ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΧΡΙΣΤΟΔΗΜΟΥ - ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΤΡΙΔΗΣ (Συνέντευξη στην Τίνα Βαρουχάκη) | TAR - Μουσικό διαδικτυακό περιοδικό με αφορμή την κιθάρα

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΧΡΙΣΤΟΔΗΜΟΥ - ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΤΡΙΔΗΣ
Συνέντευξη στην Τίνα Βαρουχάκη

Οι σολίστ κλασικής κιθάρας Αλεξάνδρα Χριστοδήμου και Γιάννης Πετρίδης, δεν χρειάζονται ιδιαίτερες «συστάσεις»: με μια πολύ αξιόλογη καριέρα εντός και εκτός συνόρων, καθώς και εξαιρετικές σπουδές στη Μ. Βρετανία (μεταπτυχιακές σπουδές στο Royal Northern College of Music με τον G. Crosskey), δραστηριοποιούνται κυρίως σε τρία επίπεδα: ως σολίστ κιθάρας, ως συνθέτες (κάνοντας ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες μεταγραφές έργων για δυο κιθάρες) και ως καθηγητές ωδείων, ενώ αξιοσημείωτη είναι και η ιδιότητα του Γιάννη Πετρίδη ως βοηθού καθηγητή στο SUNY Stony Βrook της Ν.Υόρκης υπό την επίβλεψη του Jerry Willard.
Ο επιτυχημένος συνδυασμός όλων των παραπάνω ιδιοτήτων, δημιούργησε μια ακόμη: αυτή των καλλιτεχνικών διευθυντών, όπου ο συνθετικός, «σολιστικός» και εκπαιδευτικός τους ρόλος συνδυάστηκε πολύ αρμονικά στο πλαίσιο σχεδιασμού και υλοποίησης του 2^ου Φεστιβάλ κιθάρας Παλαιού Φαλήρου. Λίγο καιρό μετά, μιλούν στο “TaR” γι΄ αυτή τη διοργάνωση, η οποία φαντάζει …άθλος λόγω κυρίως των οικονομικών δυσκολιών: «Η μοναδική πηγή χρηματοδότησης είναι το ίδιο το δυναμικό του Φεστιβάλ (συμμετοχές, συναυλίες, διαγωνισμός)» μας εξηγούν και παραδέχονται ότι: «δεν θα μπορούσαμε να ανταπεξέλθουμε χωρίς την στήριξη του Δήμου Παλαιού Φαλήρου και του Εθνικού Ωδείου Παλαιού Φαλήρου που πρόσφεραν τις αίθουσες τους και ανθρώπινο δυναμικό για τις εκδηλώσεις.» Σε μια εποχή που η λέξη «μέτρα» τρομοκρατεί, οι ίδιοι μας υπόσχονται «μουσικά μέτρα» γεμίζοντάς μας με μια… νότα αισιοδοξίας όταν αναφέρουν ότι: «αυτό στο οποίο πραγματικά ελπίζουμε, είναι να δούμε το δυναμικό του Φεστιβάλ να μεγαλώνει ενάντια στις δυσκολίες των καιρών...»

«…πέραν της δικής μας διδασκαλίας, θεωρούμε σημαντικό να υπάρχει κάποιος καλεσμένος, ο οποίος έχει να δώσει το δικό του στίγμα στους μαθητές και τους δασκάλους, να μοιραστεί τις δικές του εμπειρίες, να μεταδώσει τις δικές του γνώσεις. Νομίζουμε ότι και ο Jerry Willard πέρυσι και ο Benjamin Verdery φέτος, κινήθηκαν με μεγάλη επιτυχία σε αυτή την κατεύθυνση. Έχουμε πολλές περισσότερες ιδέες και ελπίζουμε να έχουμε τη δυνατότητα να τις υλοποιήσουμε στο μέλλον».

Τ.Β. Έχετε την καλλιτεχνική διεύθυνση του Φεστιβάλ κιθάρας Παλαιού Φαλήρου, το οποίο διοργανώθηκε φέτος για δεύτερη χρονιά. Πώς ξεκίνησε αυτή η πρωτοβουλία και σε τι αρχικά αποσκοπούσε;

Α.Χ.& Γ.Π. Εδώ και αρκετό καιρό σκεφτόμασταν ότι θα είχε ενδιαφέρον να διοργανώσουμε ένα κιθαριστικό "happening". Δεν είχαμε υπ´όψη μας κάποιο συγκεκριμένο μέρος, απλά κάποιες ιδέες στο μυαλό μας. Τα Χριστούγεννα του 2010, η Κυρία Ελένη Ράπτη, διευθύντρια του Εθνικού Ωδείου Παλαιού Φαλήρου, μας πρότεινε να διοργανώσουμε ένα φεστιβάλ και μας έβαλε σε σκέψεις. Ένα φεστιβάλ κιθάρας στην Αθήνα ήταν κάτι καινούργιο. Οι περισσότερες σχετικές διοργανώσεις από τότε που ήμασταν ακόμη μαθητές, γίνονται στην επαρχία με όλα τα συν και πλην. Γιατί λοιπόν να μη δοθεί η ευκαιρία στους ανά την Ελλάδα λάτρεις της κιθάρας να γνωρίσουν την καλοκαιρινή Αθήνα; Και γιατί όχι, να προβάλλουμε μια όψη της, κατά τη γνώμη μας ελκυστική. Επιπλέον σκεφτήκαμε ότι στο λεκανοπέδιο υπάρχει ένα μεγάλο κιθαριστικό δυναμικό, μέρος του οποίου για διάφορους λόγους (ηλικία, οικονομική δυσκολία, εκπαιδευτικές και επαγγελματικές υποχρεώσεις, κ.α.) δεν αποφασίζει ένα ταξίδι με αφορμή την κιθάρα. Έτσι λοιπόν, όταν μας έγινε η πρόταση δεχτήκαμε με πολύ ενθουσιασμό!

Τ.Β. Δεδομένης της ιδιότητάς σας ως καλλιτεχνικών διευθυντών, κληθήκατε να σχεδιάσετε αυτό το Φεστιβάλ έχοντας καθορίσει ορισμένους εκπαιδευτικούς στόχους, οι οποίοι αντιστοιχούσαν σε απτά εκπαιδευτικά αποτελέσματα. Λαμβανομένων υπ΄ όψιν των παραπάνω, πώς αξιολογείτε εκ των υστέρων το αποτέλεσμα της διοργάνωσης;

Α.Χ.& Γ.Π. Ένα φεστιβάλ κιθάρας έχει, μεταξύ άλλων, σαν στόχο την συγκέντρωση κιθαριστών ανεξαρτήτως επιπέδου ή σχολής, την ανταλλαγή απόψεων, τη δυνατότητα για νέα ακούσματα και εμπειρίες. Έχοντας ήδη διοργανώσει τα τελευταία χρόνια διήμερα σεμινάρια στο Εθνικό Ωδείο Άνω Πατησίων (διεύθυνση: Κος Γιώργος Παπαγιαννάκης) και με την εμπειρία μας διδάσκοντας και σε άλλα φεστιβάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό, έχουμε διαπιστώσει την μεγάλη ανάγκη των νέων σήμερα να ακουστούν, να εκφραστούν, όχι απαραίτητα παίζοντας κάποιο κομμάτι. Οι ακροατές θέλουν να πουν τη γνώμη τους, να κάνουν ερωτήσεις, να συμμετέχουν. Με αφετηρία λοιπόν αυτά τα κριτήρια, σχεδιάσαμε ένα φεστιβάλ πλούσιο σε ομαδικές δραστηριότητες και πιστεύουμε ότι όσοι το παρακολούθησαν πέρασαν ένα γεμάτο τετραήμερο και έφυγαν με ανανεωμένο το ενδιαφέρον τους και πολλή όρεξη για μελέτη! Όσον αφορά το δικό μας κομμάτι, αν εξαιρέσει κανείς την συσσωρευμένη κούραση, ανυπομονούμε να δούμε πως, κάτω από ποιους όρους και προϋποθέσεις θα μπορούσαμε να το οργανώσουμε ξανά!

Τ.Β. Είστε από τους σολίστ κλασικής κιθάρας όπου έχετε εξαιρετικές σπουδές στη Μ. Βρετανία, έχετε ζήσει για χρόνια στην Αμερική και έχετε συμμετάσχει ως σολίστ σε Φεστιβάλ εντός και εκτός συνόρων. Υπάρχουν κάποιες «καλές πρακτικές» από τη διεθνή εμπειρία σας, που θα θέλατε να μεταφέρετε στη διοργάνωση του Φεστιβάλ Παλαιού Φαλήρου;

Α.Χ.& Γ.Π. Πράγματι, έχουμε "συλλέξει" πολλές θετικές και αρνητικές εμπειρίες, αυτό που θέλουμε να τονίσουμε είναι η σημασία της ομαδικότητας. Αν και η κιθάρα είναι κατ' αρχάς σολιστικό όργανο, εμείς θέλουμε να "σπάσουμε" αυτήν την απομόνωση που η μελέτη της συνήθως επιβάλει. Το μάθημα θέλουμε να έχει ομαδικό χαρακτήρα γι' αυτό και ενθαρρύνουμε τις παρεμβάσεις των ακροατών στη διάρκεια των μαθημάτων και επιδιώκουμε αφορμές για συζήτηση! Η συνεργασία είναι απαραίτητο κομμάτι της μουσικής εκπαίδευσης και θέλουμε να ενθαρρύνουμε τους μαθητές να συμμετέχουν δυναμικά στις διάφορες εκδηλώσεις του φεστιβάλ. Επίσης, πέραν της δικής μας διδασκαλίας, θεωρούμε σημαντικό να υπάρχει κάποιος καλεσμένος, ο οποίος έχει να δώσει το δικό του στίγμα στους μαθητές και τους δασκάλους, να μοιραστεί τις δικές του εμπειρίες, να μεταδώσει τις δικές του γνώσεις. Νομίζουμε ότι και ο Jerry Willard πέρυσι και ο Benjamin Verdery φέτος, κινήθηκαν με μεγάλη επιτυχία σε αυτή την κατεύθυνση. Έχουμε πολλές περισσότερες ιδέες και ελπίζουμε να έχουμε τη δυνατότητα να τις υλοποιήσουμε στο μέλλον.

Τ.Β. Ποιες είναι οι πηγές χρηματοδότησης του Φεστιβάλ;

Α.Χ.& Γ.Π. Η μοναδική πηγή χρηματοδότησης είναι το ίδιο το δυναμικό του Φεστιβάλ (συμμετοχές, συναυλίες, διαγωνισμός). Πρέπει όμως οπωσδήποτε να τονίσουμε ότι δεν θα μπορούσαμε να ανταπεξέλθουμε χωρίς την στήριξη του Δήμου Παλαιού Φαλήρου και του Εθνικού Ωδείου Παλαιού Φαλήρου που πρόσφεραν τις αίθουσες τους και ανθρώπινο δυναμικό για τις εκδηλώσεις, τα masterclasses, τις διαλέξεις και τον διαγωνισμό! Επίσης δεν θα είχαμε Φεστιβάλ χωρίς την ευγενική συμμετοχή των καλλιτεχνών και τις δύο χρονιές. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε τους Athenaeum Guitar Trio (Σοφία Στριγγάρη, Ελένη Συγκούνα και Ράνια Αγγελέτου), Σμαράγδα Πετρίδη - να αναφερθούμε για λίγο με την ευκαιρία που μας δίνεται και στο περυσινό φεστιβάλ - καθώς και τους Βιργινία Αμαριωτάκη, Βασίλη Τιγγιρίδη, Ορχήστρα Κιθαριστών του Πανεπιστημίου του Debrecen από την Ουγγαρία και τον μαέστρο τους István Adrovicz, για τις όμορφες βραδιές που μας πρόσφεραν, καθώς και τους Κώστα Γρηγορέα και Νίκο Μανιταρά για την συμμετοχή τους στις επιτροπές των διαγωνισμών. Δεν πρέπει να ξεχάσουμε να αναφέρουμε την χορηγία επικοινωνίας του Tar καθώς και το μουσικό εκδοτικό οίκο Παπαγρηγορίου Νάκας για τη χορηγία των βραβείων των διαγωνισμών. Τέλος, ευχάριστη έκπληξη ήταν η χορηγία της D'ADDARIO, η οποία πρόσφερε χορδές σε όλους τους συμμετέχοντες. Στόχος μας παρ' όλ' αυτά είναι να μπορέσουμε στο μέλλον να προσφέρουμε έστω και συμβολικές αμοιβές στους καλλιτέχνες που συμμετέχουν, καθώς και κάποια χρηματικά έπαθλα στα βραβεία του διαγωνισμού! Και πιστεύουμε ότι μόνο με τη διάδοση του θεσμού θα επιτύχουμε αυτούς τους στόχους και όχι υπολογίζοντας στην οικονομική στήριξη κρατικών φορέων.

Τ.Β. H οικονομική κρίση δυσκόλεψε τη διοργάνωση;

Α.Χ.& Γ.Π. Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα είναι αντιμέτωπη με μία πρωτόγνωρη, τουλάχιστον για τη δική μας γενιά, οικονομική κατάσταση. Οι ζωές όλων μας, οι καθημερινές μας συνήθειες, έχουν βαθύτατα επηρεαστεί από την πρόσφατη οικονομική κρίση. Υπάρχουν περιπτώσεις μαθητών μας που οι γονείς τους έχουν μείνει άνεργοι τον τελευταίο χρόνο. Γνωρίζουμε πολλούς που για οικονομικούς λόγους δεν κατάφεραν να συμμετέχουν στην διοργάνωση. Πρέπει να παραδεχτούμε λοιπόν ότι δυσκολευτήκαμε πολύ… Επιπλέον, μέχρι και τρεις εβδομάδες πριν την έναρξη υπήρχε μία ρευστότητα σε όλα τα επίπεδα. Η πολιτική κατάσταση που επικρατούσε έκανε το οποιοδήποτε πολιτιστικό γεγονός να φαντάζει σαν περιττή πολυτέλεια, προβληματίζοντάς μας ιδιαίτερα για το αν θα έπρεπε να το κάνουμε ή όχι. Δεν καταφέραμε λοιπόν να το διαφημίσουμε όσο θα θέλαμε. Αποφασίσαμε όμως να προχωρήσουμε και η αλήθεια είναι πως πήγε πάρα πολύ καλά! Κάνοντας τον απολογισμό μας λοιπόν, το αίσθημα της δικαίωσης είναι η μεγαλύτερη ανταμοιβή για μας.

Τ.Β. Στη φετινή διοργάνωση δόθηκε βαρύτητα στο ζήτημα των διασκευών για κιθάρα, τόσο στο πλαίσιο της διάλεξης του B. Verdery, όσο και στη θεματική πολλών από τα ρεσιτάλ που διοργανώθηκαν - του δικού σας περιλαμβανομένου. Για ποιους λόγους θεωρείτε σημαντικές τις διασκευές έργων για κιθάρα;

Α.Χ.& Γ.Π. Επιτρέψετέ μας να πούμε δύο λόγια για τις μεταγραφές. Η σχέση της κιθάρας με τις μεταγραφές έχει να κάνει με παράγοντες γενικούς, παράγοντες που ωθούν τον ερμηνευτή οποιουδήποτε οργάνου να κάνει μεταγραφές και παράγοντες ειδικότερους, που έχουν να κάνουν περισσότερο με την “ιδιοσυγκρασία,” τη φύση της κιθάρας.
Περιγράφοντας τους γενικούς παράγοντες, από την εποχή της Αναγέννησης, ίσως και παλιότερα, νέες ομάδες οργάνων εμφανίζονται, ακμάζουν ή οδηγούνται στην αφάνεια. Όργανα όπως τα κάθε είδους λαούτα, η βιχουέλλα - ακόμα και τα όργανα της σύγχρονης συμφωνικής ορχήστρας είναι δημιουργήματα αυτής της περιόδου. Τι πιο φυσικό για ένα νέο μουσικό όργανο, χωρίς ρεπερτόριο δηλαδή, να υιοθετήσει τις μουσικές της εποχής του. Οι μουσικοί ερμηνευτές αυτών των οργάνων είχαν την ανάγκη να κάνουν διασκευές. Έπειτα οι ίδιοι οι συνθέτες οι οποίοι “δοκίμαζαν” τις συνθέσεις τους σε διαφορετικά σχήματα ή όργανα! Οι διασκευές λοιπόν είναι μια διαδικασία σχεδόν ταυτόσημη με την μουσική δημιουργία. Έτσι, είναι απολύτως φυσιολογικό και σήμερα, ένας μουσικός να διασκευάσει ένα έργο που θα ήθελε να ερμηνεύσει, εφόσον πάντα μπορούν να τηρηθούν κάποιες προϋποθέσεις. Αναφερόμενοι στη κιθάρα, στη διαδικασία της εξέλιξής της από την μπαρόκ κιθάρα, στην κιθάρα της ρομαντικής περιόδου μέχρι και τη σύγχρονη κιθάρα, είναι λογικό και κατανοητό οι μεταγραφές να αποτελούν σημαντικό κομμάτι του ρεπερτορίου της, όπως και σε άλλα νέα, θα λέγαμε “υπό εξέλιξη”, όργανα. Με τις μεταγραφές λοιπόν εμπλουτίζεται το ρεπερτόριο της κιθάρας και δίνεται η ευκαιρία στον κιθαριστή να γνωρίσει "εκ των έσω" σημαντικά έργα του "κλασικού" ρεπερτορίου στα οποία μπορεί να δώσει ένα διαφορετικό, πρωτότυπο άκουσμα! Εδώ θέλουμε να πούμε ότι οι διασκευές είναι ίσως ο μόνος τρόπος να έρθουν σε επαφή ο κόσμος της κιθάρας με τα έργα συνθετών όπως ο Mozart, ο Beethoven, ο Brahms κ.ά. Βλέπετε τα όργανα της συμφωνικής ορχήστρας έχουν το δικό τους “μερίδιο” από τη μουσική συνθετών αυτού του βεληνεκούς για ορχήστρα πράγμα που δεν συμβαίνει στην περίπτωση της κιθάρας.

Στη διάλεξή του ο Benjamin Verdery μας παρουσίασε με πολύ όμορφο, σαφή και γλαφυρό τρόπο το σκεπτικό και την διαδικασία μιας μεταγραφής εξηγώντας βήμα-βήμα τα στάδια από την επιλογή ενός έργου, μέχρι την παρουσίαση του στο κοινό! Σε προσωπικό επίπεδο, επειδή και εμείς έχουμε κατά καιρούς κάνει μεταγραφές, αρκετές από τις οποίες έχουμε συμπεριλάβει στο ρεπερτόριό μας και έχουμε δισκογραφήσει, βρίσκουμε τη διαδικασία απόλυτα γοητευτική, συναρπαστική, νιώθουμε λίγο σαν συνθέτες.
Όσον αφορά τους πιο ειδικούς παράγοντες, ένας άλλος σημαντικότατος ρόλος της κιθάρας στη μουσική ανά τους αιώνες, είναι ο “γεφυροποιός” της χαρακτήρας. Η κιθάρα "πατά" με άνεση και ασφάλεια σε πολλά μουσικά ιδιώματα λαϊκά ή και έντεχνα. Νιώθει λοιπόν "δικά της" πολλά μουσικά ακούσματα. Κατά κάποιο τρόπο, όποια μουσική σύνθεση έχει τις ρίζες τις, δηλαδή η έμπνευσή της πηγάζει από κάποιο ιδίωμα σχετικό με την κιθάρα, ο κιθαρίστας νιώθει πολύ φυσικό να τη “μεταφέρει” στη κιθάρα.
Συνοψίζοντας, θα λέγαμε λοιπόν, ότι ενθαρρύνουμε τις μεταγραφές για κιθάρα, χωρίς όμως να παραγνωρίζουμε το ρόλο της αυθεντικής μουσικής στο ρεπερτόριο του οργάνου, η οποία αυθεντική μουσική καθιερώνει με τη σειρά της τη κιθάρα μέσα στη γενικότερη μουσική κοινότητα και στο μουσικό “γίγνεσθαι”.

ακούστε: 3 κομμάτια στο TaR-radio.com

Τ.Β. Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ υπήρξε διαγωνισμός μεταξύ των συμμετεχόντων. Kατά μια άποψη (ενδεχομένως όχι την κυρίαρχη) οι διαγωνισμοί δημιουργούν άγχος στους συμμετέχοντες και συχνά ενοχοποιούνται για την ανάπτυξη κακώς εννοούμενου ανταγωνισμού που εμποδίζει τη συνεργασία, την αλληλοβοήθεια και την ανταλλαγή εμπειριών. Τι θα απαντούσατε σε έναν τέτοιο ισχυρισμό;

Α.Χ.& Γ.Π. Είναι γεγονός ότι ειδικά στις μεγάλες κατηγορίες, οι διαγωνισμοί θα μπορούσαν να προκαλέσουν όλα όσα αναφέρατε, από την άλλη σήμερα, δυστυχώς, είναι ένα από τα λίγα μέσα να εμπλουτίσει κανείς το βιογραφικό του σημείωμα, να πετύχει ένας ικανός νέος κιθαριστής μια καριέρα. Είναι ένα "αναγκαίο κακό". Επίσης, δεν είναι λίγοι, ιδιαίτερα στις μικρές κατηγορίες, που συμμετέχουν για να “μετρήσουν” τις δυνάμεις τους θα λέγαμε ... Για μία μερίδα κιθαριστών οι διαγωνισμοί λειτουργούν σαν ισχυρό κίνητρο. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις μαθητών που συμμετέχουν σε ένα φεστιβάλ μόνο και μόνο για να παίξουν στο διαγωνισμό. Στο φεστιβάλ του Παλαιού Φαλήρου δόθηκε η δυνατότητα συμμετοχής για τους σπουδαστές που το επιθυμούσαν, μόνο στο διαγωνισμό και υπήρξε σημαντική ανταπόκριση. Το ζητούμενο για μας είναι ο κιθαριστής που συμμετέχει σε μια τέτοια διοργάνωση να έχει σαν στόχο να γίνει καλύτερος μέσα από έναν υγιή ανταγωνισμό. Δεν είναι μικρό πράγμα να μάθει ο νέος κιθαριστής να ανταγωνίζεται, να σέβεται τον σημερινό νικητή, αύριο μπορεί να βρεθεί αυτός στη θέση του. Στόχος δεν πρέπει να είναι η διάκριση, αλλά το να γίνει καλύτερος μέσα από τη διαδικασία της προετοιμασίας και βέβαια να απολαύσει την εμπειρία...
Η τελική επιλογή ανήκει στον κιθαριστή. Ίσως είναι σημαντικό, ο κάθε σπουδαστής να βρει τι του ταιριάζει καλύτερα, να χαράξει μόνος του το δρόμο που θα ακολουθήσει μακριά από πρότυπα και clissée.

Τ.Β. Ποια θετικά στοιχεία και ποιες αδυναμίες εντοπίσατε παρατηρώντας την ερμηνεία έργων από τους μαθητές που συμμετείχαν στο φετινό διαγωνισμό;

Α.Χ.& Γ.Π. Πρώτα, πρώτα, θέλουμε να συγχαρούμε όλα τα παιδιά που συμμετείχαν και στις τρεις κατηγορίες. Επίσης πρέπει για άλλη μία φορά να ευχαριστήσουμε τα μέλη της επιτροπής. Το επίπεδο των διαγωνισμών σε γενικές γραμμές ήταν ικανοποιητικό. Ιδιαίτερα όμως στις μεγάλες κατηγορίες, ήταν πολύ ψηλό. Είχαμε και τις συμμετοχές των κιθαριστών από την Ουγγαρία, που, νομίζουμε ότι ήταν εκτός συναγωνισμού. Ειδικά ο νικητής της 3ης κατηγορίας νομίζουμε ότι είναι ένας πολύ ταλαντούχος επαγγελματίας κιθαρίστας. Όσον αφορά τις ελληνικές συμμετοχές, άποψή μας είναι, ότι είναι νέοι κιθαριστές με πολύ, πολύ ταλέντο, ίσως και με περισσότερα προσόντα και από τους νικητές, πολλά υποσχόμενοι για το μέλλον. Γενικότερα είναι πολύ ενθαρρυντικό το πόσο προικισμένους από τεχνικής, επιτρέψτε μας τον όρο, “δακτυλικής” άποψης, νέους κιθαρίστες συναντά κανείς σήμερα. Το ζητούμενο βέβαια είναι τα προσόντα αυτά να βρούνε μία σωστή μουσική καθοδήγηση και κατεύθυνση.

Τ.Β. Πώς οραματίζεστε τη συνέχεια αυτής της διοργάνωσης;

Α.Χ.& Γ.Π. Καταρχήν ελπίζουμε η οικονομική κρίση που απ' ότι φαίνεται θα είναι μεγαλύτερη τους επόμενους μήνες να μην εμποδίσει την διοργάνωση την επόμενη χρονιά. Έχουμε πολλά σχέδια για το μέλλον, επιτρέψτε μας να μην αναφερθούμε σε αυτά τώρα, αυτό όμως στο οποίο πραγματικά ελπίζουμε είναι να δούμε το δυναμικό του Φεστιβάλ να μεγαλώνει ενάντια στις δυσκολίες των καιρών...