνία του Trio con Grazie, γοητεύοντάς μας μέχρι και την τελευταία νότα.

Το Σάββατο, 10 Μαϊου στο πλαίσιο του καθιερωμένου εδώ και πολλά χρόνια από το ωδείο «Φ.Νάκας» κύκλου  συναυλιών «οι νέοι για τους νέους» ένα ντουέτο νεομφανιζόμενων -και πολλά υποσχόμενων- κιθαριστών, αποτελούμενο από τους Αχιλλέα Μάρκου και Γιώργο Καλόμαλο, μας χάρισε μια άκρως απολαυστική βραδιά.

Το πρώτο μέρος της συναυλίας, αποτελείτο από έργα Ιταλών συνθετών, από την εποχή του μπαρόκ έως τον 20^ο αιώνα. Οι δυο σολίστ ξεκίνησαν με το  γνωστό έργο του Mauro Giuliani (1781 - 1829) “Variazioni concertanti op.130”. Στη συνέχεια ερμήνευσαν το υψηλών δεξιοτεχνικών απαιτήσεων και μελωδικά πανέμορφο έργο του Mario Castelnuovo-Tedesco (1895 – 1968) "Sonatina Canonica, Op.196” σε τρία μέρη «Mosso grazioso e leggero”, “Tempo di Siciliane (Andantino) “Gandango en Rondeau (Ritmico e deciso). To πρώτο μέρος της συναυλίας, ολοκληρώθηκε με το έργο του Luigi Boccherini (1743 - 1805) “Introduction & Fandango” ένα έργο που είναι γνωστό και σε άλλες εκδοχές (πχ για κουαρτέτο από κιθάρες, ντουέτο κιθάρας –πιάνου κλπ).

Σε εντελώς άλλο ύφος και εποχή, το δεύτερο μέρος της συναυλίας αποτέλεσε μια ιδανική ευκαιρία για να απολαύσει το κοινό διαφορετικές εκδοχές σύγχρονων ελληνικών ακουσμάτων σε απόδοση που να αξιοποιεί ιδανικά το ύφος και τις δυνατότητες της κλασικής κιθάρας.
Το δεύτερο μέρος, ξεκίνησε με τρεις «Ρεμπέτικες Σπουδές» μια ωραιότατη «δημιουργική» διασκευή μελωδιών του αείμνηστου Βασίλη Τσιτσάνη, από τον καταξιωμένο σολίστ κλασικής κιθάρας και συνθέτη, Ευάγγελο Μπουντούνη. Πρόκειται για τα αγαπημένα «Συνεφιασμένη Κυριακή», «Η Αχάριστη» και «Γκιουλ Μπαχάρ». Οι διασκευές ξεκινούν βαδίζοντας στα χνάρια της πιανιστικής χατζιδακικής απόδοσης της μουσικής του Τσιτσάνη, με αξιοζήλευτη όμως προσαρμογή στην κιθάρα, και προοδευτικά εξελίσσονται μέσω της δημιουργικής παρέμβασης του συνθέτη Μπουντούνη σε κάτι εντελώς κιθαριστικό και ιδιαίτερο και που γίνεται εντελώς ξεκάθαρο στην 3^η «σπουδή» («Γκιουλ Μπαχάρ»). Τα έργα αυτά έχουν πρωτοπαρουσιαστεί από το ντούο του Ευάγγελου Μπουντούνη και της Μάρως Ραζή.
Στη συνέχεια ακολούθησε, σε πρώτη παρουσίαση, ένα «παιχνιδιάρικο» έργο του Κώστα Γρηγορέα, γραμμένο για (και αφιερωμένο στον) συνθέτη Νότη Μαυρουδή, με τον χιουμοριστικό τίτλο «Μαυρουδισμοί». Το έργο χαρακτηρίζεται από έντονες ελληνικού λαϊκού ύφους μελωδίες και ευρηματικές «κιθαριστικές» τεχνικές. Όπως ανέφερε ο συνθέτης με αυτές προσπάθησε να σκιαγραφήσει το πόσο τον έχει επηρεάσει διαχρονικά ο τρόπος που ο Νότης Μαυρουδής χρησιμοποιεί την… “λαϊκή” κλασική κιθάρα ως κιθαριστής και ως τραγουδοποιός. Aποτελείται από τρία μέρη: «Παρεμπιπτόντως», «Ρομάντζα για ανεκπλήρωτους έρωτες» και «Ο χορός της Βάσως». Ένα έργο το οποίο, όπως μας αποκάλυψε ο συνθέτης, γράφτηκε πριν λίγα χρόνια ως δώρο στο φίλο και συνεργάτη του Νότη Μαυρουδή και σαφώς αντανακλά την ατμόσφαιρα της βαθιάς φιλίας και εκτίμησης που συνδέει  τους δυο κιθαριστές και συνθέτες.
Οι δεσμοί φιλίας (μα και η  ευγνωμοσύνη) που συνδέουν τους νεαρούς σολίστ με τον δάσκαλό τους Δημήτρη Δημητριάδη δεν ήταν δυνατόν να μην επηρεάσουν την ατμόσφαιρα της βραδιάς. Οι Αχιλλέας Μάρκου και Γιώργος Καλόμαλος, μαθητές του Δημήτρη Δημητριάδη, είχαν ζητήσει από τον δάσκαλό τους να τους «αναθέσει» την εκτέλεση ενός έργου του και το εγχείρημα πέτυχε! Έτσι το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε σε τελείως διαφορετική ατμόσφαιρα από αυτήν που είχε αρχίσει. Οι νεαροί κιθαριστές μας γύρισαν πίσω, στα χρόνια της εφηβείας του κιθαριστή-συνθέτη Δημήτρη Δημητριάδη, ο οποίος στο πλαίσιο «κιθαριστικών» πειραματισμών και με έντονες τις επιρροές από ποικίλα ακούσματα (δυτική μουσική, αλλά επίσης ροκ, τζαζ κ.ά.) έγραψε ένα πολύ ενδιαφέρον και εύηχο έργο αξιοποιώντας τον εναλλακτικό τρόπο κουρδίσματος σε «D.A.D.A.A.D” - εξού και ο τίτλος αυτού του  έργου, που έγινε επίσης δεκτό με ενθουσιασμό από το κοινό.
Το δεύτερο μέρος, έκλεισε στο ίδιο κλίμα που είχε ξεκινήσει: με ένα μπις, μια πολύ ενδιαφέρουσα διασκευή ρεμπέτικου τραγουδιού από τον Γ. Καλόμαλο, η οποία καταχειροκροτήθηκε. 

Είτε γίνεται λόγος για τους μουσικά έμπειρους πλην όμως νέους σε ηλικία σολίστ του “Trio con Grazie”, είτε για τους νεοεμφανιζόμενους σολίστ κιθάρας, που έπαιξαν στο «Νάκα» την επόμενη βραδιά, είναι ελπιδοφόρο ότι παρά την οικονομική κρίση παρέχονται κίνητρα και δίνεται «βήμα» σε νέους καλλιτέχνες να παρουσιάσουν τις δυνατότητές τους και το έργο τους. Αν αυτό συνεχιστεί με μια συντονισμένη προσπάθεια θα υπάρχει μέλλον για τους νέους σολίστ και στη χώρα μας. Εκείνοι αξίζουν και το αποδεικνύουν. Από μας εξαρτάται να τους «κρατήσουμε» εδώ και να προσφέρουν στην Τέχνη παίρνοντας την «σκυτάλη» από τους δασκάλους τους και  διαμορφώνοντας βαθμιαία με τη σειρά τους το μουσικό τοπίο της χώρας μας, αναβαθμίζοντάς το.

Τίνα Βαρουχάκη
varouchaki@gmail.com 
Μάιος 2014