Μαρία Κάλλας - 100 χρόνια από τη γέννησή της
H MARIA VERONESA, Η MARIA SIRMIONEZA
(Της Έφης Αγραφιώτη)
Η Μαρία Κάλλας είναι γεγονός ότι συνέδεσε τη ζωή και την τέχνη της με τη Βερόνα. Εκεί, χάρη στον βερονέζο Giovanni Battista Meneghini, ανεδείχθη, εκεί παντρεύτηκε τον τότε μέντορά της, εκεί “βαφτίστηκε” Maria la Divina. Tο σπίτι του ζεύγους, στο κέντρο της όμορφης πόλης, στη Via Leoncino 14, είναι σημείο αναφοράς για χιλιάδες επισκέπτες καθημερινά ετησίως, για 10 μήνες τουλάχιστον.
Η Μαρία Κάλλας έφθασε στη Βερόνα από τις Η.Π.Α. το 1947. Στη Νέα Υόρκη συναντήθηκε προηγουμένως με τον Giovanni Zenatello, τενόρο, βοηθό του Tullio Serafin, που εστάλη να ανακαλύψει νέες φωνές για το διάσημο Φεστιβάλ Όπερας της Arena στη Βερόνα. Εντυπωσιάστηκε από την Κάλλας και της πρότεινε να συμμετάσχει στην όπερα La Gioconda, που θα παιζόταν εκείνη την εποχή. Η αμοιβή για 4 παραστάσεις ήταν 40.000 λίρες της εποχής. Αν και γλίστρησε στη γενική δοκιμή και στραμπούληξε τον αστράγαλό της, κατάφερε να κάνει με μεγάλη επιτυχία το πρώτο σημαντικό βήμα της σταδιοδρομίας της στις 2 Αυγούστου 1947 στην περίφημη Αρένα.
Στις 27 Ιουνίου 1947, η Maria Callas φτάνει στη Βερόνα έχοντας ζητήσει βοήθεια για να καλύψει τα έξοδα του ταξιδιού από συγγενικό πρόσωπο. Μένει στο ξενοδοχείο Accademia, που σήμερα με κατακτημένη φήμη από την Diva που το προτίμησε τότε, έχει ανακαινισθεί και μεταβληθεί σε πολυτελές ξενοδοχείο φιλοξενεί συνεχώς τους καλλιτέχνες που έρχονται στην πόλη.
Το εστιατόριο Pedavena στην πλατεία Bra, σχεδόν μπροστά από το ρωμαϊκό αμφιθέατρο και λίγο πιο κάτω από το ξενοδοχείο της, τώρα είναι φαστφουντάδικο, το επισκέφτηκε κάποιες φορές μετά τις πολύωρες πρόβες. Εκεί πρωτοσυναντιέται με τον Giovan Battista Meneghini, πλούσιο βιομήχανο, με πάθος για την όπερα που την φλερτάρει αλλά και την φέρνει σε επαφή με σπουδαίους καλλιτέχνες. Τον Αύγουστο η Μαρία Κάλλας τραγουδά στην Αρένα με μαέστρο τον περίφημο Tullio Serafin, μαέστρο ειδικευμένο στην ιταλική όπερα, γεννημένο λίγο πιο πάνω από τη Βερόνα, στην περιοχή Rottanova του Veneto και με σπουδές στο Μιλάνο. Η Κάλλας εκφράστηκε αρκετές φορές με θερμά λόγια για τον μαέστρο. «Ήταν η μεγαλύτερη τύχη στη ζωή μου. Με έμαθε να αναζητώ το ακριβές, τη λεπτομέρεια. Μου δίδαξε ότι πρέπει να υπάρχει πάντα σωστή, σαφής και καθαρή έκφραση, ότι πρέπει να υπάρχει δικαιολογία για ό,τι κάνω στη σκηνή. Μου δίδαξε τη βαθιά έννοια της μουσικής. Έμαθα πραγματικά ό, τι μπορούσα από αυτόν τον άνθρωπο».
Η Κάλλας μετά την Gioconda δεν είχε άλλο συμβόλαιο και έτσι δήλωσε ευτυχής που ο Serafin της πρότεινε να τραγουδήσει στον Τριστάνο και Ιζόλδη στη Φλωρεντία, ρόλο που είχε μελετήσει σπουδάστρια ακόμα στο Ωδείο. Ο Serafin ήταν ευτυχής με την επιλογή του αυτή και δήλωνε και πάλι εντυπωσιασμένος.
Σειρά έχει η Elvira, από τους Πουριτανούς του Bellini, ένας εμβληματικός ρόλος για την Κάλλας, άλλη τύχη κι αυτή! Η παράσταση μένει χωρίς σοπράνο λόγω ξαφνικής ασθένειας της Margherita Carosio, σπουδαίας κολορατούρα - σοπράνο και ζητούν από τον Serafin την Μαρία Κάλλας για να παίξει το ρόλο. Πρέπει όμως να τον μάθει σε έξι ημέρες, ώστε να είναι έτοιμη στις 8 Ιανουαρίου 1949. Η Κάλλας δεν θεωρεί πιθανό να το καταφέρει γιατί δεν είχαν καν τελειώσει οι παραστάσεις του Τριστάνου, αλλά ο Serafin σε χαλαρό τόνο της απαντά: «εγγυώμαι ότι μπορείτε». Το άψογο αποτέλεσμα κρίθηκε ως μια τεράστια τρέλα.
Η σχέση της Κάλλας με τον Μενεγκίνι βοηθά πολύ την φιλοδοξία της να σταδιοδρομήσει εκείνη την εποχή με τους καλύτερους δυνατούς όρους σε μικρά και μεγάλα λυρικά θέατρα. Ο ίδιος την εμψυχώνει και την προστατεύει, αναλαμβάνει σαν μάνατζερ τα συμβόλαιά της και χρησιμοποιεί τις πολλές του γνωριμίες στον καλλιτεχνικό κόσμο με τον πιο επωφελή γι αυτήν τρόπο. Τον Απρίλιο του 1949 μετά από τρεις μήνες προσπάθειες να βρεθεί τρόπος να επιτραπεί από την εκκλησία ο γάμος του Μενεγκίνι με μια ορθόδοξη, το καταφέρνουν χάρη στον επίσκοπο της εκκλησίας Padre Filippini, μιας μικρής όμορφης εκκλησίας που και εκεί οι θρησκευόμενοι σήμερα μιλούν με χαρά και νιώθουν τιμή για το γεγονός .
To 1950 το ζεύγος εγκαθίσταται στο θερινό σπίτι που η diva λάτρεψε και δεν σταμάτησε ποτέ να αναπολεί. Το όμορφο σπίτι κρυφοκοιτάζει τους πάμπολλους περαστικούς που το φωτογραφίζουν, μέσα από το σκούρο πράσινο των δέντρων της Via Catullo, στην καρδιά της χερσονήσου Sirmione, 35 χλμ έξω από τη Βερόνα. Αυτό που είναι τώρα εμπορεύσιμα ενοικιαζόμενα διαμερίσματα, με… έτοιμη στο πιάτο τη φήμη από την προηγούμενη οικοδέσποινα, κατέκτησε τεράστια φήμη (προσδίδοντας και αίγλη στο μικρογράφημα που λέγεται Sirmione, στη λίμνη Garda), χάρη στην κυρία Μενεγκίνι - Κάλλας. Η βίλα, ένα μεγάλο τριώροφο κτίριο, εμβαδού 780 τ.μ. είχε διακοσμηθεί προσωπικά από την Κάλλας. Ο σύζυγος είχε καταβάλει εξήντα εκατομμύρια λίρες για να την αγοράσει. Η Κάλλας έφτασε στη Σιρμιόνε για πρώτη φορά το 1951. Αγάπησε πολύ την πανέμορφη αυτή μικρή χερσόνησο, αφού μόνο εκεί απολάμβανε χαλαρές στιγμές, εκτός δημοσιότητας μέρες και εβδομάδες.
Λίγα χρόνια αργότερα, η βίλα έγινε σκηνή ενός τραγικού αποχαιρετισμού, όταν η Κάλλας μαζί με τον Αριστοτέλη Ωνάση, πήγαν στο σπίτι της Via Catullo για να ανακοινώσουν στον σύζυγο της ότι είναι ερωτευμένοι και να μιλήσουν για την ανάγκη διαζυγίου. Ένα σιωπηλό δείπνο συνοδεύτηκε από μια διαμάχη και εν τέλει οδηγήθηκαν στον τραγικό σε συνέπειες χωρισμό. Η Villa Meneghini-Callas πωλήθηκε λίγα χρόνια αργότερα.
Το Sirmione είναι ένα πανέμορφο χωριό, θέρετρο για πάμπλουτους τα τελευταία τριάντα χρόνια. Ήσυχο, φροντισμένο, πολύ τουριστικό χάρη στη λίμνη Garda, τα ιστορικά και ανέπαφα αρχαιολογικά του σημεία, το πράσινο των πάρκων του και την αύρα του, που παραπέμπει σε σκηνικό ταινίας του Visconti. Η Μαρία Κάλλας περπατούσε στους δρόμους ώρες όχι τουριστικές και όταν δεν έφταναν εκεί τα τουριστικά πλοία. Ας πούμε με την ευκαιρία ότι στο Sirmione πέρασαν καλοκαίρια κι άλλοι διάσημοι του χώρου, όπως οι Giuseppe Di Stefano, Giulietta Simionato, Adriana Lazzarini, Katia Ricciarelli.
Οι Θέρμες του Sirmione προτείνουν στους επισκέπτες λίγη ακόμα Κάλλας. Η δική τους Diva Sirmioneza μέσα από χαρακτηριστικά ενδύματα παραστάσεων και ένα καθημερινό της φόρεμα βρίσκονται στην αίθουσα υποδοχής του μεγάλου κέντρου χαλάρωσης Aquaria.
Aquaria accoglie il mito Callas. Ο μύθος της Μαρίας Κάλλας ξαναζωντανεύει στη Σιρμιόνε χάρη σε αυτή τη μόνιμη έκθεση αντικειμένων της διάσημης σοπράνο. Από τον Οκτώβρη του 2017 το Aquaria τα φιλοξενεί σε προθήκες. Όλα έγιναν χάρη σε μια δωρεά του Michele Nocera, βιογράφου της διάσημης Ελληνίδας και επιμελητή πολλών από τις εκθέσεις γι αυτήν. Η δωρεά αυτή, λέει ο Nocera, θα κάνει να μοιραστούμε πολύτιμες αναμνήσεις με χιλιάδες ανθρώπους.
Στη μικρή έκθεση βλέπουμε φωτογραφίες, επιστολές, ρούχα και τα κοσμήματα που στο μεγαλύτερο μέρος αποκτήθηκαν από τον Nocera κατά τη διάρκεια δημοπρασιών στη Γενεύη, το Παρίσι και το Μιλάνο, αλλά και κάποια που δωρίστηκαν σε αυτόν από τον Giovan Battista Meneghini.
Θαύμασα τα δύο κοστούμια της Lucia di Lammermoor που φορέθηκαν στο Σικάγο το 1954, τη φορεσιά και το μανδύα της Turandot που φορέθηκαν στο Μπουένος Άιρες το 1949 , στις 7 Ιουλίου.
Είναι γεγονός ότι όσα κι αν δούμε , κι αν ακούσουμε για το φαινόμενο Μαρία Κάλλας, κάτι δικό της θα επιθυμούμε πάντα να μας φέρει ακόμα κοντύτερα σε μια ακόμα μεγαλύτερη έκπληξη στο μέλλον…
Έφη Αγραφιώτη
Effie.tar@gmail.com
[ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ]
Maria Callas Remastered at Abbey Road:
Συνεντεύξεις από τους τεχνικούς της ψηφιακής επεξεργασίας των ηχογραφήσεων
(Επιμέλεια σελίδας και επιλογή των βίντεο: Κώστας Γρηγορέας)
(Το περιεχόμενο του κειμένου, το φωτογραφικό, βιντεογραφικό ή ηχητικό υλικό καθώς και η επιμέλεια του άρθρου είναι ευθύνη του συγγραφέα)
| Το TaR, εκπληρώνοντας το όραμα του ιδρυτή του Νότη Μαυρουδή (1945-2023), συνεχίζει να λειτουργεί ως μία ελεύθερη και αυστηρά μη κερδοσκοπική μουσική διαδικτυακή κοινότητα, που βασίζεται αποκλειστικά στην εθελοντική εργασία και στην εγκυρότητα των συνεργατών του. Δεν απασχολεί επαγγελματίες δημοσιογράφους, διορθωτές κλπ, άρα δεν έχει την υποδομή και τους πόρους ώστε να ελέγχει την ακρίβεια των πληροφοριών και την πνευματική ιδιοκτησία του υλικού που παρατίθεται (κειμένου, εικόνων, βίντεο, ηχογραφήσεων κλπ). Βασίζεται αποκλειστικά στην καλή πίστη του αρθρογράφου, ο οποίος είναι ο υπεύθυνος για τις απόψεις του και για το υλικό που επιλέγει, από το προσωπικό του αρχείο. Οποιοσδήποτε θεωρεί ότι θίγεται από την χρήση πληροφοριών και υλικού παρακαλείται να το δηλώσει άμεσα ώστε να γίνει άμεση διόρθωση (tar.onlinemag@gmail.com). Το TaR έχει ως στόχο να στηρίξει την ποιοτική μουσική δημιουργία κι όχι να θίξει με οποιονδήποτε τρόπο τους δημιουργούς και το έργο τους. Επίσης, η πληροφόρηση που το TaR παρέχει μέσω των ενημερωτικών στηλών του για συναυλίες, εκδόσεις, σεμινάρια, διαγωνισμούς, φεστιβάλ κλπ εξαρτάται αποκλειστικά από τα Δελτία Τύπου που στέλνουν οι ενδιαφερόμενοι καλλιτέχνες ή διοργανωτές, τα οποία το TaR δημοσιεύει πάντα "καλή τη πίστει". Το TaR δεν φέρει ευθύνη για πιθανές ανακρίβειες και βασίζεται στην βοήθεια των αναγνωστών ώστε να διορθώνονται τα όποια προβλήματα. Διαχειριστής: Κώστας Γρηγορέας Ιδρυτής: Νότης Μαυρουδής |
.jpg)
